| Kodu | Dersin Adı | Yarıyıl | Süresi(T+U) | Kredisi | AKTS Kredisi |
|---|---|---|---|---|---|
| DKT209 | FONETİK BİLİMİ | 3 | 2 | 2 | 4 |
DERS BİLGİLERİ |
|
|---|---|
| Dersin Öğretim Dili : | Türkçe |
| Dersin Düzeyi | LİSANS, TYY: + 6.Düzey, EQF-LLL: 6.Düzey, QF-EHEA: 1.Düzey |
| Dersin Türü | Zorunlu |
| Dersin Veriliş Şekli | - |
| Dersin Koordinatörü | Dr.Öğr.Üyesi DENİZ YILDIZ |
| Dersi Veren Öğretim Üyesi/Öğretim Görevlisi | Öğr.Gör. SEDA KETEN |
| Ders Ön Koşulu | Yok |
AMAÇ VE İÇERİK |
|
|---|---|
| Amaç: | Bu ders ile; konuşma seslerinin nasıl üretildiği, Türkçe’de ve dünya dillerinde konuşma seslerinin üretimi hakkında bilgi kazanımı amaçlanmaktadır. |
| İçerik: | Bu ders; Fonetik bilimi ile ilgili terim ve kavramlar; Konuşma organları ve işlevleri; Konuşma seslerinin özellikleri; Ünlü sesler; Ünsüz sesler; Minimal ve Maksimal ayrımlar; Ayırt edici özellikler; Konuşma seslerinin oluşumunu açıklayan teoriler; Fonasyon ve ses kalitesi; Bürünsel özellikler; Uluslararası sesçil yazım; Türk Dili’nin ses dağarcığı; Fonetik analiz teknikleri; Akustik ve aerodinamik ölçüm araçları ve uygulamaları |
DERSİN ÖĞRENME ÇIKTILARI (Öğrenciler, bu dersi başarı ile tamamladıklarında aşağıda belirtilen bilgi, beceri ve/veya yetkinlikleri gösterirler.) |
|---|
| Fonetik bilimi ile ilgili kavramları açıklar. |
| Konuşmanın anatomisini ve fizyolojisini tanımlar. |
| Konuşma seslerini sınıflandırarak özelliklerini tanımlar. |
| Fonetik ölçüm ve analiz araçlarını tanımlar. |
| Uluslararası fonetik alfabe (IPA) kullanarak konuşmaların transkripsiyonunu yapar. |
HAFTALIK DERS KONULARI VE ÖNGÖRÜLEN HAZIRLIK ÇALIŞMALARI |
|||
|---|---|---|---|
| Hafta | Ön Hazırlık | Konular | Yöntem |
| 1 | Literatür Okuma, Bireysel Araştırma | Fonetik Bilimi: Temel kavramlar | Anlatım, Tartışma |
| 2 | Literatür Okuma, Bireysel Araştırma | Konuşmada görev alan organlar ve işlevleri | Anlatım, Tartışma |
| 3 | Literatür Okuma, Bireysel Araştırma | Konuşma seslerinin sınıflandırılması | Anlatım, Tartışma |
| 4 | Literatür Okuma, Bireysel Araştırma | Türkçe’nin sesbirim dağarcığı: Ünlü sesler | Anlatım, Tartışma |
| 5 | Literatür Okuma, Bireysel Araştırma | Türkçenin sesbirim dağarcığı: Ünsüz sesler | Anlatım, Tartışma |
| 6 | Literatür Okuma, Bireysel Araştırma | Türkçe’nin sesbirimcikleri | Anlatım, Tartışma |
| 7 | Literatür Okuma, Bireysel Araştırma | Bağlam içinde konuşma: Parçaüstü özellikler ve eşsesletim | Anlatım, Tartışma |
| 8 | Literatür Okuma, Bireysel Araştırma | Fonetik Analize Giriş: IPA ve kullanım amaçları | Anlatım, Tartışma |
| 9 | Literatür Okuma, Bireysel Araştırma | IPA -Fonetik çevriyazı uygulamaları | Anlatım, Örnek Olay |
| 10 | - | ARA SINAV | - |
| 11 | Literatür Okuma, Bireysel Araştırma | Dünya dillerinde sesler ve IPA | Anlatım, Tartışma |
| 12 | Literatür Okuma, Bireysel Araştırma | Fonetik Analiz-Ölçüm Araçları ve Uygulamaları | Anlatım, Tartışma |
| 13 | Literatür Okuma, Bireysel Araştırma | Akustik ses analiz programı: PRAAT ve kullanımı | Anlatım, Tartışma, Örnek Olay |
| 14 | Literatür Okuma, Bireysel Araştırma | Patlamalı seslerin Praat kullanılarak incelenmesi | Anlatım, Tartışma, Örnek Olay |
| 15 | Literatür Okuma, Bireysel Araştırma | Sürtünmeli seslerin Praat kullanılarak incelenmesi | Anlatım, Tartışma, Örnek Olay |
| 16 | - | FİNAL | - |
| 17 | - | FİNAL | - |
KAYNAKLAR |
|---|
| Ball, M.J. (1993). Phonetics For Speech Pathology, 2nd ed., Whurr Publishers Ltd., London. |
| Hixon,T.J, Weismer, G.and J.D.,Hoit. (2008). Preclinical Speech Science: Anatomy, Physiology, Acoustics, and Perception, Plural Publishing. |
| The International Phonetic Association (2007). Handbook of the International Phonetic Association, Cambridge University Pres, New York. |
ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME |
||||
|---|---|---|---|---|
| Yarıyıl İçi Yapılan Çalışmaların Ölçme ve Değerlendirmesi | Etkinlik Sayısı | Katkı Yüzdesi | Açıklama | Sınav Yapılma Şekli |
| Ara Sınav (Vize) | 1 | 50 | Klasik Sınav | |
| DÖNEM SONU- Sınavı (Final) | 1 | 50 | Klasik Sınav | |
| TOPLAM | 2 | 100 | ||
| (0) Etkisiz | (1) En Düşük | (2) Düşük | (3) Orta | (4) İyi | (5) Çok İyi |
|---|---|---|---|---|---|
| 0 | 1 | 2 | 3 | 4 | 5 |
| BİLGİ | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Kuramsal | |||||||
| Program Yeterlilikleri/Çıktıları | Katkı Düzeyi | ||||||
| 0 | 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | ||
| 1 |
Dil ve konuşma bilimine ait temel bilgileri, genel tıp bilgisi dahilinde uygun olarak yorumlayıp, hastası için gerekli yaklaşımları tespit edip uygulama bilgisine sahiptir.
|
4 | |||||
| BİLGİ | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Olgusal | |||||||
| Program Yeterlilikleri/Çıktıları | Katkı Düzeyi | ||||||
| 0 | 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | ||
| 1 |
Dil ve konuşma biliminin alt alanlarının temel olgularını, ilkelerini, süreçlerini ve uygulama alanındaki yöntemlerini açıklar, temel düzeyde analiz ve değerlendirmeler yapar.
|
3 | |||||
| BECERİLER | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Bilişsel | |||||||
| Program Yeterlilikleri/Çıktıları | Katkı Düzeyi | ||||||
| 0 | 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | ||
| 1 |
Öğrendiği kuramsal ve uygulamalı bilgilerle dil ve konuşma terapisi programını planlama becerisine sahiptir.
|
1 | |||||
| BECERİLER | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Uygulamalı | |||||||
| Program Yeterlilikleri/Çıktıları | Katkı Düzeyi | ||||||
| 0 | 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | ||
| 1 |
Dil ve konuşma terapisi mesleğini, etik kurallara bağlı, multidisipliner yaklaşımı özümsemiş, çağdaş tıp kuralları doğrultusunda sağlıklı ve/veya sorunları olan gruplar için gerekli tarama programlarını hazırlama, uygulama, dil ve konuşma bozukluğu bulunan hastaları değerlendirme, sorunlarını tespit etme, uygun re/habilitasyon programlarını hazırlama, gereksinim duyulacak araçları belirleme ve uygulama becerilerine sahiptir.
|
5 | |||||
| YETKİNLİKLER | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Bağımsız Çalışabilme ve Sorumluluk Alabilme Yetkinliği | |||||||
| Program Yeterlilikleri/Çıktıları | Katkı Düzeyi | ||||||
| 0 | 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | ||
| 1 |
Temel tıp alanları ile işbirliği yapar.
|
4 | |||||
| 2 |
İlgili uzman tarafından yönlendirilmiş işitme ve/veya vestibüler şikayetleri olan hastalara gerekli dil ve konuşma değerlendirmelerini yapar ve yorumlar, ihtiyacı durumunda diğer bölümlerden konsultasyon ister.
|
4 | |||||
| YETKİNLİKLER | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Öğrenme Yetkinliği | |||||||
| Program Yeterlilikleri/Çıktıları | Katkı Düzeyi | ||||||
| 0 | 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | ||
| 1 |
Dil ve konuşma terapisi ile ilgili hizmetlerin etkinliği, devamlılığı ve kalitesinin ölçülmesinin yanı sıra dil ve konuşma bilimi ile ilgili olarak eğitim ve uygulama çalışmalarında bulunur.
|
2 | |||||
| YETKİNLİKLER | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| İletişim ve Sosyal Yetkinlik | |||||||
| Program Yeterlilikleri/Çıktıları | Katkı Düzeyi | ||||||
| 0 | 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | ||
| 1 |
Adli makamlar ile özel ve devlet kurumları nezdinde alanıyla ilgili bilir kişilik görevlerini yerine getirir.
|
1 | |||||
| YETKİNLİKLER | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Alana Özgü Yetkinlik | |||||||
| Program Yeterlilikleri/Çıktıları | Katkı Düzeyi | ||||||
| 0 | 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | ||
| 1 |
Mesleki standartların ve politikaların geliştirilmesini sağlar. Bilgiye dayalı yeni yöntemlerin ve programların geliştirilmesi için temel ve uygulamalı araştırmaların planlanması ve yürütülmesi; değerlendirme ve rehabilitasyon yaklaşımlarının etkinliğini belirleyerek; diğer meslek grupları ve halk ile çalışma sonuçlarını paylaşır, mesleki ve teknik standartların geliştirilmesine katkıda bulunur.
|
3 | |||||
DERSİN İŞ YÜKÜ VE AKTS KREDİSİ |
|||
|---|---|---|---|
| Öğrenme-Öğretme Etkinlikleri İş Yükü | |||
| Öğrenme-Öğretme Etkinlikleri | Etkinlik(hafta sayısı) | Süresi(saat sayısı) | Toplam İş Yükü |
| Ders | 14 | 2 | 28 |
| Derse Ön Hazırlık ve Ders Sonrası Pekiştirme | 0 | 0 | 0 |
| Arazi Çalışması | 0 | 0 | 0 |
| Grup Çalışması / Ödevi | 0 | 0 | 0 |
| Laboratuvar | 0 | 0 | 0 |
| Okuma | 0 | 0 | 0 |
| Ödev | 0 | 0 | 0 |
| Proje Hazırlama | 0 | 0 | 0 |
| Seminer | 0 | 0 | 0 |
| Staj | 0 | 0 | 0 |
| Teknik Gezi | 0 | 0 | 0 |
| Web Tab. Öğrenme | 0 | 0 | 0 |
| Uygulama | 0 | 0 | 0 |
| Yerinde Uygulama | 0 | 0 | 0 |
| Mesleki Faaliyet | 0 | 0 | 0 |
| Sosyal Faaliyet | 0 | 0 | 0 |
| Tez Hazırlama | 0 | 0 | 0 |
| Alan Çalışması | 0 | 0 | 0 |
| Rapor Yazma | 0 | 0 | 0 |
| Final Sınavı | 1 | 1 | 1 |
| Final Sınavı Hazırlığı | 12 | 4 | 48 |
| Ara Sınav | 1 | 1 | 1 |
| Ara Sınav Hazırlığı | 4 | 4 | 16 |
| Kısa Sınav | 1 | 1 | 1 |
| Kısa Sınav Hazırlığı | 3 | 2 | 6 |
| TOPLAM | 36 | 0 | 101 |
| Genel Toplam | 101 | ||
| Toplam İş Yükü / 25.5 | 4 | ||
| Dersin AKTS(ECTS) Kredisi | 4,0 |