Kodu |
Dersin Adı |
Yarıyıl |
Süresi(T+U) |
Kredisi |
AKTS Kredisi |
SOS371 |
MANTIK I |
5 |
3 |
3 |
5 |
DERS BİLGİLERİ |
Dersin Öğretim Dili : |
Türkçe |
Dersin Düzeyi |
LİSANS, TYY: + 6.Düzey, EQF-LLL: 6.Düzey, QF-EHEA: 1.Düzey |
Dersin Türü |
Seçmeli |
Dersin Veriliş Şekli |
- |
Dersin Koordinatörü |
Dr.Öğr.Üyesi MEHMET SAYA |
Dersi Veren Öğretim Üyesi/Öğretim Görevlisi |
|
Ders Ön Koşulu |
Yok |
AMAÇ VE İÇERİK |
Amaç: |
Dersin amacı, söylem ile düşünce arasındaki bağı göstermek. Doğru bir söylemin oluşturulabilmesi için düşüncenin dile getirildiği tümcelerin biçimsel yapısını açığa çıkarmak. Geleneksel mantık kurallarını ve uygulamalarını öğrencilere kazandırmak. Önermeler mantığı üzerinden geçerli – geçersiz tasımlar ve tutarlı akıl yürütme yöntemleri hakkında öğrencilerin fikir sahibi olmalarını sağlamak. Bu mantık uygulamalarının gündelik yaşantımızdaki problem çözme becerimiz üzerinde nasıl faydaları olabileceğini öğrencilere kazandırmak. Klasik mantık çalışmalarının tarihsel seyrini ve temsilcilerini tanıtmak. Temel eserler ışığında klasik mantık uygulamalarını Antik Yunan ve Helenistik dönem mantık çalışmalarından başlayıp İslam bilgeliğine uzanan geniş bir yelpazede Ortaçağ sonlarına dek süren geleneksel mantık çalışmalarını karşılaştırmalı olarak ele almak. Tasım mantığı dahilinde klasik mantık kurallarını ve uygulamalarını öğrencilere kazandırmak. |
İçerik: |
Dersin içeriği, Aristoteles’in Topikler, Kategoriler, Yorum Üstüne, Birinci ve İkinci Analitikler gibi eserlerinde geliştirdiği tasım mantığının tanıtılması. Retorik ve Sofistik Delillerin Çürütülmesi kitaplarındaki argümanların tanıtılması. Megara ve Stoa mantık anlayışlarının tanıtılması. Ortaçağ İslam medeniyetinde mantık çalışmalarıyla tanınan Farabi, İbn-i Sina, Gazzali ve İbn-i Rüşd gibi isimlerin mantık anlayışlarının tanıtılması. Ortaçağ Skolastik Avrupa mantık anlayışının tanıtılması, İslam medeniyetindeki mantık uygulamalarıyla karşılaştırılması ve temsilcileri hakkında bilgi verilmesi. Mantıksal akıl yürütme türleri, kavram türleri, kavramlar arası ilişkiler ve önermeler mantığının tanıtılması. Geçerli ve geçersiz tasımların ayırt edilmesi. Safsata örnekleri verilerek mantık dışı akıl yürütme çeşitlerinin gösterilmesi. Tasım mantığı dahilinde klasik mantık uygulamalarının serimlenmesi. |
DERSİN ÖĞRENME ÇIKTILARI (Öğrenciler, bu dersi başarı ile tamamladıklarında aşağıda belirtilen bilgi, beceri ve/veya yetkinlikleri gösterirler.) |
Klasik mantık uygulamalarının tarihsel serüveni hakkında fikir sahibi olur. |
Klasik mantık çalışmalarının toplumların entelektüel arkaplanı ile kurduğu ilişki üzerinden sosyolojik analizini yapar ve klasik mantığın önemli temsilcilerini ve temel eserlerini tanır. |
Klasik mantık kurallarını tanır ve uygulayıcı mantık çalışmaları ile önermeler mantığına dayalı kıyas (tasım) ve akıl yürütme çeşitlerini kullanır. |
HAFTALIK DERS KONULARI VE ÖNGÖRÜLEN HAZIRLIK ÇALIŞMALARI |
Hafta |
Ön Hazırlık |
Konular |
Yöntem |
1 |
- |
Klasik mantığın tanımı, kapsamı ve temel problemleri |
Anlatım, soru-cevap, tartışma |
2 |
- |
Kavram-terim ayrımı, kavram çeşitleri ve kavramlar arası ilişkiler |
Anlatım, soru-cevap, tartışma |
3 |
- |
Önerme kavramı, önerme çeşitleri ve önermeler arası ilişkiler |
Anlatma – problem çözme. |
4 |
- |
Tasımlar (kıyaslar) ve kategorik önermeler |
Anlatma – problem çözme. |
5 |
- |
Hatalı akıl yürütmeler: Safsatalar |
Anlatma – problem çözme. |
6 |
- |
Geçerli çıkarım kuralları, koşul önermeleri ve evetleme önermeleri |
Anlatma – problem çözme. |
7 |
- |
Yunan Fikir Dünyasında Mantığın Ortaya Çıkışı: Parmenides, Zenon, Platon, Aristoteles |
Anlatma – problem çözme. |
8 |
- |
ARA SINAV |
- |
9 |
- |
Aristoteles'in "Kategoriler", "Yorum Üstüne" ve "Topikler" adlı eserlerindeki mantık görüşleri |
Anlatma – problem çözme. |
10 |
- |
Aristoteles'in "Birinci Çözümlemeler", "İkinci Çözümlemeler", "Retorik" ve "Sofistik Delillerin Çürütülmesi" adlı eserlerindeki mantık görüşleri |
Anlatma – problem çözme. |
11 |
- |
Megara ve Stoa mantığının gelişimi: Önermeler ve çıkarımlar |
Anlatma – problem çözme. |
12 |
- |
Ortaçağ İslam Medeniyetinde Mantık Çalışmaları ve Mantığa Yönelik Eleştiriler: Farabi, İbn-i Sina, Gazzali ve İbn-i Rüşd |
Anlatma – problem çözme. |
13 |
- |
Ortaçağ Avrupasında Skolastik Mantık Tartışmaları |
Anlatma – problem çözme. |
14 |
- |
Klasik mantık çalışmalarının İslam dünyası ile Avrupa dünyasındaki tezahürünü toplumsal ve tarihsel boyutlarıyla karşılaştırarak analiz etme |
Anlatma – problem çözme. |
15 |
- |
Klasik mantık uygulamalarının gündelik hayatımızdaki pratik faydaları hakkında tartışma ve genel değerlendirme |
Anlatma – problem çözme. |
16 |
- |
FİNAL |
- |
17 |
- |
FİNAL |
- |
KAYNAKLAR |
Özlem, Doğan. "Mantık". Notos yay.
Yıldırım, Cemal. "Mantık". FOL yay. |
Ural, Şafak. "Temel Mantık". Çantay Kitabevi
Çüçen, Kadir. "Mantık". ASA yay. |
Atademir, H.Ragıp. "Aristo’nun Mantık ve İlim Anlayışı" Köprü Kitap.
Nesin, Ali. "Önermeler Mantığı" Nesin Yayınevi. |
Grünberg, Teo."Felsefe ve Felsefî Mantık Yazıları". YKY yay.
Hartmann, Nicolai. "Aristoteles ve Hegel.Diyalektik, Mantık, Ontoloji" FOL yay. |
Ernst von Aster. "Bilgi Teorisi ve Mantık". FOL yay. |
Hodges, Wilfrid. "Logic" Penguin Books, England, Middlesex, New York, 1977.
Irwing, Copi. "Introduction to Logic" Macmillan Pub.Co.Inc, New York, London, Sixt edition, 1982. |
ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME |
Yarıyıl İçi Yapılan Çalışmaların Ölçme ve Değerlendirmesi |
Etkinlik Sayısı |
Katkı Yüzdesi |
Açıklama |
Sınav Yapılma Şekli |
Ara Sınav (Vize) |
1 |
50 |
|
|
DÖNEM SONU- Sınavı (Final) |
1 |
50 |
|
|
TOPLAM |
2 |
100 |
|
|
(0) Etkisiz |
(1) En Düşük |
(2) Düşük |
(3) Orta |
(4) İyi |
(5) Çok İyi |
0 |
1 |
2 |
3 |
4 |
5 |
DERSİN PROGRAM ÖĞRENME ÇIKTILARINA KATKISI
BİLGİ |
Kuramsal |
|
Program Yeterlilikleri/Çıktıları |
Katkı Düzeyi |
0 |
1 |
2 |
3 |
4 |
5 |
1 |
İktisadi, İdari ve Beşeri bilimlerle ilgili temel kavramları tanımlar. (define ) ( bloom 1 )
|
|
|
|
|
|
|
2 |
İktisadi ortamı ve firmaların genel sürdürülebilirliğini değerlendirir. (evaluate) (bloom 4)
|
|
|
|
|
|
|
BİLGİ |
Olgusal |
|
Program Yeterlilikleri/Çıktıları |
Katkı Düzeyi |
0 |
1 |
2 |
3 |
4 |
5 |
1 |
Ekonomi ve Finansın ilke ve kavramlarını diğer disiplinlerle ilişkilendirir. (relate) (bloom 4)
|
|
|
|
|
|
|
2 |
Ekonomi ve Finansla ilgili ilke, kavram, yöntem ve teorileri tanımlar. (define) ( bloom 1)
|
|
|
|
|
|
|
BECERİLER |
Bilişsel |
|
Program Yeterlilikleri/Çıktıları |
Katkı Düzeyi |
0 |
1 |
2 |
3 |
4 |
5 |
1 |
Alanı ile ilgili grafikleri ve tabloları yorumlar. (interpret) (bloom 2)
|
|
|
|
|
|
|
BECERİLER |
Uygulamalı |
|
Program Yeterlilikleri/Çıktıları |
Katkı Düzeyi |
0 |
1 |
2 |
3 |
4 |
5 |
1 |
Ekonomik sistemin olgu ve dinamiklerini kullanarak doğrudan veya dolaylı etkisi olan iktisat politikalarının teorik modellerini değerlendirir.(evaluate) ( (bloom 4)
|
|
|
|
|
|
|
2 |
Ekonomik ve finansal raporları analiz eder. (analyz) ( (bloom 4)
|
|
|
|
|
|
|
3 |
İktisadi ve finansal sorunların çözümünde Temel matematik, istatistik ve ekonometrik yöntem ve araçları kullanır.( use) (bloom 3)
|
|
|
|
|
|
|
4 |
Ekonomi ve Finans alanına ilişkin kurumsal bilgileri kullanarak güncel ekonomik, siyasi ve sosyal olayların işleyişini yorumlar.
(interpret) (bloom 2)
|
|
|
|
|
|
|
YETKİNLİKLER |
Bağımsız Çalışabilme ve Sorumluluk Alabilme Yetkinliği |
|
Program Yeterlilikleri/Çıktıları |
Katkı Düzeyi |
0 |
1 |
2 |
3 |
4 |
5 |
1 |
İnsani ve sosyal açıdan etik değerlere bağlı ekonomik ve finansal faaliyetler düzenler. (organize) (bloom 4)
|
|
|
|
|
|
|
YETKİNLİKLER |
Öğrenme Yetkinliği |
|
Program Yeterlilikleri/Çıktıları |
Katkı Düzeyi |
0 |
1 |
2 |
3 |
4 |
5 |
1 |
Ulusal ve Uluslararası ekonomik, politik, sosyal, finansal ve kalkınma sorunlarına eleştirel bakış açısı geliştirir. (improve) (bloom 6)
|
|
|
|
|
|
|
YETKİNLİKLER |
İletişim ve Sosyal Yetkinlik |
|
Program Yeterlilikleri/Çıktıları |
Katkı Düzeyi |
0 |
1 |
2 |
3 |
4 |
5 |
1 |
Ekonomi, siyasi ve sosyal gündemi takip ederek kendini geliştirir. (improve) (bloom 6)
|
|
|
|
|
|
|
YETKİNLİKLER |
Alana Özgü Yetkinlik |
|
Program Yeterlilikleri/Çıktıları |
Katkı Düzeyi |
0 |
1 |
2 |
3 |
4 |
5 |
1 |
Makro ve Mikro Ekonomik ve değişkenlerin yapısı ve özelliklerinden yararlanarak güncel konu ve sorunları yorumlayarak analiz eder. (analyze) (bloom4)
|
|
|
|
|
|
|
2 |
Genel iktisadi sistemin ve kamu politikalarının etkililiğini ve bunların piyasalar ve temel iktisadi değişkenler üzerindeki etkilerini değerlendirir.(evaluate) (bloom 4)
|
|
|
|
|
|
|
3 |
İlgili ekonomik değişkenler arasındaki neden ve sonuç ilişkilerini analiz eder. (analyze) (bloom4)
|
|
|
|
|
|
|
4 |
Faiz ve döviz kurlarında beklenen eğilimleri ve portföy analizlerini genel finansal sistem çerçevesinde değerlendirir. (evaluate) (bloom 4)
|
|
|
|
|
|
|
DERSİN İŞ YÜKÜ VE AKTS KREDİSİ |
Öğrenme-Öğretme Etkinlikleri İş Yükü |
Öğrenme-Öğretme Etkinlikleri |
Etkinlik(hafta sayısı) |
Süresi(saat sayısı) |
Toplam İş Yükü |
Ders |
14 |
3 |
42 |
Derse Ön Hazırlık ve Ders Sonrası Pekiştirme |
13 |
2 |
26 |
Arazi Çalışması |
0 |
0 |
0 |
Grup Çalışması / Ödevi |
0 |
0 |
0 |
Laboratuvar |
0 |
0 |
0 |
Okuma |
12 |
4 |
48 |
Ödev |
0 |
0 |
0 |
Proje Hazırlama |
0 |
0 |
0 |
Seminer |
0 |
0 |
0 |
Staj |
0 |
0 |
0 |
Teknik Gezi |
0 |
0 |
0 |
Web Tab. Öğrenme |
0 |
0 |
0 |
Uygulama |
0 |
0 |
0 |
Yerinde Uygulama |
0 |
0 |
0 |
Mesleki Faaliyet |
0 |
0 |
0 |
Sosyal Faaliyet |
0 |
0 |
0 |
Tez Hazırlama |
0 |
0 |
0 |
Alan Çalışması |
0 |
0 |
0 |
Rapor Yazma |
0 |
0 |
0 |
Final Sınavı |
1 |
1 |
1 |
Final Sınavı Hazırlığı |
1 |
6 |
6 |
Ara Sınav |
1 |
1 |
1 |
Ara Sınav Hazırlığı |
1 |
4 |
4 |
Kısa Sınav |
0 |
0 |
0 |
Kısa Sınav Hazırlığı |
0 |
0 |
0 |
TOPLAM |
43 |
0 |
128 |
|
Genel Toplam |
128 |
|
|
Toplam İş Yükü / 25.5 |
5 |
|
|
Dersin AKTS(ECTS) Kredisi |
5,0 |
|