HAVACILIK EMNİYETİ DERS TANITIM VE UYGULAMA BİLGİLERİ

Kodu	Dersin Adı	Yarıyıl	Süresi(T+U)	Kredisi	AKTS Kredisi
HAY254	HAVACILIK EMNİYETİ	4	3	3	6

DERS BİLGİLERİ
Dersin Öğretim Dili :	Türkçe
Dersin Düzeyi	LİSANS, TYY: + 6.Düzey, EQF-LLL: 6.Düzey, QF-EHEA: 1.Düzey
Dersin Türü	Zorunlu
Dersin Veriliş Şekli	-
Dersin Koordinatörü	Prof.Dr. SEZER CİHAN KESKEN
Dersi Veren Öğretim Üyesi/Öğretim Görevlisi
Ders Ön Koşulu	Yok

AMAÇ VE İÇERİK
Amaç:	Öğrencilerin havacılık emniyeti kavramını, kültürünü ve ilgili mevzuatını genel olarak bilmelerini sağlamaktır.
İçerik:	Havacılık emniyeti, adil kültür, emniyet bilinci, sivil havacılıkta emniyet yönetim sistemi yönetmeliği, emniyet risk yönetimi ve teşviki, denetim ve kontrol ile vaka analizlerini kapsamaktadır.

DERSİN ÖĞRENME ÇIKTILARI (Öğrenciler, bu dersi başarı ile tamamladıklarında aşağıda belirtilen bilgi, beceri ve/veya yetkinlikleri gösterirler.)
Havacılık emniyetinin temel kavramlarını, kapsamını ve emniyet–güvenlik ayrımını açıklar.
ICAO Annex 19, SHT-SMS ve diğer ulusal/uluslararası emniyet düzenlemelerini yorumlar ve ilgili otoritelerin rolünü açıklar.
Havacılık faaliyetlerinde insan performansı, durumsal farkındalık ve performansı etkileyen faktörlerin emniyet üzerindeki etkilerini analiz eder.
Emniyet kültürü, ihlal türleri ve organizasyonel davranış ile havacılık emniyeti arasındaki ilişkiyi değerlendirir.
Dispeçerlik, kaynak yönetimi ve Ekip Kaynak Yönetimi (CRM) uygulamalarının uçuş emniyetine katkılarını analiz eder.
Emniyet Yönetim Sistemi’nin (SMS) bileşenlerini, emniyet politikalarını, performans ölçüm yöntemlerini ve emniyet güvencesi süreçlerini uygular ve değerlendirir.

HAFTALIK DERS KONULARI VE ÖNGÖRÜLEN HAZIRLIK ÇALIŞMALARI
Hafta	Ön Hazırlık	Konular	Yöntem
1	Literatür taraması, ilgili kitap ve makale bölümlerinin incelenmesi, ders notlarının gözden geçirilmesi	Havacılık emniyetinin tanıtımı ve havacılık emniyetine ilişkin temel kavramlar	Sözlü anlatım ve görsel sunum yöntemi, etkileşimli soru-cevap tekniği, tartışma yönetimi
2	Literatür taraması, ilgili kitap ve makale bölümlerinin incelenmesi, ders notlarının gözden geçirilmesi	Emniyet ve güvenlik kavramları arasındaki fark; ICAO Annex 19 Emniyet Yönetim Sistemi (SMS) ve SHT-SMS düzenlemeleri	Sözlü anlatım ve görsel sunum yöntemi, etkileşimli soru-cevap tekniği, tartışma yönetimi
3	Literatür taraması, ilgili kitap ve makale bölümlerinin incelenmesi, ders notlarının gözden geçirilmesi	Emniyet düzenlemeleri ve emniyeti düzenleyen otoriteler	Sözlü anlatım ve görsel sunum yöntemi, etkileşimli soru-cevap tekniği, tartışma yönetimi
4	Literatür taraması, ilgili kitap ve makale bölümlerinin incelenmesi, ders notlarının gözden geçirilmesi	Havacılık faaliyetlerinde insan performansı ve limitler; bilgi işleme süreci ve durumsal farkındalık	Sözlü anlatım ve görsel sunum yöntemi, etkileşimli soru-cevap tekniği, tartışma yönetimi
5	Literatür taraması, ilgili kitap ve makale bölümlerinin incelenmesi, ders notlarının gözden geçirilmesi	Performansı etkileyen faktörler: stres, uyku, zaman baskısı, yorgunluk, vardiyalı çalışma, ilaç kullanımı, sirkadyen ritim	Sözlü anlatım ve görsel sunum yöntemi, etkileşimli soru-cevap tekniği, tartışma yönetimi
6	Literatür taraması, ilgili kitap ve makale bölümlerinin incelenmesi, ders notlarının gözden geçirilmesi	Emniyet kültürüne ilişkin temel kavramlar; kültür ve havacılık emniyeti ilişkisi	Sözlü anlatım ve görsel sunum yöntemi, etkileşimli soru-cevap tekniği, tartışma yönetimi
7	Literatür taraması, ilgili kitap ve makale bölümlerinin incelenmesi, ders notlarının gözden geçirilmesi	İhlallere ilişkin temel kavramlar	Sözlü anlatım ve görsel sunum yöntemi, etkileşimli soru-cevap tekniği, tartışma yönetimi
8	Literatür taraması, ilgili kitap ve makale bölümlerinin incelenmesi, ders notlarının gözden geçirilmesi	Dispeçer tanımı ve uçuş emniyeti açısından önemi	Sözlü anlatım ve görsel sunum yöntemi, etkileşimli soru-cevap tekniği, tartışma yönetimi
9	Literatür taraması, ilgili kitap ve makale bölümlerinin incelenmesi, ders notlarının gözden geçirilmesi	Hava taşımacılığı sektöründe kaynak yönetimi; ortaya çıkış nedenleri, gelişimi ve Ekip Kaynak Yönetimi (CRM) programlarının bileşenleri	Sözlü anlatım ve görsel sunum yöntemi, etkileşimli soru-cevap tekniği, tartışma yönetimi
10	Literatür taraması, ilgili kitap ve makale bölümlerinin incelenmesi, ders notlarının gözden geçirilmesi	ARA SINAV	Sözlü anlatım ve görsel sunum yöntemi, etkileşimli soru-cevap tekniği, tartışma yönetimi
11	Literatür taraması, ilgili kitap ve makale bölümlerinin incelenmesi, ders notlarının gözden geçirilmesi	Emniyet Yönetim Sistemi (SMS) ve emniyet performans ölçümüne ilişkin temel kavramlar	Sözlü anlatım ve görsel sunum yöntemi, etkileşimli soru-cevap tekniği, tartışma yönetimi
12	Literatür taraması, ilgili kitap ve makale bölümlerinin incelenmesi, ders notlarının gözden geçirilmesi	Emniyet Yönetim Sisteminin bileşenleri	Sözlü anlatım ve görsel sunum yöntemi, etkileşimli soru-cevap tekniği, tartışma yönetimi
13	Literatür taraması, ilgili kitap ve makale bölümlerinin incelenmesi, ders notlarının gözden geçirilmesi	Emniyet politikaları ve hedefleri	Sözlü anlatım ve görsel sunum yöntemi, etkileşimli soru-cevap tekniği, tartışma yönetimi
14	Literatür taraması, ilgili kitap ve makale bölümlerinin incelenmesi, ders notlarının gözden geçirilmesi	Emniyetin güvence altına alınması (Safety Assurance)	Sözlü anlatım ve görsel sunum yöntemi, etkileşimli soru-cevap tekniği, tartışma yönetimi
15	Literatür taraması, ilgili kitap ve makale bölümlerinin incelenmesi, ders notlarının gözden geçirilmesi	Ders konularının tekrarı	Sözlü anlatım ve görsel sunum yöntemi, etkileşimli soru-cevap tekniği, tartışma yönetimi
16	-	FİNAL	-
17	-	FİNAL	-

KAYNAKLAR
Gerede, E. (2018). Havacılıkta emniyet yönetimi: Teoriden uygulamaya geleneksel ve yeni nesil yaklaşımlar. Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
Rodrigues, C., & Cusick, S. K. (2011). Commercial aviation safety. Columbus, OH: McGraw-Hill Education.
Boyd, D. D. (2017). A review of general aviation safety (1984–2017). Aerospace Medicine and Human Performance, 88(7), 657–664.
Ni, X., Wang, H., Che, C., Hong, J., & Sun, Z. (2019). Civil aviation safety evaluation based on deep belief network and principal component analysis. Safety Science, 112, 90–95.
Patriarca, R., Di Gravio, G., Cioponea, R., & Licu, A. (2019). Safety intelligence: Incremental proactive risk management for holistic aviation safety performance. Safety Science, 118, 551–567.
Saraçyakupoğlu, T. (2020). Emniyet irtifasından bilgiler: Genel havacılık, üretim ve bakım süreçleri. Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
Uluslararası Sivil Havacılık Örgütü (ICAO). (t.y.). Annex 19 – Safety Management. Montreal: ICAO.
Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü. (t.y.). SHGM mevzuatı (SHGM SMS). Ankara: SHGM Yayınları.
İstanbul Gelişim Üniversitesi. (2025). Havacılık emniyeti ders notları. İstanbul: İstanbul Gelişim Üniversitesi.

ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME
Yarıyıl İçi Yapılan Çalışmaların Ölçme ve Değerlendirmesi	Etkinlik Sayısı	Katkı Yüzdesi	Açıklama	Sınav Yapılma Şekli

(0) Etkisiz	(1) En Düşük	(2) Düşük	(3) Orta	(4) İyi	(5) Çok İyi
0	1	2	3	4	5

BİLGİ
Kuramsal
	Program Yeterlilikleri/Çıktıları	Katkı Düzeyi
		0	1	2	3	4	5
1	Havacılık Yönetiminin tarihsel gelişim sürecini açıklar.						5
2	Havayolu Taşımacılığı ile ilgili bilgisayar programlarını kullanır.			2
3	Havacılık yönetimi ile ilgili temel kavramları tanımlar.						5

BİLGİ
Olgusal
	Program Yeterlilikleri/Çıktıları	Katkı Düzeyi
		0	1	2	3	4	5
1	Alanındaki bilgi ve olguları sosyal bilimlerin hukuk, sosyoloji, felsefe ve tarih gibi alanlarıyla ilişkilendirir.				3
2	İşletmenin temel fonksiyonları arasındaki ilişkileri ve bu fonksiyonlar arasındaki etkileşimleri sınıflandırır.				3
3	Alanıyla ilgili bilgi ve becerilerini iş sağlığı ve güvenliğinin hukuki boyutunu göz önünde tutarak uygular.						5
4	Girişimcilik ve yenilikçilik kavramlarını alanıyla ilişkilendirir.				3

BECERİLER
Bilişsel
	Program Yeterlilikleri/Çıktıları	Katkı Düzeyi
		0	1	2	3	4	5
1	Havayoluyla ilgili operasyonel faaliyetleri yönetir.						5
2	Yaşam boyu öğrenme becerileri kazanarak, alanı ile ilgili bilgilerini, toplumsal sorumluluk bilinciyle iş yaşamında kullanır.					4

BECERİLER
Uygulamalı
	Program Yeterlilikleri/Çıktıları	Katkı Düzeyi
		0	1	2	3	4	5
1	Alanında, ilgili kurumlarla mevzuata uygun yazılı anlaşmaları hazırlar.						5
2	Alanıyla ilgili kuramsal ve uygulamalı bilgileri uygun analitik yöntemler ve modelleme tekniklerini seçerek iş yaşamında kullanır.				3
3	Ekip üyesi olarak havacılık faaliyetlerinin planlanmasından uygulanmasına kadar tüm aşamaları yönetir.						5
4	Hava taşımacılığı ile ilgili paydaşları ile işbirliği yapar.					4
5	Alanıyla ilgili uygulamalar için gerekli olan modern teknik ve araçları geliştirir.				3

YETKİNLİKLER
Bağımsız Çalışabilme ve Sorumluluk Alabilme Yetkinliği
	Program Yeterlilikleri/Çıktıları	Katkı Düzeyi
		0	1	2	3	4	5
1	Alanı ile ilgili bir çalışmayı bağımsız olarak yürütür.						5
2	Alanı ile ilgili uygulamalarda karşılaşılan sorunların çözümü için bireysel ya da ekip üyesi olarak karar verir.						5

YETKİNLİKLER
Öğrenme Yetkinliği
	Program Yeterlilikleri/Çıktıları	Katkı Düzeyi
		0	1	2	3	4	5
1	Alanında edindiği bilgi ve becerileri eleştirel bir yaklaşımla değerlendirir.						5
2	Öğrenme gereksinimlerini belirleyerek öğrenme hedefleri doğrultusunda kendisinin ve sorumluluğu altındaki kişilerin performanslarının geliştirilmesine yönelik faaliyetleri uygular.						5

YETKİNLİKLER
İletişim ve Sosyal Yetkinlik
	Program Yeterlilikleri/Çıktıları	Katkı Düzeyi
		0	1	2	3	4	5
1	Alanı ile ilgili kişi ve kurumlarla yazılı ve sözlü olarak iletişim kurar.						5
2	Alanı ile ilgili konularda düşüncelerini ve sorunlara ilişkin çözüm önerilerini nicel ve nitel verilerle destekleyerek ilgili birimlere açıklar.						5
3	Toplumsal sorumluluk bilinci ile yaşadığı sosyal çevre için proje ve etkinlikler düzenler.						5

YETKİNLİKLER
Alana Özgü Yetkinlik
	Program Yeterlilikleri/Çıktıları	Katkı Düzeyi
		0	1	2	3	4	5
1	Havacılık ve işletme bilgilerini kullanarak havalimanları ve terminal operasyonlarını etkin bir biçimde yönetir.						5

DERSİN İŞ YÜKÜ VE AKTS KREDİSİ
Öğrenme-Öğretme Etkinlikleri İş Yükü
Öğrenme-Öğretme Etkinlikleri	Etkinlik(hafta sayısı)	Süresi(saat sayısı)	Toplam İş Yükü
Ders	14	3	42
Derse Ön Hazırlık ve Ders Sonrası Pekiştirme	14	5	70
Arazi Çalışması	0	0	0
Grup Çalışması / Ödevi	0	0	0
Laboratuvar	0	0	0
Okuma	14	1	14
Ödev	0	0	0
Proje Hazırlama	0	0	0
Seminer	0	0	0
Staj	0	0	0
Teknik Gezi	0	0	0
Web Tab. Öğrenme	0	0	0
Uygulama	0	0	0
Yerinde Uygulama	0	0	0
Mesleki Faaliyet	0	0	0
Sosyal Faaliyet	0	0	0
Tez Hazırlama	0	0	0
Alan Çalışması	0	0	0
Rapor Yazma	0	0	0
Final Sınavı	1	1	1
Final Sınavı Hazırlığı	1	10	10
Ara Sınav	1	1	1
Ara Sınav Hazırlığı	1	9	9
Kısa Sınav	0	0	0
Kısa Sınav Hazırlığı	0	0	0
TOPLAM	46	0	147