TR EN

UÇAK SİSTEMLERİ IV PROGRAMME COURSE DESCRIPTION

Code Name of the Course Unit Semester In-Class Hours (T+P) Credit ECTS Credit
GMY441 UÇAK SİSTEMLERİ IV 7 10 7 8

GENERAL INFORMATION

Language of Instruction : Türkçe
Level of the Course Unit : LİSANS, TYY: + 6.Düzey, EQF-LLL: 6.Düzey, QF-EHEA: 1.Düzey
Type of the Course : Zorunlu
Mode of Delivery of the Course Unit -
Coordinator of the Course Unit Dr.Öğr.Üyesi SİNEM GÜRKAN
Instructor(s) of the Course Unit
Course Prerequisite No

OBJECTIVES AND CONTENTS

Objectives of the Course Unit: Bu ders, öğrencilerin uçaklarda bulunan çeşitli sistemlerin işleyişini anlamalarını, bakım ve onarım süreçlerinde karşılaştıkları sistemleri etkin bir şekilde çözümleyebilmelerini amaçlar. Bu ders, uçuş kumandaları, yakıt sistemleri, hidrolik güç, buz ve yağmurdan koruma sistemleri, iniş takımları ve aydınlatma sistemleri gibi temel uçak sistemlerini ve bu sistemlerin bakım, onarım, arıza teşhisi ve işletimindeki gereksinimlerini kapsamlı bir şekilde ele alır.
Contents of the Course Unit: Bu ders, uçuş kumandalarıyla başlar ve uçak kontrol yüzeylerinin, yük kumandası, yüksek kaldırma düzenekleri ve sistem çalışma mekanizmalarının (manuel, hidrolik, pnömatik, elektriksel, fly-by-wire) detaylı bir şekilde incelenmesini kapsar. Yakıt sistemlerinin işleyişi, yakıt tankları, besleme sistemleri, çapraz besleme, ikmal ve boşaltma işlemleri üzerine yoğunlaşılır. Hidrolik güç sistemleri; sıvılar, pompalar, basınç üretimi, güç dağıtımı ve akümülatörlerin çalışma prensipleri açıklanır. Buz ve yağmurdan koruma sistemleri; buzlanma engelleme ve giderme, yağmur arındırma ve silici/silecek sistemleri üzerine ders verilir. Ayrıca iniş takımları, şok emme, fren sistemleri, tekerlek, lastik, oto-frenleme ve kazıklamayı önleme gibi sistemler de detaylandırılır. Son olarak, uçakta bulunan harici ve dahili ışık sistemleri (seyrüsefer, acil durum ışıkları, kabin aydınlatması) dersin kapsamına dahil edilir. Bu derste, öğrenciler uçak sistemlerinin çalışma prensiplerini ve bakım gereksinimlerini öğrenerek, uçak bakım ve onarım işlemlerine dair kapsamlı bilgi edinirler.

KEY LEARNING OUTCOMES OF THE COURSE UNIT (On successful completion of this course unit, students/learners will or will be able to)

Aileron, elevatör, dümen ve spoyler gibi ana kumanda yüzeylerinin işleyişini ve operasyonunu anlar.
Aktif yük kumandası, yüksek kaldırma düzenekleri ve kaldırma-indirme, hız frenleri sistemlerinin temel prensiplerini kavrar.
Manüel, hidrolik, pnömatik, elektriksel ve fly-by-wire kumanda sistemlerini analiz edebilir.
Yapay hissetme, sapma damperi, Mach ayarı, dümen sınırlayıcıları gibi gelişmiş sistemlerin işleyişini yorumlayabilir.
Perdövites (stall) koruma ve uyarı sistemlerini analiz edebilmek ve uçak güvenliğinde nasıl kullanıldığını açıklayabilir.
Balanslama ve dengeleme işlemlerini, yük kontrolü ve aerodinamik ayarlamalar ile birlikte değerlendirebilir.
Uçak yakıt sistemlerinin yerleşimi ve tasarımını anlayabilmek, yakıt tankları, yakıt ikmali, transfer ve çapraz besleme sistemlerini analiz edebilir.
Yakıt ikmali ve boşaltma prosedürlerini, güvenlik ve verimlilik açısından inceleyebilir.
Yakıt sistem göstergeleri, uyarıları ve transfer mekanizmalarının işleyişini değerlendirebilir.
Yakıt sistemlerinin boylamasına denge üzerine etkilerini analiz edebilir.
Hidrolik sıvıların özelliklerini ve hidrolik rezervuarların uçak içindeki rolünü kavrayabilir.
Hidrolik pompaların işleyişi, basınç üretimi ve kontrol mekanizmalarını elektriksel, mekanik, pnömatik ve acil durum sistemleri açısından analiz edebilir.
Akümülatörler, filtreler ve güç dağıtımı vanalarının bakım ve işleyişini değerlendirebilir.
Hidrolik sistemlerin diğer uçak sistemleriyle olan ilişkilerini anlayarak, etkili bir şekilde arıza tespiti ve onarımı yapabilir.
Buzlanma oluşumunun nedenlerini, sınıflandırılmasını ve tespitini anlayabilir.
Elektrikli, sıcak hava ile ve kimyasal yöntemlerle buzlanmayı engelleyen sistemlerin işleyişini analiz edebilir.
Elektrikli, sıcak hava ile, pnömatik ve kimyasal yöntemlerle buzlanmayı gideren sistemlerin işleyişini anlayabilir.
Yağmurdan arındırma ve silici/silecek sistemlerinin işleyişini ve bakımını değerlendirebilir.
İniş takımlarının yapısal tasarımını ve şok emme sistemlerinin işleyişini anlayabilir.
İniş takımlarının açılma ve toplama sistemlerini, normal ve acil durum modlarında analiz edebilir.
Tekerlekler, frenler, oto-frenleme, kayma ve kazıklamayı önleme sistemlerinin bakım ve onarımını değerlendirebilir.
Dümen (steering) sistemlerinin işleyişini ve hava yer algılama sistemlerinin uçak güvenliği için önemini kavrayabilir.
Kuyruk tamponu ve ilgili güvenlik sistemlerinin işleyişini anlayabilir.
Seyrüsefer, çarpışmayı önleme, iniş, taksi ve buz ışıkları gibi harici ışık sistemlerinin işleyişini anlayabilir.
Kabin, kokpit ve kargo alanı aydınlatması gibi dahili ışık sistemlerinin işleyişini inceleyebilir.
Acil durum ışıkları ve uçak güvenliğinde bu sistemlerin rolünü kavrayabilir.

WEEKLY COURSE CONTENTS AND STUDY MATERIALS FOR PRELIMINARY & FURTHER STUDY

Week Preparatory Topics(Subjects) Method
1 ATA 27 11.9 Uçuş Kumandaları (ATA 27) Ana kumanda yüzeyleri: eleron, elevatör, dümen, spoyler; Fletner (trim) kumandası; Aktif yük kumandası; Yüksek kaldırma düzenekleri; Kaldırma indirme, hız frenleri; Sistem çalışması: Manüel, hidrolik, pnömatik, elektriksel, elektronik kumandalı (fly-by-wire); Suni hissetme, Sapma (Yaw) damperi, Mach ayarı, dümen sınırlayıcısı (rudder limiter), fırtına kilitleme sistemleri; Balanslama/Dengeleme ve ayarlama: Perdövites (stall) koruma/uyarı sistemi. -
2 ATA 27 11.9 Uçuş Kumandaları (ATA 27) Ana kumanda yüzeyleri: eleron, elevatör, dümen, spoyler; Fletner (trim) kumandası; Aktif yük kumandası; Yüksek kaldırma düzenekleri; Kaldırma indirme, hız frenleri; Sistem çalışması: Manüel, hidrolik, pnömatik, elektriksel, elektronik kumandalı (fly-by-wire); Suni hissetme, Sapma (Yaw) damperi, Mach ayarı, dümen sınırlayıcısı (rudder limiter), fırtına kilitleme sistemleri; Balanslama/Dengeleme ve ayarlama: Perdövites (stall) koruma/uyarı sistemi. -
3 ATA 27 11.9 Uçuş Kumandaları (ATA 27) Ana kumanda yüzeyleri: eleron, elevatör, dümen, spoyler; Fletner (trim) kumandası; Aktif yük kumandası; Yüksek kaldırma düzenekleri; Kaldırma indirme, hız frenleri; Sistem çalışması: Manüel, hidrolik, pnömatik, elektriksel, elektronik kumandalı (fly-by-wire); Suni hissetme, Sapma (Yaw) damperi, Mach ayarı, dümen sınırlayıcısı (rudder limiter), fırtına kilitleme sistemleri; Balanslama/Dengeleme ve ayarlama: Perdövites (stall) koruma/uyarı sistemi. -
4 ATA 28 11.10 Yakıt Sistemleri (ATA 28) Sistem yerleşimi; Yakıt tankları; İkmal/Besleme sistemleri; İndirme, havalandırma ve tahliye; Çapraz besleme ve transfer; Göstergeler ve uyarılar; Yakıt ikmali ve yakıt boşaltma; Boylamasına balans yakıt sistemleri. -
5 ATA 28 11.10 Yakıt Sistemleri (ATA 28) Sistem yerleşimi; Yakıt tankları; İkmal/Besleme sistemleri; İndirme, havalandırma ve tahliye; Çapraz besleme ve transfer; Göstergeler ve uyarılar; Yakıt ikmali ve yakıt boşaltma; Boylamasına balans yakıt sistemleri. -
6 ATA 29 11.11 Hidrolik Güç (ATA 29) Hidrolik sıvıları; Hidrolik depoları; basınçlama, ikmal ve numune alma Hidrolik pompalar ve basınç üretimi: Elektriksel, mekanik, pnömatik ve acil durum Basınç Kontrolü Sistem yerleşimi; Akümülatörler; Filtreler; Güç dağıtımı: yönlendirme ve kumanda valfleri, çalıştırma silindirleri ve pistonlar; Gösterge ve uyarı sistemleri; Diğer sistemler ile ilişkiler. -
7 ATA 29 11.11 Hidrolik Güç (ATA 29) Hidrolik sıvıları; Hidrolik depoları; basınçlama, ikmal ve numune alma Hidrolik pompalar ve basınç üretimi: Elektriksel, mekanik, pnömatik ve acil durum Basınç Kontrolü Sistem yerleşimi; Akümülatörler; Filtreler; Güç dağıtımı: yönlendirme ve kumanda valfleri, çalıştırma silindirleri ve pistonlar; Gösterge ve uyarı sistemleri; Diğer sistemler ile ilişkiler. -
8 - ARA SINAV -
9 ATA 29 11.11 Hidrolik Güç (ATA 29) Hidrolik sıvıları; Hidrolik depoları; basınçlama, ikmal ve numune alma Hidrolik pompalar ve basınç üretimi: Elektriksel, mekanik, pnömatik ve acil durum Basınç Kontrolü Sistem yerleşimi; Akümülatörler; Filtreler; Güç dağıtımı: yönlendirme ve kumanda valfleri, çalıştırma silindirleri ve pistonlar; Gösterge ve uyarı sistemleri; Diğer sistemler ile ilişkiler. -
10 ATA 30 11.12 Buz ve Yağmurdan Koruma (ATA 30) Buz oluşumu, sınıflandırılması ve tespiti; Buzlanmayı engelleyici sistemler: Elektriki, sıcak havayla ve kimyasal; Buzlanmayı giderici sistemler: Elektriki, sıcak havayla, pnömatik ve kimyasal; Yağmurdan arındırma; Propların ve drein yerlerinin ısıtılması; Silici/silecek sistemleri. -
11 ATA 30 11.12 Buz ve Yağmurdan Koruma (ATA 30) Buz oluşumu, sınıflandırılması ve tespiti; Buzlanmayı engelleyici sistemler: Elektriki, sıcak havayla ve kimyasal; Buzlanmayı giderici sistemler: Elektriki, sıcak havayla, pnömatik ve kimyasal; Yağmurdan arındırma; Propların ve drein yerlerinin ısıtılması; Silici/silecek sistemleri. -
12 ATA 32 11.13 İniş Takımları (ATA 32) Yapı, şok emme; Açma ve toplama sistemleri; Normal ve acil durum; Göstergeler ve uyarılar; Tekerlek ve lastikler, Frenler, oto-frenleme, kayma ve kazıklamayı önleme; Steering (dümen); Hava yer algılaması. Kuyruk tamponu -
13 ATA 32 ATA 33 11.13 İniş Takımları (ATA 32) Yapı, şok emme; Açma ve toplama sistemleri; Normal ve acil durum; Göstergeler ve uyarılar; Tekerlek ve lastikler, Frenler, oto-frenleme, kayma ve kazıklamayı önleme; Steering (dümen); Hava yer algılaması. Kuyruk tamponu 11.14 Işıklar (ATA 33) Harici: seyrüsefer, çarpışmayı önleme, iniş, taksi, buz; Dahili: Kabin, kokpit, kargo; Acil Durum. -
14 ATA 33 11.14 Işıklar (ATA 33) Harici: seyrüsefer, çarpışmayı önleme, iniş, taksi, buz; Dahili: Kabin, kokpit, kargo; Acil Durum. -
15 - FİNAL -
16 - FİNAL -
17 - FİNAL -

SOURCE MATERIALS & RECOMMENDED READING

FAA Resmi İnternet Sitesi, https://www.faa.gov/ http://www.flightlearnings.com www.b737.org.uk/aircraftsystems.htm
TTS Module 11, Total Training Support Yayınları

ASSESSMENT

Assessment & Grading of In-Term Activities Number of Activities Degree of Contribution (%) Description
Level of Contribution
0 1 2 3 4 5

CONTRIBUTION OF THE COURSE UNIT TO THE PROGRAMME LEARNING OUTCOMES

KNOWLEDGE

Theoretical

Programme Learning Outcomes Level of Contribution
0 1 2 3 4 5
1
Define the basic concepts of aeronautical standards and rules. (Bloom 1)
3

KNOWLEDGE

Factual

Programme Learning Outcomes Level of Contribution
0 1 2 3 4 5
1
Organize teamwork during the collection, interpretation, announcement and application of data related to the field. (Bloom 6)
4

SKILLS

Cognitive

Programme Learning Outcomes Level of Contribution
0 1 2 3 4 5
1
Perform theoretical and practical knowledge related to his/her field in business life using analytical methods and modeling techniques. (Bloom 4)
3
2
Use maintenance manuals and other sources of information in business life to obtain information about the field. (Bloom3)
5
3
Determine the actualities of all technical and administrative documents related with the field. (Bloom 1)
4
4
Perform theoretical and practical knowledge related to his/her field in business life using analytical methods and modeling techniques. (Bloom 4)
1

SKILLS

Practical

Programme Learning Outcomes Level of Contribution
0 1 2 3 4 5
1
Use computer software, information and communication technologies at the level required by the field. (Bloom 3)
2
2
Interpret the sketches, scheme, graphics that describe the subject. (Bloom 2)
3

OCCUPATIONAL

Autonomy & Responsibility

Programme Learning Outcomes Level of Contribution
0 1 2 3 4 5
1
Develop solutions for problems faced during application. (Bloom 6)
3

OCCUPATIONAL

Learning to Learn

Programme Learning Outcomes Level of Contribution
0 1 2 3 4 5
1
Determine the learning requirements related with his/her field. (Bloom 3)
2
2
Use the lifelong learning principles in occupational development. (Bloom 3)
5

OCCUPATIONAL

Communication & Social

Programme Learning Outcomes Level of Contribution
0 1 2 3 4 5
1
Apply the technical drawing knowledge effectively in business life. (Bloom 3)
3
2
By informing the relevant persons and institutions about the related field; state his / her thoughts and suggestions for solutions in the field.(Bloom 1)
3
3
Debate his/her ideas and solution suggestions with experts by supporting them with quantitative and qualitative data. (Bloom 2)
5
4
Participate in training related to the field at international level. (Bloom 3)
4
5
Organize activities for the professional development of employees under his/her responsibility. (Bloom 6).
1

OCCUPATIONAL

Occupational and/or Vocational

Programme Learning Outcomes Level of Contribution
0 1 2 3 4 5
1
Use the knowledge and skills obtained during undergraduate education in work life. (Bloom 3)
2
2
Solve the problems encountered in his/her field. (Bloom 3)
3
3
Apply the necessary culture of behavior in the areas of quality management and processes and environmental protection and occupational safety (Bloom 3)
3
4
Locate the awareness of safety factor to himself and to the team. (Bloom 1)
5

WORKLOAD & ECTS CREDITS OF THE COURSE UNIT

Workload for Learning & Teaching Activities

Type of the Learning Activites Learning Activities (# of week) Duration (hours, h) Workload (h)
Ders 14 10 140
Derse Ön Hazırlık ve Ders Sonrası Pekiştirme 14 4 56
Arazi Çalışması 0 0 0
Grup Çalışması / Ödevi 0 0 0
Laboratuvar 0 0 0
Okuma 0 0 0
Ödev 0 0 0
Proje Hazırlama 0 0 0
Seminer 0 0 0
Staj 0 0 0
Teknik Gezi 0 0 0
Web Tab. Öğrenme 0 0 0
Uygulama 0 0 0
Yerinde Uygulama 0 0 0
Mesleki Faaliyet 0 0 0
Sosyal Faaliyet 0 0 0
Tez Hazırlama 0 0 0
Alan Çalışması 0 0 0
Rapor Yazma 0 0 0
Final Sınavı 1 1 1
Final Sınavı Hazırlığı 1 7 7
Ara Sınav 1 1 1
Ara Sınav Hazırlığı 0 0 0
Kısa Sınav 0 0 0
Kısa Sınav Hazırlığı 0 0 0
TOPLAM 31 0 205
Total Workload of the Course Unit 205
Workload (h) / 25.5 8
ECTS Credits allocated for the Course Unit 8,0