UÇAK SİSTEMLERİ V DERS TANITIM VE UYGULAMA BİLGİLERİ

Kodu	Dersin Adı	Yarıyıl	Süresi(T+U)	Kredisi	AKTS Kredisi
GMY442	UÇAK SİSTEMLERİ V	8	12	8	10

DERS BİLGİLERİ
Dersin Öğretim Dili :	Türkçe
Dersin Düzeyi	LİSANS, TYY: + 6.Düzey, EQF-LLL: 6.Düzey, QF-EHEA: 1.Düzey
Dersin Türü	Zorunlu
Dersin Veriliş Şekli	-
Dersin Koordinatörü	Dr.Öğr.Üyesi SİNEM GÜRKAN
Dersi Veren Öğretim Üyesi/Öğretim Görevlisi
Ders Ön Koşulu	Yok

AMAÇ VE İÇERİK
Amaç:	Bu dersin amacı, uçak bakım ve onarım bölümü öğrencilerine, uçak sistemlerinin genel işleyişini ve bakım prosedürlerini öğretmektir. Ders, hava aracındaki çeşitli sistemlerin yapısı, fonksiyonları ve bakım gereksinimlerini kapsamlı bir şekilde ele alacaktır. Öğrenciler, uçak sistemlerinin yerleşimi, bileşenleri ve etkileşimleri hakkında derinlemesine bilgi edinerek, bakım süreçlerinde karşılaşabilecekleri sorunları teşhis etme ve çözme yeteneğini kazanacaklardır.
İçerik:	Oksijen Sistemi (ATA 35): Uçak oksijen sistemlerinin yerleşimi, kaynakları, depolama, dolum ve dağıtım süreçlerinin yanı sıra besleme ayarları, göstergeler ve uyarı sistemleri incelenecektir. Pnömatik ve Vakum Sistemleri (ATA 36): Pnömatik ve vakum sistemlerinin kaynakları, basınç kontrolü, dağıtım, göstergeler ve diğer sistemlerle arayüzleri detaylandırılacaktır. Su ve Atık Sistemleri (ATA 38): Su ve atık sistemlerinin planı, suyun ikmali, dağıtımı, servis ve tahliye işlemleri, tuvalet sistemleri ve korozyon durumları ele alınacaktır. Yerleşik Bakım Sistemleri (ATA 45): Merkezi bakım bilgisayarları, veri yükleme sistemleri, elektronik kütüphane sistemleri ve yapısal takip sistemlerinin işleyişi incelenecektir. Entegre Modüler Aviyonikler (ATA 42): Entegre modüler aviyonik modüllerinin fonksiyonları ve ağ bileşenleri, uçak sistemleri ile etkileşimleri ve bakım prosedürleri anlatılacaktır. Kabin Sistemleri (ATA 44): Kabin içi eğlence sistemleri, kabin ağ servisi, uçuş içi haberleşme ve kabin izleme sistemlerinin yerleşimi ve işlevsellikleri üzerinde durulacaktır. Enformasyon Sistemleri (ATA 44): Uçak içindeki dijital bilgi depolama ve güncelleme sistemleri, bakım ve enformasyon sistemlerinin işleyişi detaylandırılacaktır.

DERSİN ÖĞRENME ÇIKTILARI (Öğrenciler, bu dersi başarı ile tamamladıklarında aşağıda belirtilen bilgi, beceri ve/veya yetkinlikleri gösterirler.)
Buz ve Yağmurdan Korumayı (ATA 30)açıklar
İniş Takımları (ATA 32)nın bakımını yapar
Yerleşik Bakım Sistemleri (ATA 45) sistemini ve Entegre Modüler Aviyonikler (ATA 42) sistemini açıklar
Kabin Sistemleri (ATA 44) sistemini ve Enformasyon Sistemlerini (ATA 44) açıklar
Işıklar (ATA 33)konusunu açıklar
Oksijen (ATA 35)sistemini ve Pnömatik/Vakum (ATA 36) sistemini açıklar
Su/Atık (ATA 38) sistemini açıklar

HAFTALIK DERS KONULARI VE ÖNGÖRÜLEN HAZIRLIK ÇALIŞMALARI
Hafta	Ön Hazırlık	Konular	Yöntem
1	Konuyla ilgili kitap bölümü okuma, MANUAL & TO Çalışması	11.15 Oksijen (ATA 35) Sistem yerleşimi; Ekip, yolcu; Kaynaklar, depolama, dolum ve dağıtım; Besleme ayarı; Göstergeler ve uyarılar.	Anlatım Soru-Cevap
2	Konuyla ilgili kitap bölümü okuma, MANUAL & TO Çalışması	11.15 Oksijen (ATA 35) Sistem yerleşimi; Ekip, yolcu; Kaynaklar, depolama, dolum ve dağıtım; Besleme ayarı; Göstergeler ve uyarılar.	Anlatım Soru-Cevap
3	Konuyla ilgili kitap bölümü okuma, MANUAL & TO Çalışması	11.16 Pnömatik/Vakum (ATA 36) Sistem yerleşimi; Kaynaklar; Motor/API, kompresörler, rezervuarlar, yer ikmali; Basınç kontrolü; Dağıtım; Göstergeler ve uyarılar; Diğer sistemler ile arayüz.	Anlatım Soru-Cevap
4	Konuyla ilgili kitap bölümü okuma, MANUAL & TO Çalışması	11.16 Pnömatik/Vakum (ATA 36) Sistem yerleşimi; Kaynaklar; Motor/API, kompresörler, rezervuarlar, yer ikmali; Basınç kontrolü; Dağıtım; Göstergeler ve uyarılar; Diğer sistemler ile arayüz.	Anlatım Soru-Cevap
5	Konuyla ilgili kitap bölümü okuma, MANUAL & TO Çalışması	11.17 Su/Atık (ATA 38) Su sistemi planı, ikmal, dağıtım, servis ve tahliye; Tuvalet sistemi yerleşimi, temizleme ve servis; Korozyon durumları.	Anlatım Soru-Cevap
6	Konuyla ilgili kitap bölümü okuma, MANUAL & TO Çalışması	11.18 Yerleşik Bakım Sistemleri (ATA 45) Merkezi bakım bilgisayarları; Veri yükleme sistemi; Elektronik kütüphane sistemi; Çıktı Alma/Yazdırma; Yapısal takip (hasar toleransı takibi).	Anlatım Soru-Cevap
7	Konuyla ilgili kitap bölümü okuma, MANUAL & TO Çalışması	11.18 Yerleşik Bakım Sistemleri (ATA 45) Merkezi bakım bilgisayarları; Veri yükleme sistemi; Elektronik kütüphane sistemi; Çıktı Alma/Yazdırma; Yapısal takip (hasar toleransı takibi). 11.19 Entegre Modüler Aviyonikler (ATA 42) Entegre Modüler Aviyonik (IMA) modüllerine tipik olarak entegre edilebilecek fonksiyonlar, başkalarının da yanı sıra aşağıdakilerden oluşmaktadır: Bleed Yönetimi, Hava Basıncı Kontrolü, Hava Havalandırma ve Kontrolü, Aviyonikler ve Kokpit Havalandırma Kontrolü, Sıcaklık Kontrolü, Hava Trafik Haberleşmesi, Aviyonik Haberleşme Yönlendiricisi (Router), Elektriksel Yük Yönetimi, Devre Kesici Takibi, Elektrikli Sistemler BITE, Yakıt Yönetimi, Frenleme Kontrolü, Steering (Dümen/Yönlendirme) Kontrolü, İniş Takımları Açma ve Kapama, Lastik Basıncı Göstergesi, Oleo Basınç Göstergesi, Fren Sıcaklık Takibi, vb. Ana Sistem; Ağ Komponentleri	Anlatım Soru-Cevap
8	-	ARA SINAV	-
9	Konuyla ilgili kitap bölümü okuma, MANUAL & TO Çalışması	11.19 Entegre Modüler Aviyonikler (ATA 42) Entegre Modüler Aviyonik (IMA) modüllerine tipik olarak entegre edilebilecek fonksiyonlar, başkalarının da yanı sıra aşağıdakilerden oluşmaktadır: Bleed Yönetimi, Hava Basıncı Kontrolü, Hava Havalandırma ve Kontrolü, Aviyonikler ve Kokpit Havalandırma Kontrolü, Sıcaklık Kontrolü, Hava Trafik Haberleşmesi, Aviyonik Haberleşme Yönlendiricisi (Router), Elektriksel Yük Yönetimi, Devre Kesici Takibi, Elektrikli Sistemler BITE, Yakıt Yönetimi, Frenleme Kontrolü, Steering (Dümen/Yönlendirme) Kontrolü, İniş Takımları Açma ve Kapama, Lastik Basıncı Göstergesi, Oleo Basınç Göstergesi, Fren Sıcaklık Takibi, vb. Ana Sistem; Ağ Komponentleri	Anlatım Soru-Cevap
10	Konuyla ilgili kitap bölümü okuma, MANUAL & TO Çalışması	11.19 Entegre Modüler Aviyonikler (ATA 42) Entegre Modüler Aviyonik (IMA) modüllerine tipik olarak entegre edilebilecek fonksiyonlar, başkalarının da yanı sıra aşağıdakilerden oluşmaktadır: Bleed Yönetimi, Hava Basıncı Kontrolü, Hava Havalandırma ve Kontrolü, Aviyonikler ve Kokpit Havalandırma Kontrolü, Sıcaklık Kontrolü, Hava Trafik Haberleşmesi, Aviyonik Haberleşme Yönlendiricisi (Router), Elektriksel Yük Yönetimi, Devre Kesici Takibi, Elektrikli Sistemler BITE, Yakıt Yönetimi, Frenleme Kontrolü, Steering (Dümen/Yönlendirme) Kontrolü, İniş Takımları Açma ve Kapama, Lastik Basıncı Göstergesi, Oleo Basınç Göstergesi, Fren Sıcaklık Takibi, vb. Ana Sistem; Ağ Komponentleri	Anlatım Soru-Cevap
11	Konuyla ilgili kitap bölümü okuma, MANUAL & TO Çalışması	11.19 Entegre Modüler Aviyonikler (ATA 42) Entegre Modüler Aviyonik (IMA) modüllerine tipik olarak entegre edilebilecek fonksiyonlar, başkalarının da yanı sıra aşağıdakilerden oluşmaktadır: Bleed Yönetimi, Hava Basıncı Kontrolü, Hava Havalandırma ve Kontrolü, Aviyonikler ve Kokpit Havalandırma Kontrolü, Sıcaklık Kontrolü, Hava Trafik Haberleşmesi, Aviyonik Haberleşme Yönlendiricisi (Router), Elektriksel Yük Yönetimi, Devre Kesici Takibi, Elektrikli Sistemler BITE, Yakıt Yönetimi, Frenleme Kontrolü, Steering (Dümen/Yönlendirme) Kontrolü, İniş Takımları Açma ve Kapama, Lastik Basıncı Göstergesi, Oleo Basınç Göstergesi, Fren Sıcaklık Takibi, vb. Ana Sistem; Ağ Komponentleri Elektrikli Sistemler BITE, Yakıt Yönetimi, Frenleme Kontrolü, Steering (Dümen/ Yönlendirme) Kontrolü, İniş Takımları Açma ve Kapama, Lastik Basıncı Göstergesi, Oleo Basınç Göstergesi, Fren Sıcaklık Takibi, vb.Ana Sistem; Ağ Komponentleri	Anlatım Soru-Cevap
12	Konuyla ilgili kitap bölümü okuma, MANUAL & TO Çalışması	11.20 Kabin Sistemleri (ATA 44) Hava aracı içerisinde yolculara hoş zaman geçirilmesine ilişkin imkanlar sunan ve hava aracı dahilinde (Kabin Dahili İletişim Veri Sistemi) ve hava aracı kabini ve yer istasyonları arasında (Kabin Ağ Servisi) haberleşme sağlayan üniteler ve komponentler. Ses, veri, müzik ve video (görüntü) iletimlerini içerir.Kabin Dahili İletişim Veri Sistemi kokpit/ kabin ekibi ve kabin sistemleri arasında arayüz/bağlantı sağlar. Bu sistemler, ilgili farklı LRU'ların veri alışverişini desteklerler ve tipik olarak Kabin Memuru Çağrı Panelleri ile çalışırlar. Kabin Ağ Servisi, başka unsurların yanı sıra, tipik olarak aşağıdakiler ile bağlantılı olan bir sunucudan oluşur: Veri/Telsiz Haberleşmesi, Uçuş İçi Eğlence Sistemi. Kabin Ağ Servisi aşağıdakiler gibi fonksiyonlara sahip olabilir:— Kalkış öncesi/kalkış raporlarına erişim,— E-posta/intranet/İnternet erişimi,— Yolcu veritabanı; Kabin Ana Sistemi; Uçuş İçi Eğlence Sistemi; Harici Haberleşme Sistemi; Kabin Kütle Hafıza Sistemi (Cabin Mass Memory System); Kabin İzleme Sistemi; Muhtelif Kabin Sistemi.	Anlatım Soru-Cevap
13	Konuyla ilgili kitap bölümü okuma, MANUAL & TO Çalışması	11.20 Kabin Sistemleri (ATA 44) Hava aracı içerisinde yolculara hoş zaman geçirilmesine ilişkin imkanlar sunan ve hava aracı dahilinde (Kabin Dahili İletişim Veri Sistemi) ve hava aracı kabini ve yer istasyonları arasında (Kabin Ağ Servisi) haberleşme sağlayan üniteler ve komponentler. Ses, veri, müzik ve video (görüntü) iletimlerini içerir.Kabin Dahili İletişim Veri Sistemi kokpit/ kabin ekibi ve kabin sistemleri arasında arayüz/bağlantı sağlar. Bu sistemler, ilgili farklı LRU'ların veri alışverişini desteklerler ve tipik olarak Kabin Memuru Çağrı Panelleri ile çalışırlar. Kabin Ağ Servisi, başka unsurların yanı sıra, tipik olarak aşağıdakiler ile bağlantılı olan bir sunucudan oluşur: Veri/Telsiz Haberleşmesi, Uçuş İçi Eğlence Sistemi. Kabin Ağ Servisi aşağıdakiler gibi fonksiyonlara sahip olabilir:— Kalkış öncesi/kalkış raporlarına erişim,— E-posta/intranet/İnternet erişimi,— Yolcu veritabanı; Kabin Ana Sistemi; Uçuş İçi Eğlence Sistemi; Harici Haberleşme Sistemi; Kabin Kütle Hafıza Sistemi (Cabin Mass Memory System); Kabin İzleme Sistemi; Muhtelif Kabin Sistemi. 11.21 Enformasyon Sistemleri (ATA 44) Geleneksel olarak kağıt, mikrofilm veya mikrofiş üzerinde dijital bilgilerin depolanmasına, güncellenmesine ve düzeltilmesine imkan veren üniteler ve komponentler. Elektronik kütüphane yığın depolama ve kontrol cihazı gibi bilgi depolanmasına ve düzeltilmesine yönelik üniteleri içerir. Uçuş deki yazıcısı veya genel kullanım amaçlı ekran gibi diğer sistemler ile paylaşılan ve diğer kullanımlar için kurulan/takılan üniteleri veya komponentleri içermez. Tipik örnekler arasında Hava Trafik ve Bilgi Yönetim Sistemleri ve Ağ Sunucusu Sistemleri yer alır. Hava Aracı Genel Enformasyon Sistemi; Uçuş Kompartımanı Bilgilendirme Sistemi; Bakım Bilgilendirme Sistemi; Yolcu Kabin Bilgilendirme Sistemi; Muhtelif Bilgilendirme Sistemleri.	Anlatım Soru-Cevap
14	Konuyla ilgili kitap bölümü okuma, MANUAL & TO Çalışması	11.21 Enformasyon Sistemleri (ATA 44) Geleneksel olarak kağıt, mikrofilm veya mikrofiş üzerinde dijital bilgilerin depolanmasına, güncellenmesine ve düzeltilmesine imkan veren üniteler ve komponentler. Elektronik kütüphane yığın depolama ve kontrol cihazı gibi bilgi depolanmasına ve düzeltilmesine yönelik üniteleri içerir. Uçuş deki yazıcısı veya genel kullanım amaçlı ekran gibi diğer sistemler ile paylaşılan ve diğer kullanımlar için kurulan/takılan üniteleri veya komponentleri içermez. Tipik örnekler arasında Hava Trafik ve Bilgi Yönetim Sistemleri ve Ağ Sunucusu Sistemleri yer alır. Hava Aracı Genel Enformasyon Sistemi; Uçuş Kompartımanı Bilgilendirme Sistemi; Bakım Bilgilendirme Sistemi; Yolcu Kabin Bilgilendirme Sistemi; Muhtelif Bilgilendirme Sistemleri.	Anlatım Soru-Cevap
15	Konuyla ilgili kitap bölümü okuma, MANUAL & TO Çalışması	Genel Tekrar	Anlatım Soru-Cevap
16	-	FİNAL	-
17	-	FİNAL	-

KAYNAKLAR
TTS Module 11, Total Training Support Yayınları
FAA Resmi İnternet Sitesi, https://www.faa.gov/ http://www.flightlearnings.com www.b737.org.uk/aircraftsystems.htm

ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME
Yarıyıl İçi Yapılan Çalışmaların Ölçme ve Değerlendirmesi	Etkinlik Sayısı	Katkı Yüzdesi	Açıklama

(0) Etkisiz	(1) En Düşük	(2) Düşük	(3) Orta	(4) İyi	(5) Çok İyi
0	1	2	3	4	5

BİLGİ
Kuramsal
	Program Yeterlilikleri/Çıktıları	Katkı Düzeyi
		0	1	2	3	4	5
1	Havacılık standartları ve kuralları ile ilgili temel kavramları tanımlar (define). (Bloom 1)					4

BİLGİ
Olgusal
	Program Yeterlilikleri/Çıktıları	Katkı Düzeyi
		0	1	2	3	4	5
1	Alanı ile ilgili verilerin toplanması, yorumlanması, duyurulması ve uygulanması aşamalarında ekip çalışmasını organize eder. (organise). (Bloom 6)						5

BECERİLER
Bilişsel
	Program Yeterlilikleri/Çıktıları	Katkı Düzeyi
		0	1	2	3	4	5
1	Bakım uygulamaları için gerekli olan güncel doküman, modern teknik ve araçları seçer (choose). (Bloom 2)					4
2	Alanı ile ilgili bilgi edinebilmek için, bakım el kitaplarını ve diğer bilgi kaynaklarını iş yaşamında kullanır (use) (Bloom 3)						5
3	Alanı ile ilgili tüm teknik ve idari dokümanların güncelliklerini belirler (determine). (Bloom 1)					4
4	Alanıyla ilgili kuramsal ve uygulamalı bilgileri analitik yöntemler ve modelleme teknikleriyle iş yaşamında kullanır (perform) (Bloom 4)					4

BECERİLER
Uygulamalı
	Program Yeterlilikleri/Çıktıları	Katkı Düzeyi
		0	1	2	3	4	5
1	Alanının gerektirdiği düzeyde bilgisayar yazılımı, bilişim ve iletişim teknolojilerini kullanır (use) Bloom 3						5
2	Konuyu tanımlayan kroki, şema, grafik vb. dokümanları okuyarak yorumlar (interprent). (Bloom 2)					4

YETKİNLİKLER
Bağımsız Çalışabilme ve Sorumluluk Alabilme Yetkinliği
	Program Yeterlilikleri/Çıktıları	Katkı Düzeyi
		0	1	2	3	4	5
1	Uygulamada karşılaşılan ve öngörülemeyen sorunlar için çözüm geliştirir. (develop) (Bloom 6)					4

YETKİNLİKLER
Öğrenme Yetkinliği
	Program Yeterlilikleri/Çıktıları	Katkı Düzeyi
		0	1	2	3	4	5
1	Alanı ile ilgili öğrenme gereksinimlerini belirler (determine) (Bloom 3)						5
2	Yaşam boyu öğrenme ilkelerini mesleki gelişimde kullanır (use) (Bloom 3)						5

YETKİNLİKLER
İletişim ve Sosyal Yetkinlik
	Program Yeterlilikleri/Çıktıları	Katkı Düzeyi
		0	1	2	3	4	5
1	Teknik resim bilgisini etkin bir şekilde iş yaşamında uygulayabilir (apply) (Bloom 3)					4
2	Alanıyla ilgili konularda ilgili kişi ve kurumları bilgilendirerek; düşüncelerini ve sorunlara ilişkin çözüm önerilerini yazılı ve sözlü olarak belirtir (state) (Bloom 1)					4
3	Düşüncelerini ve sorunlara ilişkin çözüm önerilerini nicel ve nitel verilerle destekleyerek uzmanlarla tartışır (debate) (Bloom 2)					4
4	Uluslararası seviyede alanı ile ilgili eğitimlere katılır (participate) (Bloom 3)						5
5	Sorumluluğu altında çalışanların mesleki gelişimine yönelik etkinlikleri organize eder. (organize) (Bloom 6)						5

YETKİNLİKLER
Alana Özgü Yetkinlik
	Program Yeterlilikleri/Çıktıları	Katkı Düzeyi
		0	1	2	3	4	5
1	Lisans eğitimi boyunca elde ettiği, bilgi ve becerilerini iş yaşamında kullanır (use). (Bloom 3)						5
2	Alanında karşılaştığı sorunları çözer. (solve) (Bloom 3)					4
3	Kalite yönetimi ve süreçleri ile çevre koruma ve iş güvenliği konularında gerekli davranış kültürünü çalıştığı ekibe uygular (apply) (Bloom 3)					4
4	Emniyet faktörü bilincini kendisine ve ekibine yerleştirir. (locate) Bloom 1)						5

DERSİN İŞ YÜKÜ VE AKTS KREDİSİ
Öğrenme-Öğretme Etkinlikleri İş Yükü
Öğrenme-Öğretme Etkinlikleri	Etkinlik(hafta sayısı)	Süresi(saat sayısı)	Toplam İş Yükü
Ders	14	12	168
Derse Ön Hazırlık ve Ders Sonrası Pekiştirme	14	5	70
Arazi Çalışması	0	0	0
Grup Çalışması / Ödevi	0	0	0
Laboratuvar	0	0	0
Okuma	0	0	0
Ödev	0	0	0
Proje Hazırlama	0	0	0
Seminer	0	0	0
Staj	0	0	0
Teknik Gezi	0	0	0
Web Tab. Öğrenme	0	0	0
Uygulama	0	0	0
Yerinde Uygulama	0	0	0
Mesleki Faaliyet	0	0	0
Sosyal Faaliyet	0	0	0
Tez Hazırlama	0	0	0
Alan Çalışması	0	0	0
Rapor Yazma	0	0	0
Final Sınavı	1	1	1
Final Sınavı Hazırlığı	2	8	16
Ara Sınav	1	1	1
Ara Sınav Hazırlığı	0	0	0
Kısa Sınav	0	0	0
Kısa Sınav Hazırlığı	0	0	0
TOPLAM	32	0	256