TR EN

MANTIK I DERS TANITIM VE UYGULAMA BİLGİLERİ

Kodu Dersin Adı Yarıyıl Süresi(T+U) Kredisi AKTS Kredisi
SOS371 MANTIK I 5 3 3 5

DERS BİLGİLERİ

Dersin Öğretim Dili : Türkçe
Dersin Düzeyi LİSANS, TYY: + 6.Düzey, EQF-LLL: 6.Düzey, QF-EHEA: 1.Düzey
Dersin Türü Seçmeli
Dersin Veriliş Şekli -
Dersin Koordinatörü Prof.Dr. HACER GÜLŞEN
Dersi Veren Öğretim Üyesi/Öğretim Görevlisi
Ders Ön Koşulu Yok

AMAÇ VE İÇERİK

Amaç: Dersin amacı, söylem ile düşünce arasındaki bağı göstermek. Doğru bir söylemin oluşturulabilmesi için düşüncenin dile getirildiği tümcelerin biçimsel yapısını açığa çıkarmak. Geleneksel mantık kurallarını ve uygulamalarını öğrencilere kazandırmak. Önermeler mantığı üzerinden geçerli – geçersiz tasımlar ve tutarlı akıl yürütme yöntemleri hakkında öğrencilerin fikir sahibi olmalarını sağlamak. Bu mantık uygulamalarının gündelik yaşantımızdaki problem çözme becerimiz üzerinde nasıl faydaları olabileceğini öğrencilere kazandırmak. Klasik mantık çalışmalarının tarihsel seyrini ve temsilcilerini tanıtmak. Temel eserler ışığında klasik mantık uygulamalarını Antik Yunan ve Helenistik dönem mantık çalışmalarından başlayıp İslam bilgeliğine uzanan geniş bir yelpazede Ortaçağ sonlarına dek süren geleneksel mantık çalışmalarını karşılaştırmalı olarak ele almak. Tasım mantığı dahilinde klasik mantık kurallarını ve uygulamalarını öğrencilere kazandırmak.
İçerik: Dersin içeriği, Aristoteles’in Topikler, Kategoriler, Yorum Üstüne, Birinci ve İkinci Analitikler gibi eserlerinde geliştirdiği tasım mantığının tanıtılması. Retorik ve Sofistik Delillerin Çürütülmesi kitaplarındaki argümanların tanıtılması. Megara ve Stoa mantık anlayışlarının tanıtılması. Ortaçağ İslam medeniyetinde mantık çalışmalarıyla tanınan Farabi, İbn-i Sina, Gazzali ve İbn-i Rüşd gibi isimlerin mantık anlayışlarının tanıtılması. Ortaçağ Skolastik Avrupa mantık anlayışının tanıtılması, İslam medeniyetindeki mantık uygulamalarıyla karşılaştırılması ve temsilcileri hakkında bilgi verilmesi. Mantıksal akıl yürütme türleri, kavram türleri, kavramlar arası ilişkiler ve önermeler mantığının tanıtılması. Geçerli ve geçersiz tasımların ayırt edilmesi. Safsata örnekleri verilerek mantık dışı akıl yürütme çeşitlerinin gösterilmesi. Tasım mantığı dahilinde klasik mantık uygulamalarının serimlenmesi.

DERSİN ÖĞRENME ÇIKTILARI (Öğrenciler, bu dersi başarı ile tamamladıklarında aşağıda belirtilen bilgi, beceri ve/veya yetkinlikleri gösterirler.)

Klasik mantık uygulamalarının tarihsel serüveni hakkında fikir sahibi olur.
Klasik mantık çalışmalarının toplumların entelektüel arkaplanı ile kurduğu ilişki üzerinden sosyolojik analizini yapar ve klasik mantığın önemli temsilcilerini ve temel eserlerini tanır.
Klasik mantık kurallarını tanır ve uygulayıcı mantık çalışmaları ile önermeler mantığına dayalı kıyas (tasım) ve akıl yürütme çeşitlerini kullanır.

HAFTALIK DERS KONULARI VE ÖNGÖRÜLEN HAZIRLIK ÇALIŞMALARI

Hafta Ön Hazırlık Konular Yöntem
1 - Klasik mantığın tanımı, kapsamı ve temel problemleri Anlatım, soru-cevap, tartışma
2 - Kavram-terim ayrımı, kavram çeşitleri ve kavramlar arası ilişkiler Anlatım, soru-cevap, tartışma
3 - Önerme kavramı, önerme çeşitleri ve önermeler arası ilişkiler Anlatma – problem çözme.
4 - Tasımlar (kıyaslar) ve kategorik önermeler Anlatma – problem çözme.
5 - Hatalı akıl yürütmeler: Safsatalar Anlatma – problem çözme.
6 - Geçerli çıkarım kuralları, koşul önermeleri ve evetleme önermeleri Anlatma – problem çözme.
7 - Yunan Fikir Dünyasında Mantığın Ortaya Çıkışı: Parmenides, Zenon, Platon, Aristoteles Anlatma – problem çözme.
8 - ARA SINAV -
9 - Aristoteles'in "Kategoriler", "Yorum Üstüne" ve "Topikler" adlı eserlerindeki mantık görüşleri Anlatma – problem çözme.
10 - Aristoteles'in "Birinci Çözümlemeler", "İkinci Çözümlemeler", "Retorik" ve "Sofistik Delillerin Çürütülmesi" adlı eserlerindeki mantık görüşleri Anlatma – problem çözme.
11 - Megara ve Stoa mantığının gelişimi: Önermeler ve çıkarımlar Anlatma – problem çözme.
12 - Ortaçağ İslam Medeniyetinde Mantık Çalışmaları ve Mantığa Yönelik Eleştiriler: Farabi, İbn-i Sina, Gazzali ve İbn-i Rüşd Anlatma – problem çözme.
13 - Ortaçağ Avrupasında Skolastik Mantık Tartışmaları Anlatma – problem çözme.
14 - Klasik mantık çalışmalarının İslam dünyası ile Avrupa dünyasındaki tezahürünü toplumsal ve tarihsel boyutlarıyla karşılaştırarak analiz etme Anlatma – problem çözme.
15 - Klasik mantık uygulamalarının gündelik hayatımızdaki pratik faydaları hakkında tartışma ve genel değerlendirme Anlatma – problem çözme.
16 - FİNAL -
17 - FİNAL -

KAYNAKLAR

Özlem, Doğan. "Mantık". Notos yay. Yıldırım, Cemal. "Mantık". FOL yay.
Ural, Şafak. "Temel Mantık". Çantay Kitabevi Çüçen, Kadir. "Mantık". ASA yay.
Atademir, H.Ragıp. "Aristo’nun Mantık ve İlim Anlayışı" Köprü Kitap. Nesin, Ali. "Önermeler Mantığı" Nesin Yayınevi.
Grünberg, Teo."Felsefe ve Felsefî Mantık Yazıları". YKY yay. Hartmann, Nicolai. "Aristoteles ve Hegel.Diyalektik, Mantık, Ontoloji" FOL yay.
Ernst von Aster. "Bilgi Teorisi ve Mantık". FOL yay.
Hodges, Wilfrid. "Logic" Penguin Books, England, Middlesex, New York, 1977. Irwing, Copi. "Introduction to Logic" Macmillan Pub.Co.Inc, New York, London, Sixt edition, 1982.

ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME

Yarıyıl İçi Yapılan Çalışmaların Ölçme ve Değerlendirmesi Etkinlik Sayısı Katkı Yüzdesi Açıklama Sınav Yapılma Şekli
Ara Sınav (Vize) 1 50
DÖNEM SONU- Sınavı (Final) 1 50
TOPLAM 2 100
(0) Etkisiz (1) En Düşük (2) Düşük (3) Orta (4) İyi (5) Çok İyi
0 1 2 3 4 5

DERSİN PROGRAM ÖĞRENME ÇIKTILARINA KATKISI

BİLGİ
Kuramsal
Program Yeterlilikleri/Çıktıları Katkı Düzeyi
0 1 2 3 4 5
1
Türklerin tarihî süreç içinde kullandıkları alfabeleri, özellikle Osmanlı Türkçesi alfabesini tanır.
2
Dünya Edebiyatının nazım ve nesirde seçkin örneklerini tanır.
3
Türk Dilinin ve Edebiyatının milli ve özgün bir kültür birikimi olduğu fikrini savunur
BİLGİ
Olgusal
Program Yeterlilikleri/Çıktıları Katkı Düzeyi
0 1 2 3 4 5
1
Mesleki İngilizceyi alanıyla ilgili uluslararası akademik yayınlardan yararlanabilecek kadar kullanır.
2
Alanı ile ilgili her türlü çalışmada sosyal, bilimsel, kültürel ve etik değerlere uygun hareket eder
3
Türk Dili ve Edebiyatı üzerine yapılmış çalışmaların ülkeler ve ekollere göre kaynakçasını yazılı, basılı ve elektronik ortamlarda inceler.
BECERİLER
Bilişsel
Program Yeterlilikleri/Çıktıları Katkı Düzeyi
0 1 2 3 4 5
1
Genel dil bilimi yöntem ve kuramlarından yararlanarak Türk dil bilgisini ses, şekil, söz dizimi, anlam bilgisi ve söz varlığı düzeylerinde tarihsel-karşılaştırmalı olarak inceler.
2
Türk Dili ve Edebiyatı Programında kullanılan ve güncel bilgileri içeren ders materyallerini, araştırma metotlarını, bilgi ve teorileri inceler.
3
Çağdaş Türk Edebiyatının tarihsel gelişimini; metinlerin kaleme alındıkları tarihî dönemi ve kültürel atmosferi dikkate alarak, metinler üzerinden tartışır.
BECERİLER
Uygulamalı
Program Yeterlilikleri/Çıktıları Katkı Düzeyi
0 1 2 3 4 5
1
Türk dili ve edebiyatı alanında edindiği bilgi ve becerileri eleştirel bir yaklaşımla ve disiplinler arası bilgilerin yardımıyla değerlendirir.
2
Dil ve Edebiyat eserlerinin analizinde felsefe, sosyoloji, hukuk, iktisat vs. alanlarından faydalanarak disiplinlerarası mahiyette yorumlar yapar.
3
Çağdaş Türk Edebiyatları başta olmak üzere Dünya Edebiyatındaki yeni yönelişleri değerlendirir.
YETKİNLİKLER
Bağımsız Çalışabilme ve Sorumluluk Alabilme Yetkinliği
Program Yeterlilikleri/Çıktıları Katkı Düzeyi
0 1 2 3 4 5
1
Alan içinde karşılaşılan problemlere bireysel çalışmalarıyla ve bir çalışma ekibi üyesi olarak çözümler üretir.
YETKİNLİKLER
Öğrenme Yetkinliği
Program Yeterlilikleri/Çıktıları Katkı Düzeyi
0 1 2 3 4 5
1
Çağdaş Edebiyatın bilgi ve teorilerini, belirli akımlar ve kuramlar çerçevesinde, edebiyat ve dilbilim açısından değerlendirir.
2
Türk Dili ve Edebiyatının, içinde yer aldığı medeniyet dairelerinden hangi ölçüde etkilendiğini değerlendirir.
YETKİNLİKLER
İletişim ve Sosyal Yetkinlik
Program Yeterlilikleri/Çıktıları Katkı Düzeyi
0 1 2 3 4 5
1
Türk Dili ve Edebiyatı alanında sürdürülebilirlik kavramının uygulanma sahalarını değerlendirir.
2
Akademik düzeyde araştırma ve çalışma yapar.
YETKİNLİKLER
Alana Özgü Yetkinlik
Program Yeterlilikleri/Çıktıları Katkı Düzeyi
0 1 2 3 4 5
1
Türk Dili ve Edebiyatıyla ilgili her konuya “Türk Dili ve Edebiyatının Bütünlüğü” bağlamında değer biçer.

DERSİN İŞ YÜKÜ VE AKTS KREDİSİ

Öğrenme-Öğretme Etkinlikleri İş Yükü
Öğrenme-Öğretme Etkinlikleri Etkinlik(hafta sayısı) Süresi(saat sayısı) Toplam İş Yükü
Ders 14 3 42
Derse Ön Hazırlık ve Ders Sonrası Pekiştirme 13 2 26
Arazi Çalışması 0 0 0
Grup Çalışması / Ödevi 0 0 0
Laboratuvar 0 0 0
Okuma 12 4 48
Ödev 0 0 0
Proje Hazırlama 0 0 0
Seminer 0 0 0
Staj 0 0 0
Teknik Gezi 0 0 0
Web Tab. Öğrenme 0 0 0
Uygulama 0 0 0
Yerinde Uygulama 0 0 0
Mesleki Faaliyet 0 0 0
Sosyal Faaliyet 0 0 0
Tez Hazırlama 0 0 0
Alan Çalışması 0 0 0
Rapor Yazma 0 0 0
Final Sınavı 1 1 1
Final Sınavı Hazırlığı 1 6 6
Ara Sınav 1 1 1
Ara Sınav Hazırlığı 1 4 4
Kısa Sınav 0 0 0
Kısa Sınav Hazırlığı 0 0 0
TOPLAM 43 0 128
Genel Toplam 128
Toplam İş Yükü / 25.5 5
Dersin AKTS(ECTS) Kredisi 5,0