UÇAK SİSTEMLERİ I DERS TANITIM VE UYGULAMA BİLGİLERİ

Kodu	Dersin Adı	Yarıyıl	Süresi(T+U)	Kredisi	AKTS Kredisi
HEE213	UÇAK SİSTEMLERİ I	3	12	8	9

DERS BİLGİLERİ
Dersin Öğretim Dili :	Türkçe
Dersin Düzeyi	LİSANS, TYY: + 6.Düzey, EQF-LLL: 6.Düzey, QF-EHEA: 1.Düzey
Dersin Türü	Zorunlu
Dersin Veriliş Şekli	-
Dersin Koordinatörü	Dr.Öğr.Üyesi BEDİA MERİH ÖZÇETİN
Dersi Veren Öğretim Üyesi/Öğretim Görevlisi	Dr.Öğr.Üyesi RIZA HALUK KUL
Ders Ön Koşulu	Yok

AMAÇ VE İÇERİK
Amaç:	Dersin amacı; öğrencilerin gerekli ortam sağlandığında, Uçuş Teorisini, Uçak Aerodinamiği ve Uçuş Kontrolleri ni(Kumandaları), Yüksek Hızlı Uçuşu ,Gövde Yapısı ve Genel Kavramları kurallarını öğrenmeleridir. Bu dersin sonunda öğrencilerin uçak sistemlerini doğru olarak tanımlayabilmeleri hedeflenmiştir.
İçerik:	Dersin içeriği; Uçuş Teorisi, Uçak Aerodinamiği ve Uçuş Kontrolleri (Kumandaları), Yüksek Hızlı Uçuşu, Gövde Yapısı ve Genel Kavramları, Air Conditioning ve Kabın Basınçlandırma (ATA 21), Aletler (Cihazlar) / Aviyonik Sistemler Alet (Cihaz) Sistemleri (ATA 31), Kabin ekipmanları ve Mefruşatı (ATA 25), Yangından Koruma (ATA 26) sistemi, Uçuş Kumandaları (ATA 27), Yakıt Sistemleri (ATA 28), Hidrolik Güç (ATA 29) sistemi konularıdır.

DERSİN ÖĞRENME ÇIKTILARI (Öğrenciler, bu dersi başarı ile tamamladıklarında aşağıda belirtilen bilgi, beceri ve/veya yetkinlikleri gösterirler.)

Uçuş Teorisini açıklar & Hava aracı yapı ve sistem elemanlarını tanır. Hava aracı yapı ve sistem elemanlarının görevlerini bilir. Uçak Aerodinamiği ve Uçuş Kontrolleri (Kumandaları)ni uygular. Air Conditioning ve Kabın Basınçlandırma (ATA 21) ve Aletler (Cihazlar) / Aviyonik Sistemler Alet (Cihaz) Sistemleri (ATA 31) açıklar Aletler (Cihazlar) / Aviyonik Sistemler Alet (Cihaz) Sistemleri (ATA 31) ve Uçuş Kumandaları (ATA 27) nı açıklar Kabin ekipmanları ve Mefruşatı (ATA 25)ve Yangından Koruma (ATA 26) sistemini açıklar Yakıt Sistemleri (ATA 28)nin çalışmasını uygular Hidrolik Güç (ATA 29) sisteminin çalıştırılmasını uygular

HAFTALIK DERS KONULARI VE ÖNGÖRÜLEN HAZIRLIK ÇALIŞMALARI
Hafta	Ön Hazırlık	Konular	Yöntem
1	Uçuş Teorisi	Uçak Aerodinamiği ve Uçuş Kontrolleri (Kumandaları) Aşağıdakilerin çalışması ve etkisi: — Sağa sola yatış (rule) kumandası; eleronlar ve spoylerler, — burun aşağı/burun yukarı (pike) kumandası: elevatör, stabilatör, değişken oranlı stabilatörler ve kanard kontrolü, —Sağa sola dönüş (yaw) kumandası, dümen sınırlayıcıları rudder limiters); Elevon ve ruddervatörün kullanımı ile kontrol; Yüksek kaldırma düzenekleri; Yuvalar, çıtalar, flaplar; Sürükleme (drag) sağlayan cihazlar: Spoylerler, kaldırma indirme yastıkları, hız frenleri; Trim fletnerlerinin, servo tabların, kumanda yüzeyi bıyaslarının çalışması ve etkisi;	-
2	Uçuş Teorisi Yüksek Hızlı Uçuş	Uçak Aerodinamiği ve Uçuş Kontrolleri (Kumandaları) Aşağıdakilerin çalışması ve etkisi: — Sağa sola yatış (rule) kumandası; eleronlar ve spoylerler, — burun aşağı/burun yukarı (pike) kumandası: elevatör, stabilatör, değişken oranlı stabilatörler ve kanard kontrolü, —Sağa sola dönüş (yaw) kumandası, dümen sınırlayıcıları rudder limiters); Elevon ve ruddervatörün kullanımı ile kontrol; Yüksek kaldırma düzenekleri; Yuvalar, çıtalar, flaplar; Sürükleme (drag) sağlayan cihazlar: Spoylerler, kaldırma indirme yastıkları, hız frenleri; Trim fletnerlerinin, servo tabların, kumanda yüzeyi bıyaslarının çalışması ve etkisi; Ses hızı, subsonik uçuş, transonik uçuş, süpersonik uçuş; Mach sayısı, kritik Mach sayısı	-
3	Döner Kanat Aerodinamiği Yapılar - Genel Kavramlar	Terminoloji; Devri, kolektif ve anti tork kontrollerinin/kumandalarının çalışması ve etkisi. Yapısal sistem esasları;	-
4	Bölge ve istasyon tanımlama sistemleri; Oto Uçuş (ATA 22)	Elektrikli bağlama/yapıştırma; Yıldırım çarpmasından korunma koşulu. Çalışma prensipleri ve güncel terminoloji dahil olmak üzere otomatik uçuş kumanda esasları; Komuta sinyalinin işlenmesi; Çalışma modları: Roll, pitch ve yaw kanalları; Yaw damperleri; Helikopterlerdeki Stabilite/Kararlılık Arttırma Sistemi; Otomatik trim kontrolü; Otopilot seyrüsefer yardımları arayüzü; Autothrottle sistemleri; Otomatik İniş Sistemleri: Prensipler ve kategoriler, çalışma modları, yaklaşma, süzülüş eğimi/hattı, iniş, pas geçme, sistem monitörleri ve hata koşulları	-
5	Oto Uçuş (ATA 22)	Çalışma prensipleri ve güncel terminoloji dahil olmak üzere otomatik uçuş kumanda esasları; Komuta sinyalinin işlenmesi; Çalışma modları: Roll, pitch ve yaw kanalları; Yaw damperleri; Helikopterlerdeki Stabilite/Kararlılık Arttırma Sistemi; Otomatik trim kontrolü; Otopilot seyrüsefer yardımları arayüzü; Autothrottle sistemleri; Otomatik İniş Sistemleri: Prensipler ve kategoriler, çalışma modları, yaklaşma, süzülüş eğimi/hattı, iniş, pas geçme, sistem monitörleri ve hata koşulları	-
6	Oto Uçuş (ATA 22)	Çalışma prensipleri ve güncel terminoloji dahil olmak üzere otomatik uçuş kumanda esasları; Komuta sinyalinin işlenmesi; Çalışma modları: Roll, pitch ve yaw kanalları; Yaw damperleri; Helikopterlerdeki Stabilite/Kararlılık Arttırma Sistemi; Otomatik trim kontrolü; Otopilot seyrüsefer yardımları arayüzü; Autothrottle sistemleri; Otomatik İniş Sistemleri: Prensipler ve kategoriler, çalışma modları, yaklaşma, süzülüş eğimi/hattı, iniş, pas geçme, sistem monitörleri ve hata koşulları	-
7	Oto Uçuş (ATA 22)	Çalışma prensipleri ve güncel terminoloji dahil olmak üzere otomatik uçuş kumanda esasları; Komuta sinyalinin işlenmesi; Çalışma modları: Roll, pitch ve yaw kanalları; Yaw damperleri; Helikopterlerdeki Stabilite/Kararlılık Arttırma Sistemi; Otomatik trim kontrolü; Otopilot seyrüsefer yardımları arayüzü; Autothrottle sistemleri; Otomatik İniş Sistemleri: Prensipler ve kategoriler, çalışma modları, yaklaşma, süzülüş eğimi/hattı, iniş, pas geçme, sistem monitörleri ve hata koşulları	-
8	-	ARA SINAV	-
9	Oto Uçuş (ATA 22) Haberleşme/Seyrüsefer (ATA 23/24)	Çalışma prensipleri ve güncel terminoloji dahil olmak üzere otomatik uçuş kumanda esasları; Komuta sinyalinin işlenmesi; Çalışma modları: Roll, pitch ve yaw kanalları; Yaw damperleri; Helikopterlerdeki Stabilite/Kararlılık Arttırma Sistemi; Otomatik trim kontrolü; Otopilot seyrüsefer yardımları arayüzü; Autothrottle sistemleri; Otomatik İniş Sistemleri: Prensipler ve kategoriler, çalışma modları, yaklaşma, süzülüş eğimi/hattı, iniş, pas geçme, sistem monitörleri ve hata koşulları Radyo dalgalarının yayılımına, antenlere, iletim hatlarına, haberleşmeye, alıcı ve vericilere ilişkin esaslar; Aşağıdaki sistemlerin çalışma prensipleri: — Çok Yüksek Frekans (VHF) haberleşmesi; — Yüksek Frekans (HF) haberleşmesi; — Audio, — Acil Durum Yer Belirleme Vericileri, — Kokpit Ses Kayıt Cihazı, — Çok Yüksek Frekansta çok yönlü hava seyrüsefer istikamet cihazı (VOR - Very High Frequency omnidirectional range), — Otomatik Yön Bulucu (ADF -Automatic Direction Finding), — Aletli İniş Sistemi (ILS - Instrument Landing System),— Mikrodalga İniş Sistemi (MLS - Microwave Landing System), — Uçuş Yönlendirme sistemleri, Mesafe Ölçme Ekipmanları (DME - Distance Measuring Equipment),— Çok Düşük Frekans ve hiberbolik navigasyon (VLF/Omega), — Doppler seyfüsefer, — Saha seyrüsefer, RNAV sistemleri, — Uçuş Yönetim Sistemleri, — Küresel Konum Belirleme Sistemi (GPS), Küresel Seyrüsefer Uydu Sistemleri (GNSS), — Ataletsel Seyrüsefer Sistemi, — Hava Trafik Kontrol alıcı verici cihazı, ikincil gözetim radarı, — Trafik Uyarı ve Çarpışmayı Önleme Sistemi (TCAS), — Hava sakınma radarı, — Radyo altimetre, — ARINC haberleşme ve raporlama.	-
10	Haberleşme/Seyrüsefer (ATA 23/24)	Radyo dalgalarının yayılımına, antenlere, iletim hatlarına, haberleşmeye, alıcı ve vericilere ilişkin esaslar; Aşağıdaki sistemlerin çalışma prensipleri: — Çok Yüksek Frekans (VHF) haberleşmesi; — Yüksek Frekans (HF) haberleşmesi; — Audio, — Acil Durum Yer Belirleme Vericileri, — Kokpit Ses Kayıt Cihazı, — Çok Yüksek Frekansta çok yönlü hava seyrüsefer istikamet cihazı (VOR - Very High Frequency omnidirectional range), — Otomatik Yön Bulucu (ADF -Automatic Direction Finding), — Aletli İniş Sistemi (ILS - Instrument Landing System),— Mikrodalga İniş Sistemi (MLS - Microwave Landing System), — Uçuş Yönlendirme sistemleri, Mesafe Ölçme Ekipmanları (DME - Distance Measuring Equipment),— Çok Düşük Frekans ve hiberbolik navigasyon (VLF/Omega), — Doppler seyfüsefer, — Saha seyrüsefer, RNAV sistemleri, — Uçuş Yönetim Sistemleri, — Küresel Konum Belirleme Sistemi (GPS), Küresel Seyrüsefer Uydu Sistemleri (GNSS), — Ataletsel Seyrüsefer Sistemi, — Hava Trafik Kontrol alıcı verici cihazı, ikincil gözetim radarı, — Trafik Uyarı ve Çarpışmayı Önleme Sistemi (TCAS), — Hava sakınma radarı, — Radyo altimetre, — ARINC haberleşme ve raporlama.	-
11	Haberleşme/Seyrüsefer (ATA 23/24)	Radyo dalgalarının yayılımına, antenlere, iletim hatlarına, haberleşmeye, alıcı ve vericilere ilişkin esaslar; Aşağıdaki sistemlerin çalışma prensipleri: — Çok Yüksek Frekans (VHF) haberleşmesi; — Yüksek Frekans (HF) haberleşmesi; — Audio, — Acil Durum Yer Belirleme Vericileri, — Kokpit Ses Kayıt Cihazı, — Çok Yüksek Frekansta çok yönlü hava seyrüsefer istikamet cihazı (VOR - Very High Frequency omnidirectional range), — Otomatik Yön Bulucu (ADF -Automatic Direction Finding), — Aletli İniş Sistemi (ILS - Instrument Landing System),— Mikrodalga İniş Sistemi (MLS - Microwave Landing System), — Uçuş Yönlendirme sistemleri, Mesafe Ölçme Ekipmanları (DME - Distance Measuring Equipment),— Çok Düşük Frekans ve hiberbolik navigasyon (VLF/Omega), — Doppler seyfüsefer, — Saha seyrüsefer, RNAV sistemleri, — Uçuş Yönetim Sistemleri, — Küresel Konum Belirleme Sistemi (GPS), Küresel Seyrüsefer Uydu Sistemleri (GNSS), — Ataletsel Seyrüsefer Sistemi, — Hava Trafik Kontrol alıcı verici cihazı, ikincil gözetim radarı, — Trafik Uyarı ve Çarpışmayı Önleme Sistemi (TCAS), — Hava sakınma radarı, — Radyo altimetre, — ARINC haberleşme ve raporlama.	-
12	Haberleşme/Seyrüsefer (ATA 23/24)	Radyo dalgalarının yayılımına, antenlere, iletim hatlarına, haberleşmeye, alıcı ve vericilere ilişkin esaslar; Aşağıdaki sistemlerin çalışma prensipleri: — Çok Yüksek Frekans (VHF) haberleşmesi; — Yüksek Frekans (HF) haberleşmesi; — Audio, — Acil Durum Yer Belirleme Vericileri, — Kokpit Ses Kayıt Cihazı, — Çok Yüksek Frekansta çok yönlü hava seyrüsefer istikamet cihazı (VOR - Very High Frequency omnidirectional range), — Otomatik Yön Bulucu (ADF -Automatic Direction Finding), — Aletli İniş Sistemi (ILS - Instrument Landing System),— Mikrodalga İniş Sistemi (MLS - Microwave Landing System), — Uçuş Yönlendirme sistemleri, Mesafe Ölçme Ekipmanları (DME - Distance Measuring Equipment),— Çok Düşük Frekans ve hiberbolik navigasyon (VLF/Omega), — Doppler seyfüsefer, — Saha seyrüsefer, RNAV sistemleri, — Uçuş Yönetim Sistemleri, — Küresel Konum Belirleme Sistemi (GPS), Küresel Seyrüsefer Uydu Sistemleri (GNSS), — Ataletsel Seyrüsefer Sistemi, — Hava Trafik Kontrol alıcı verici cihazı, ikincil gözetim radarı, — Trafik Uyarı ve Çarpışmayı Önleme Sistemi (TCAS), — Hava sakınma radarı, — Radyo altimetre, — ARINC haberleşme ve raporlama.	-
13	Haberleşme/Seyrüsefer (ATA 23/24)	Radyo dalgalarının yayılımına, antenlere, iletim hatlarına, haberleşmeye, alıcı ve vericilere ilişkin esaslar; Aşağıdaki sistemlerin çalışma prensipleri: — Çok Yüksek Frekans (VHF) haberleşmesi; — Yüksek Frekans (HF) haberleşmesi; — Audio, — Acil Durum Yer Belirleme Vericileri, — Kokpit Ses Kayıt Cihazı, — Çok Yüksek Frekansta çok yönlü hava seyrüsefer istikamet cihazı (VOR - Very High Frequency omnidirectional range), — Otomatik Yön Bulucu (ADF -Automatic Direction Finding), — Aletli İniş Sistemi (ILS - Instrument Landing System),— Mikrodalga İniş Sistemi (MLS - Microwave Landing System), — Uçuş Yönlendirme sistemleri, Mesafe Ölçme Ekipmanları (DME - Distance Measuring Equipment),— Çok Düşük Frekans ve hiberbolik navigasyon (VLF/Omega), — Doppler seyfüsefer, — Saha seyrüsefer, RNAV sistemleri, — Uçuş Yönetim Sistemleri, — Küresel Konum Belirleme Sistemi (GPS), Küresel Seyrüsefer Uydu Sistemleri (GNSS), — Ataletsel Seyrüsefer Sistemi, — Hava Trafik Kontrol alıcı verici cihazı, ikincil gözetim radarı, — Trafik Uyarı ve Çarpışmayı Önleme Sistemi (TCAS), — Hava sakınma radarı, — Radyo altimetre, — ARINC haberleşme ve raporlama.	-
14	Aletler (Haberleşme/Seyrüsefer (ATA 23/24)Cihazlar) (ATA 31)	Radyo dalgalarının yayılımına, antenlere, iletim hatlarına, haberleşmeye, alıcı ve vericilere ilişkin esaslar; Aşağıdaki sistemlerin çalışma prensipleri: — Çok Yüksek Frekans (VHF) haberleşmesi; — Yüksek Frekans (HF) haberleşmesi; — Audio, — Acil Durum Yer Belirleme Vericileri, — Kokpit Ses Kayıt Cihazı, — Çok Yüksek Frekansta çok yönlü hava seyrüsefer istikamet cihazı (VOR - Very High Frequency omnidirectional range), — Otomatik Yön Bulucu (ADF -Automatic Direction Finding), — Aletli İniş Sistemi (ILS - Instrument Landing System),— Mikrodalga İniş Sistemi (MLS - Microwave Landing System), — Uçuş Yönlendirme sistemleri, Mesafe Ölçme Ekipmanları (DME - Distance Measuring Equipment),— Çok Düşük Frekans ve hiberbolik navigasyon (VLF/Omega), — Doppler seyfüsefer, — Saha seyrüsefer, RNAV sistemleri, — Uçuş Yönetim Sistemleri, — Küresel Konum Belirleme Sistemi (GPS), Küresel Seyrüsefer Uydu Sistemleri (GNSS), — Ataletsel Seyrüsefer Sistemi, — Hava Trafik Kontrol alıcı verici cihazı, ikincil gözetim radarı, — Trafik Uyarı ve Çarpışmayı Önleme Sistemi (TCAS), — Hava sakınma radarı, — Radyo altimetre, — ARINC haberleşme ve raporlama.	-
15	final	Final	-
16	-	FİNAL	-
17	-	FİNAL	-

KAYNAKLAR
SHGM B2 ders yönergesi FAA Resmi İnternet Sitesi, https://www.faa.gov/ http://www.flightlearnings.com www.b737.org.uk/aircraftsystems.htm TTS Module 13, Total Training Support Yayınları

ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME
Yarıyıl İçi Yapılan Çalışmaların Ölçme ve Değerlendirmesi	Etkinlik Sayısı	Katkı Yüzdesi	Açıklama

(0) Etkisiz	(1) En Düşük	(2) Düşük	(3) Orta	(4) İyi	(5) Çok İyi
0	1	2	3	4	5

KNOWLEDGE
Theoretical
	Program Yeterlilikleri/Çıktıları	Katkı Düzeyi
		0	1	2	3	4	5
1	Applies the knowledge and skills related to the field by considering the legal dimension of occupational health and safety.				3
2	Can make applications related to aviation electricity.					4
3	Can make applications related to aviation electronics.					4
4	Learns the aviation applications of Electrical-Electronics subjects.				3
5	Relates the concepts of entrepreneurship and innovation to the field.						5

KNOWLEDGE
Factual
	Program Yeterlilikleri/Çıktıları	Katkı Düzeyi
		0	1	2	3	4	5
1	Uses theoretical and applied knowledge about the field in business life by choosing appropriate analytical methods and modeling techniques.					4
2	Adapts to the environment in which works as a team member.(dişil)					4
3	Develops a suitable solution method when faced with a problem						5
4	Prepares written agreements with relevant institutions in accordance with the legislation.				3
5	As a team member, manages all stages from planning to implementation of aviation activities				3

SKILLS
Cognitive
	Program Yeterlilikleri/Çıktıları	Katkı Düzeyi
		0	1	2	3	4	5
1	Since has technical dexterity in a negative situation in her field, she can take the necessary precautions and intervene in the situation.(dişil)					4
2	Makes the problem encountered in a study in the field appropriate within the team.					4

SKILLS
Practical
	Program Yeterlilikleri/Çıktıları	Katkı Düzeyi
		0	1	2	3	4	5
1	Uses computer software, information and communication technologies at the level required by the field (use) Bloom 3						5
2	A sketch, diagram, graph, etc., describing the subject. reading and interpreting documents (interprent). (Bloom 2)					4

OCCUPATIONAL
Autonomy & Responsibility
	Program Yeterlilikleri/Çıktıları	Katkı Düzeyi
		0	1	2	3	4	5
1	Since will graduate with a certificate from the recognized school, she has the necessary knowledge and dexterity in the fields of aviation electricity and electronics.						5
2	Develops solutions for unforeseen problems encountered in practice. (develop) (Bloom 6)				3

OCCUPATIONAL
Learning to Learn
	Program Yeterlilikleri/Çıktıları	Katkı Düzeyi
		0	1	2	3	4	5
1	Determines the learning requirements related to the field (determine) (Bloom 3)					4
2	Uses lifelong learning principles in professional development (Bloom 3)				3

OCCUPATIONAL
Communication & Social
	Program Yeterlilikleri/Çıktıları	Katkı Düzeyi
		0	1	2	3	4	5
1	Apply technical drawing knowledge effectively in business life (Bloom 3)						5
2	By informing the relevant people and institutions on the issues related to the field; states his thoughts and suggestions for solutions to problems in written and verbal form (state) (Bloom 1)					4
3	Discusses with experts (debate) by supporting their thoughts and solutions to problems with quantitative and qualitative data (Bloom 2)						5
4	Participates in training at international level (participate) (Bloom 3)				3
5	Organizes activities for the professional development of employees under his/her responsibility. (organized) (Bloom 6)					4

OCCUPATIONAL
Occupational and/or Vocational
	Program Yeterlilikleri/Çıktıları	Katkı Düzeyi
		0	1	2	3	4	5
1	Graduates with a school certificate recognized by SHGM and the need for qualified electrical-electronic personnel in the aviation sector is met.				3
2	He uses the knowledge and skills he gained during his undergraduate education in business life. (Bloom 3)						5
3	Solves the problems encountered in the field. (solve) (Bloom 3)						5
4	Applies the necessary behavior culture on quality management and processes, environmental protection and occupational safety to the team (apply) (Bloom 3)					4
5	He places the safety factor awareness in himself and his team. (locate) Bloom 1)						5

DERSİN İŞ YÜKÜ VE AKTS KREDİSİ
Öğrenme-Öğretme Etkinlikleri İş Yükü
Öğrenme-Öğretme Etkinlikleri	Etkinlik(hafta sayısı)	Süresi(saat sayısı)	Toplam İş Yükü
Ders	14	12	168
Derse Ön Hazırlık ve Ders Sonrası Pekiştirme	3	12	36
Arazi Çalışması	0	0	0
Grup Çalışması / Ödevi	0	0	0
Laboratuvar	0	0	0
Okuma	0	0	0
Ödev	0	0	0
Proje Hazırlama	0	0	0
Seminer	0	0	0
Staj	0	0	0
Teknik Gezi	0	0	0
Web Tab. Öğrenme	0	0	0
Uygulama	0	0	0
Yerinde Uygulama	0	0	0
Mesleki Faaliyet	0	0	0
Sosyal Faaliyet	0	0	0
Tez Hazırlama	0	0	0
Alan Çalışması	0	0	0
Rapor Yazma	0	0	0
Final Sınavı	1	1	1
Final Sınavı Hazırlığı	1	12	12
Ara Sınav	1	1	1
Ara Sınav Hazırlığı	1	12	12
Kısa Sınav	0	0	0
Kısa Sınav Hazırlığı	0	0	0
TOPLAM	21	0	230