Bologna Süreci, Avrupa Birliği’nin 1999 yılında yayınladığı “Bologna Bildirgesi” ile başlayan ve Avrupa’da karşılaştırabilir, şeffaf ve rekabet gücü yüksek bir “AVRUPA YÜKSEKÖĞRETİM ALANI (AYA)” yaratmayı hedefleyen yeniden yapılanma sürecidir.
Hangi Ülkeleri Kapsar?
1999 yılında bölgesel bir girişim olarak başlayan süreç, bugün itibariyle 47 üye ülkeye ek olarak süreci kendi yükseköğretim sistemlerinde kullanmak üzere takip eden altı kıtadan onlarca ülkenin katılımı ile küresel bir karakter kazanmıştır. Sürece üyelik hükümetler/devletlerarası herhangi bir anlaşmaya dayanmamaktadır. Bologna Süreci kapsamında yayımlanan bildirilerin yasal bir bağlayıcılığı bulunmamaktadır. Süreç, her ülkenin özgür iradesi ile katıldığı bir yapıdır ve ülkeler Bologna Sürecinin öngördüğü hedefleri kabul edip etmeme hakkına sahiptirler.
Bologna Süreci Neyi Hedefler?
Bologna sürecinin temel hedefi; Avrupa yükseköğretim alanı içerisinde yer alan ülke vatandaşlarının, yükseköğrenim görmek ya da çalışmak amacı ile Avrupa’da kolayca dolaşabilmesinin sağlanması ve Avrupa’nın gerek yükseköğretim ve gerekse iş imkânları açısından dünyanın diğer bölgelerindeki kişiler tarafından tercih edilir hale getirilmesidir.
Avrupa Yükseköğretim Alanında gerçekleşmesi arzulanmayan şey ise, üye ülkelerin eğitim sistemlerinin tek tip yükseköğretim sistemi haline getirilmesidir. Amaç, yükseköğretim sistemlerinin kendilerine özgü farklılıkları korunarak birbirleriyle karşılaştırılabilir olması ve uyumlu hale getirilmesidir. Bu sayede, bir ülkeden ya da yükseköğretim sisteminden bir diğerine geçişin kolaylaşması, öğrenciler ve öğretim görevlilerin hareketliliğinin sağlanması ve istihdamının artırılması planlanmaktadır.
Bologna Sürecinin Temel Eylem Başlıkları Nelerdir?
Bologna Süreci’nin yıllar içinde gelişen 10 temel eylem başlığı:
1. Kolay anlaşılır ve birbirleriyle karşılaştırılabilir yükseköğretim diploma ve/veya dereceleri oluşturmak (Bu amaç doğrultusunda Diploma Eki uygulaması geliştirilmiştir),
2. Yükseköğretimde lisans, yüksek lisans ve doktora olmak üzere üç aşamalı derece sistemine geçmek,
3. Avrupa Kredi Transfer Sistemini (AKTS; European Credit Transfer System, ECTS) uygulamak,
4. Öğrencilerin ve öğretim görevlilerinin hareketliliğini sağlamak ve yaygınlaştırmak,
5. Yükseköğretimde kalite güvencesi sistemleri ağını oluşturmak ve yaygınlaştırmak,
6. Yükseköğretimde Avrupa boyutunu geliştirmek,
7. Yaşam boyu öğrenimi teşvik etmek,
8. Öğrencilerin ve yükseköğretim kurumlarının sürece aktif katılımını sağlamak,
9. Avrupa Yükseköğretim Alanını cazip hale getirmek
10. Avrupa Araştırma Alanı ile Avrupa Yükseköğretim Alanı arasında bir sinerji oluşturmak ve doktora çalışmalarını düzenlemek.
Avrupa Kredi Transfer Sistemi (AKTS) Nedir?
AKTS yükseköğrenimde öğrenme ve öğretim faaliyetlerinin daha şeffaf olmasını sağlar, derslerin Avrupa genelinde tanınmasını (örgün, yaygın ve informal) kolaylaştırır. Sistem kredi transferi (öğrenci hareketliliği) ve kredi birikimi (bir ölçüde doğru yolları öğrenme) için Avrupa çapında kullanılır. AKTS ayrıca müfredat tasarımı ve kalite konularında destek sağlar. Sistem farklı kurumlar arasında öğrenme deneyimlerinin aktarımını, öğrenci hareketliliğinin arttırılmasını ve daha esnek mezuniyet imkânları sağlar. AKTS kapsamındaki kurumlar bölümlerin, derslerin, üniversitenin sağladığı hizmet ve imkânların detaylı şekilde tanımlandığı ders kataloglarının ayrıntılı açıklamalarını web üzerinde yayınlar.