TR EN

SPORCU BESLENMESİ VE ERGOJENİK YARDIM DERS TANITIM VE UYGULAMA BİLGİLERİ

Kodu Dersin Adı Yarıyıl Süresi(T+U) Kredisi AKTS Kredisi
BSY309 SPORCU BESLENMESİ VE ERGOJENİK YARDIM 5 2 2 5

DERS BİLGİLERİ

Dersin Öğretim Dili : Türkçe
Dersin Düzeyi LİSANS, TYY: + 6.Düzey, EQF-LLL: 6.Düzey, QF-EHEA: 1.Düzey
Dersin Türü Zorunlu
Dersin Veriliş Şekli -
Dersin Koordinatörü Dr.Öğr.Üyesi OKAN KILIÇKAYA
Dersi Veren Öğretim Üyesi/Öğretim Görevlisi Öğr.Gör. İSMAİL BELLİ
Ders Ön Koşulu Yok

AMAÇ VE İÇERİK

Amaç: Dersin amacı; öğrencilere, sporda kullanılan ergojenik yardımcıları ve kullanım alanlarını açıklayabilecek ve spor branşının özelliklerini dikkate alarak, antrenman ve müsabaka dönemlerine yönelik beslenme programı düzenleyebilecek bilgiyi kazandırmaktır.
İçerik: Dersin içeriği; Sporcuların vücut kompozisyonu ve ağırlık dengesi, enerji/makro-mikro besin ögeleri gereksinimleri, antrenmanda beslenme, ergojenik yardım, özel durumlarda spor ve beslenme konularını kapsamaktadır.

DERSİN ÖĞRENME ÇIKTILARI (Öğrenciler, bu dersi başarı ile tamamladıklarında aşağıda belirtilen bilgi, beceri ve/veya yetkinlikleri gösterirler.)

Sporda performansı geliştiren süreçleri tanımlar.
Genel beslenme ilkelerini ve sporculara yönelik besin kaynaklarını açıklar.
Sporda ergojenik yardımcıları tanır (recognize), uygulama alanlarını ve yöntemlerini tartışır.
Bireysel farklılıkları göz önünde bulundurarak beslenme programlarının içeriğini inceler ve performans durumuna yönelik uygunluğunu değerlendirir.
Spor branşının özelliklerini dikkate alarak, antrenman ve müsabaka dönemlerine yönelik beslenme programı düzenler.

HAFTALIK DERS KONULARI VE ÖNGÖRÜLEN HAZIRLIK ÇALIŞMALARI

Hafta Ön Hazırlık Konular Yöntem
1 - Genel beslenme prensipleri, kas ve egzersiz metabolizması için enerji kaynakları, fitness ve spor için sağlıklı beslenme, sporcularda beslenme kaynakları Anlatım, soru cevap ve tartışma yöntemi
2 Literatür taraması Temel besin öğeleri (karbonhidrat, protein ve yağ) Anlatım, soru cevap ve tartışma yöntemi
3 Konuya ilişkin makale okuma Sıvı dengesi ve gereksinimi, elektrolitler, ısı düzenlemesi yöntemleri Anlatım, soru cevap ve tartışma yöntemi
4 Görsel ve yazılı literatür tarama Yardımcı besin öğeleri, vitaminler (organik düzenleyiciler) ve mineraller (inorganik düzenleyiciler), temel mineraller ve eser mineraller Anlatım, soru cevap ve tartışma yöntemi
5 Konuya ilişkin kitap bölümü okuma Besinsel destekler (ergojenik yardımcılar), spor için destek ürünlerin değerlendirilmesi Anlatım, soru cevap ve tartışma yöntemi
6 Konu ile ilgili makale özeti çıkarma Yüksek performansta beslenme etkileri, emilim ve sindirim Anlatım, soru cevap ve tartışma yöntemi
7 Literatür tarama Sıvı alımı ve enerjinin zamanlaması Anlatım, soru cevap ve tartışma yöntemi
8 - ARA SINAV -
9 Görsel ve yazılı literatür tarama Ara sınav hazırlık çalışmaları Anlatım, soru cevap ve tartışma yöntemi
10 Konuya ilişkin kitap bölümü okuma Oksijenin yeterli dağılımı, besin kullanımı ve enerjinin kısıtlayıcıları Anlatım, soru cevap ve tartışma yöntemi
11 Literatür tarama Besinsel ihtiyaçları etkileyen durumlar (seyahat, yüksek rakım, cinsiyet, yaş, vücut kompozisyonu ve ağırlık), uygun beslenme ve egzersiz ile ağırlık kazanımı ve kaybı Anlatım, soru cevap ve tartışma yöntemi
12 Literatür tarama Enerji sistemlerine yönelik beslenme stratejileri (yüksek yoğunlukta patlayıcılık ve güç için anaerobik metabolizma, dayanıklılık için aerobik metabolizma) Anlatım, soru cevap ve tartışma yöntemi
13 Konu ile ilgili makale okuma Sporcularda yeme bozuklukları ile beslenme ve bağışıklık sistemi Anlatım, soru cevap, tartışma yöntemi ve grup çalışması
14 Sunum hazırlama Farklı branşlara özgü özel beslenme planları (güç ve hız sporları); Öğrenci sunumları Anlatım, soru cevap, tartışma yöntemi ve grup çalışması
15 Sunum hazırlama Sporlara özel beslenme planları (güç ve dayanıklılık sporları); Öğrenci sunumları Anlatım, soru cevap, tartışma yöntemi ve grup çalışması
16 - FİNAL -
17 - FİNAL -

KAYNAKLAR

Ersoy, G. (2004). Egzersiz ve spor yapanlar için beslenme ile ilgili temel ilkeler: sorular ve cevapları ile açıklamalı sözlük. Nobel Tıp Kitap Evleri, Ankara.
Konopka, P. (2000). Spor Beslenmesi Çeviri. Hale Harputluoğlu. Bağırgan Yayımevi, Ankara.
Peker, S. (1996). Sporda Beslenme. Gen Matbaacılık, Ankara.
Pehlivan, A. (2005). Sporda beslenme. Morpa Kültür Yayınları, Ankara.

ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME

Yarıyıl İçi Yapılan Çalışmaların Ölçme ve Değerlendirmesi Etkinlik Sayısı Katkı Yüzdesi Açıklama
(0) Etkisiz (1) En Düşük (2) Düşük (3) Orta (4) İyi (5) Çok İyi
0 1 2 3 4 5

DERSİN PROGRAM ÖĞRENME ÇIKTILARINA KATKISI

BİLGİ
Kuramsal
Program Yeterlilikleri/Çıktıları Katkı Düzeyi
0 1 2 3 4 5
1
Egzersiz ve spor bilimleri mesleği ile ilgili kavramları tanımlar.
4
2
Egzersiz ve spor biliminin kuramlarını açıklar.
2
BİLGİ
Olgusal
Program Yeterlilikleri/Çıktıları Katkı Düzeyi
0 1 2 3 4 5
1
Egzersiz ve spor bilimleri alanına ilişkin edindiği teorik bilgi birikimi ile egzersiz programı hazırlığının uygunluğunu tartışır ve bu bilgileri uygulama ortamlarında kullanır.
3
BECERİLER
Bilişsel
Program Yeterlilikleri/Çıktıları Katkı Düzeyi
0 1 2 3 4 5
1
Bilimsel araştırma yöntem ve tekniklerini kullanarak egzersiz ve spor bilimleri alanındaki mevcut bilimsel çalışmaları inceler ve güncel uygulamalara yönelik verileri ve sonuçları analiz eder
0
BECERİLER
Uygulamalı
Program Yeterlilikleri/Çıktıları Katkı Düzeyi
0 1 2 3 4 5
1
Sağlıklı yaşam, fiziksel uygunluk, performans ve kondisyon özelliklerini geliştirmeye yönelik konularda temel düzeyde yönlendirme yapar.
4
2
Grubun ve ortamın özelliklerine göre farklı egzersiz yöntemlerinden uygun olanını seçer ve bu farklılıkları dikkate alarak egzersiz programı düzenler.
2
3
Motor gelişim, sportif performans ve kondisyon özelliklerini belirlemek amacıyla uygulanan ölçüm faaliyetlerini yürütür, bu faaliyetlerde ihtiyaç duyulan ekipman, teknoloji ve yazılımları kullanır ve değerlendirme sonuçlarını analiz eder.
1
4
Sportif performans ve kondisyon ölçümlerine ilişkin değerlendirme sonuçlarını dikkate alarak egzersiz planı hazırlar.
3
YETKİNLİKLER
Bağımsız Çalışabilme ve Sorumluluk Alabilme Yetkinliği
Program Yeterlilikleri/Çıktıları Katkı Düzeyi
0 1 2 3 4 5
1
Alanla ilgili uygulamalarda olası sorunlara yönelik gerek iş birliğine dayalı gerekse bireysel olarak bağımsız bir şekilde inisiyatif alır ve çözüm geliştirir.
4
YETKİNLİKLER
Öğrenme Yetkinliği
Program Yeterlilikleri/Çıktıları Katkı Düzeyi
0 1 2 3 4 5
1
Egzersiz ve spor bilimleri uygulamaları ile ilgili bilimsel, teknolojik ve güncel gelişmeleri takip ederek mesleki gelişimin önemini fark eder.
5
2
Değişime açık olma ve yaşam boyu öğrenmenin gerekliliğine yönelik davranış gösterir.
5
YETKİNLİKLER
İletişim ve Sosyal Yetkinlik
Program Yeterlilikleri/Çıktıları Katkı Düzeyi
0 1 2 3 4 5
1
Alana dair edindiği bilgileri ve düşüncelerini akıcı ve anlaşılır bir şekilde yazılı ve sözlü olarak ifade eder.
5
2
Alanıyla ilgili uygulamalarda ulusal veya uluslararası kurumlarla iş birliği yapabilecek düzeyde iletişim ve sosyal yetkinlik becerileri gösterir.
5
YETKİNLİKLER
Alana Özgü Yetkinlik
Program Yeterlilikleri/Çıktıları Katkı Düzeyi
0 1 2 3 4 5
1
Alanın mevcut tarihsel ve teorik bilgi birikiminden yararlanarak; performans gelişimi, herkes için spor ve özel gruplara yönelik egzersiz uygulamaları ile ilgili sorunları fark eder ve bu sorunları etik değerlere dayalı olarak çözümler.
2
2
Egzersiz ve spor bilimleri alanındaki meslek gruplarının gerektirdiği sosyal becerilere sahip kişilik özelliklerini kullanarak; alanına özgü sürdürülebilir nitelikte toplumsal ve sosyal içerikli proje, organizasyon ve çalışmalar düzenler.
1
3
Egzersiz sırasında karşılaşılabilecek olası sakatlıklara ilişkin önlem alır ve spor sakatlıkları sonrasında performans yapılanmasına yönelik egzersiz programı hazırlar.
3

DERSİN İŞ YÜKÜ VE AKTS KREDİSİ

Öğrenme-Öğretme Etkinlikleri İş Yükü
Öğrenme-Öğretme Etkinlikleri Etkinlik(hafta sayısı) Süresi(saat sayısı) Toplam İş Yükü
Ders 14 2 28
Derse Ön Hazırlık ve Ders Sonrası Pekiştirme 13 3 39
Arazi Çalışması 0 0 0
Grup Çalışması / Ödevi 0 0 0
Laboratuvar 0 0 0
Okuma 0 0 0
Ödev 0 0 0
Proje Hazırlama 0 0 0
Seminer 0 0 0
Staj 0 0 0
Teknik Gezi 0 0 0
Web Tab. Öğrenme 0 0 0
Uygulama 0 0 0
Yerinde Uygulama 0 0 0
Mesleki Faaliyet 0 0 0
Sosyal Faaliyet 0 0 0
Tez Hazırlama 0 0 0
Alan Çalışması 0 0 0
Rapor Yazma 0 0 0
Final Sınavı 1 1 1
Final Sınavı Hazırlığı 9 4 36
Ara Sınav 1 1 1
Ara Sınav Hazırlığı 5 4 20
Kısa Sınav 0 0 0
Kısa Sınav Hazırlığı 0 0 0
TOPLAM 43 0 125
Genel Toplam 125
Toplam İş Yükü / 25.5 4,9
Dersin AKTS(ECTS) Kredisi 5,0