SPORCU BESLENMESİ VE ERGOJENİK YARDIM DERS TANITIM VE UYGULAMA BİLGİLERİ

Kodu	Dersin Adı	Yarıyıl	Süresi(T+U)	Kredisi	AKTS Kredisi
BSY309	SPORCU BESLENMESİ VE ERGOJENİK YARDIM	5	2	2	5

DERS BİLGİLERİ
Dersin Öğretim Dili :	Türkçe
Dersin Düzeyi	LİSANS, TYY: + 6.Düzey, EQF-LLL: 6.Düzey, QF-EHEA: 1.Düzey
Dersin Türü	Zorunlu
Dersin Veriliş Şekli	-
Dersin Koordinatörü	Dr.Öğr.Üyesi OKAN KILIÇKAYA
Dersi Veren Öğretim Üyesi/Öğretim Görevlisi	Öğr.Gör. İSMAİL BELLİ
Ders Ön Koşulu	Yok

AMAÇ VE İÇERİK
Amaç:	Dersin amacı; öğrencilere, sporda kullanılan ergojenik yardımcıları ve kullanım alanlarını açıklayabilecek ve spor branşının özelliklerini dikkate alarak, antrenman ve müsabaka dönemlerine yönelik beslenme programı düzenleyebilecek bilgiyi kazandırmaktır.
İçerik:	Dersin içeriği; Sporcuların vücut kompozisyonu ve ağırlık dengesi, enerji/makro-mikro besin ögeleri gereksinimleri, antrenmanda beslenme, ergojenik yardım, özel durumlarda spor ve beslenme konularını kapsamaktadır.

DERSİN ÖĞRENME ÇIKTILARI (Öğrenciler, bu dersi başarı ile tamamladıklarında aşağıda belirtilen bilgi, beceri ve/veya yetkinlikleri gösterirler.)
Sporda performansı geliştiren süreçleri tanımlar.
Genel beslenme ilkelerini ve sporculara yönelik besin kaynaklarını açıklar.
Sporda ergojenik yardımcıları tanır (recognize), uygulama alanlarını ve yöntemlerini tartışır.
Bireysel farklılıkları göz önünde bulundurarak beslenme programlarının içeriğini inceler ve performans durumuna yönelik uygunluğunu değerlendirir.
Spor branşının özelliklerini dikkate alarak, antrenman ve müsabaka dönemlerine yönelik beslenme programı düzenler.

HAFTALIK DERS KONULARI VE ÖNGÖRÜLEN HAZIRLIK ÇALIŞMALARI
Hafta	Ön Hazırlık	Konular	Yöntem
1	-	Genel beslenme prensipleri, kas ve egzersiz metabolizması için enerji kaynakları, fitness ve spor için sağlıklı beslenme, sporcularda beslenme kaynakları	Anlatım, soru cevap ve tartışma yöntemi
2	Literatür taraması	Temel besin öğeleri (karbonhidrat, protein ve yağ)	Anlatım, soru cevap ve tartışma yöntemi
3	Konuya ilişkin makale okuma	Sıvı dengesi ve gereksinimi, elektrolitler, ısı düzenlemesi yöntemleri	Anlatım, soru cevap ve tartışma yöntemi
4	Görsel ve yazılı literatür tarama	Yardımcı besin öğeleri, vitaminler (organik düzenleyiciler) ve mineraller (inorganik düzenleyiciler), temel mineraller ve eser mineraller	Anlatım, soru cevap ve tartışma yöntemi
5	Konuya ilişkin kitap bölümü okuma	Besinsel destekler (ergojenik yardımcılar), spor için destek ürünlerin değerlendirilmesi	Anlatım, soru cevap ve tartışma yöntemi
6	Konu ile ilgili makale özeti çıkarma	Yüksek performansta beslenme etkileri, emilim ve sindirim	Anlatım, soru cevap ve tartışma yöntemi
7	Literatür tarama	Sıvı alımı ve enerjinin zamanlaması	Anlatım, soru cevap ve tartışma yöntemi
8	-	ARA SINAV	-
9	Görsel ve yazılı literatür tarama	Ara sınav hazırlık çalışmaları	Anlatım, soru cevap ve tartışma yöntemi
10	Konuya ilişkin kitap bölümü okuma	Oksijenin yeterli dağılımı, besin kullanımı ve enerjinin kısıtlayıcıları	Anlatım, soru cevap ve tartışma yöntemi
11	Literatür tarama	Besinsel ihtiyaçları etkileyen durumlar (seyahat, yüksek rakım, cinsiyet, yaş, vücut kompozisyonu ve ağırlık), uygun beslenme ve egzersiz ile ağırlık kazanımı ve kaybı	Anlatım, soru cevap ve tartışma yöntemi
12	Literatür tarama	Enerji sistemlerine yönelik beslenme stratejileri (yüksek yoğunlukta patlayıcılık ve güç için anaerobik metabolizma, dayanıklılık için aerobik metabolizma)	Anlatım, soru cevap ve tartışma yöntemi
13	Konu ile ilgili makale okuma	Sporcularda yeme bozuklukları ile beslenme ve bağışıklık sistemi	Anlatım, soru cevap, tartışma yöntemi ve grup çalışması
14	Sunum hazırlama	Farklı branşlara özgü özel beslenme planları (güç ve hız sporları); Öğrenci sunumları	Anlatım, soru cevap, tartışma yöntemi ve grup çalışması
15	Sunum hazırlama	Sporlara özel beslenme planları (güç ve dayanıklılık sporları); Öğrenci sunumları	Anlatım, soru cevap, tartışma yöntemi ve grup çalışması
16	-	FİNAL	-
17	-	FİNAL	-

KAYNAKLAR
Ersoy, G. (2004). Egzersiz ve spor yapanlar için beslenme ile ilgili temel ilkeler: sorular ve cevapları ile açıklamalı sözlük. Nobel Tıp Kitap Evleri, Ankara.
Konopka, P. (2000). Spor Beslenmesi Çeviri. Hale Harputluoğlu. Bağırgan Yayımevi, Ankara.
Peker, S. (1996). Sporda Beslenme. Gen Matbaacılık, Ankara.
Pehlivan, A. (2005). Sporda beslenme. Morpa Kültür Yayınları, Ankara.

ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME
Yarıyıl İçi Yapılan Çalışmaların Ölçme ve Değerlendirmesi	Etkinlik Sayısı	Katkı Yüzdesi	Açıklama

(0) Etkisiz	(1) En Düşük	(2) Düşük	(3) Orta	(4) İyi	(5) Çok İyi
0	1	2	3	4	5

BİLGİ
Kuramsal
	Program Yeterlilikleri/Çıktıları	Katkı Düzeyi
		0	1	2	3	4	5
1	Egzersiz ve spor bilimleri mesleği ile ilgili kavramları tanımlar.					4
2	Egzersiz ve spor biliminin kuramlarını açıklar.			2

BİLGİ
Olgusal
	Program Yeterlilikleri/Çıktıları	Katkı Düzeyi
		0	1	2	3	4	5
1	Egzersiz ve spor bilimleri alanına ilişkin edindiği teorik bilgi birikimi ile egzersiz programı hazırlığının uygunluğunu tartışır ve bu bilgileri uygulama ortamlarında kullanır.				3

BECERİLER
Bilişsel
	Program Yeterlilikleri/Çıktıları	Katkı Düzeyi
		0	1	2	3	4	5
1	Bilimsel araştırma yöntem ve tekniklerini kullanarak egzersiz ve spor bilimleri alanındaki mevcut bilimsel çalışmaları inceler ve güncel uygulamalara yönelik verileri ve sonuçları analiz eder	0

BECERİLER
Uygulamalı
	Program Yeterlilikleri/Çıktıları	Katkı Düzeyi
		0	1	2	3	4	5
1	Sağlıklı yaşam, fiziksel uygunluk, performans ve kondisyon özelliklerini geliştirmeye yönelik konularda temel düzeyde yönlendirme yapar.					4
2	Grubun ve ortamın özelliklerine göre farklı egzersiz yöntemlerinden uygun olanını seçer ve bu farklılıkları dikkate alarak egzersiz programı düzenler.			2
3	Motor gelişim, sportif performans ve kondisyon özelliklerini belirlemek amacıyla uygulanan ölçüm faaliyetlerini yürütür, bu faaliyetlerde ihtiyaç duyulan ekipman, teknoloji ve yazılımları kullanır ve değerlendirme sonuçlarını analiz eder.		1
4	Sportif performans ve kondisyon ölçümlerine ilişkin değerlendirme sonuçlarını dikkate alarak egzersiz planı hazırlar.				3

YETKİNLİKLER
Bağımsız Çalışabilme ve Sorumluluk Alabilme Yetkinliği
	Program Yeterlilikleri/Çıktıları	Katkı Düzeyi
		0	1	2	3	4	5
1	Alanla ilgili uygulamalarda olası sorunlara yönelik gerek iş birliğine dayalı gerekse bireysel olarak bağımsız bir şekilde inisiyatif alır ve çözüm geliştirir.					4

YETKİNLİKLER
Öğrenme Yetkinliği
	Program Yeterlilikleri/Çıktıları	Katkı Düzeyi
		0	1	2	3	4	5
1	Egzersiz ve spor bilimleri uygulamaları ile ilgili bilimsel, teknolojik ve güncel gelişmeleri takip ederek mesleki gelişimin önemini fark eder.						5
2	Değişime açık olma ve yaşam boyu öğrenmenin gerekliliğine yönelik davranış gösterir.						5

YETKİNLİKLER
İletişim ve Sosyal Yetkinlik
	Program Yeterlilikleri/Çıktıları	Katkı Düzeyi
		0	1	2	3	4	5
1	Alana dair edindiği bilgileri ve düşüncelerini akıcı ve anlaşılır bir şekilde yazılı ve sözlü olarak ifade eder.						5
2	Alanıyla ilgili uygulamalarda ulusal veya uluslararası kurumlarla iş birliği yapabilecek düzeyde iletişim ve sosyal yetkinlik becerileri gösterir.						5

YETKİNLİKLER
Alana Özgü Yetkinlik
	Program Yeterlilikleri/Çıktıları	Katkı Düzeyi
		0	1	2	3	4	5
1	Alanın mevcut tarihsel ve teorik bilgi birikiminden yararlanarak; performans gelişimi, herkes için spor ve özel gruplara yönelik egzersiz uygulamaları ile ilgili sorunları fark eder ve bu sorunları etik değerlere dayalı olarak çözümler.			2
2	Egzersiz ve spor bilimleri alanındaki meslek gruplarının gerektirdiği sosyal becerilere sahip kişilik özelliklerini kullanarak; alanına özgü sürdürülebilir nitelikte toplumsal ve sosyal içerikli proje, organizasyon ve çalışmalar düzenler.		1
3	Egzersiz sırasında karşılaşılabilecek olası sakatlıklara ilişkin önlem alır ve spor sakatlıkları sonrasında performans yapılanmasına yönelik egzersiz programı hazırlar.				3

DERSİN İŞ YÜKÜ VE AKTS KREDİSİ
Öğrenme-Öğretme Etkinlikleri İş Yükü
Öğrenme-Öğretme Etkinlikleri	Etkinlik(hafta sayısı)	Süresi(saat sayısı)	Toplam İş Yükü
Ders	14	2	28
Derse Ön Hazırlık ve Ders Sonrası Pekiştirme	13	3	39
Arazi Çalışması	0	0	0
Grup Çalışması / Ödevi	0	0	0
Laboratuvar	0	0	0
Okuma	0	0	0
Ödev	0	0	0
Proje Hazırlama	0	0	0
Seminer	0	0	0
Staj	0	0	0
Teknik Gezi	0	0	0
Web Tab. Öğrenme	0	0	0
Uygulama	0	0	0
Yerinde Uygulama	0	0	0
Mesleki Faaliyet	0	0	0
Sosyal Faaliyet	0	0	0
Tez Hazırlama	0	0	0
Alan Çalışması	0	0	0
Rapor Yazma	0	0	0
Final Sınavı	1	1	1
Final Sınavı Hazırlığı	9	4	36
Ara Sınav	1	1	1
Ara Sınav Hazırlığı	5	4	20
Kısa Sınav	0	0	0
Kısa Sınav Hazırlığı	0	0	0
TOPLAM	43	0	125