TÜRKİYE TÜRKÇESİ I DERS TANITIM VE UYGULAMA BİLGİLERİ

Kodu	Dersin Adı	Yarıyıl	Süresi(T+U)	Kredisi	AKTS Kredisi
TDE115	TÜRKİYE TÜRKÇESİ I	1	3	3	7

DERS BİLGİLERİ
Dersin Öğretim Dili :	Türkçe
Dersin Düzeyi	LİSANS, TYY: + 6.Düzey, EQF-LLL: 6.Düzey, QF-EHEA: 1.Düzey
Dersin Türü	Zorunlu
Dersin Veriliş Şekli	-
Dersin Koordinatörü	Doç.Dr. HACER GÜLŞEN
Dersi Veren Öğretim Üyesi/Öğretim Görevlisi	Dr.Öğr.Üyesi PELİN EKŞİ
Ders Ön Koşulu	Yok

AMAÇ VE İÇERİK
Amaç:	Dersin amacı; öncelikle öğrencilere dil kavramını dilbilimsel açıdan açıklamak ve dünya dillerinin nasıl tasnif edildiğini göstermektir. Türkçenin içinde bulunduğu Altay dilleri grubu ile ilgili dilbilim teorilerini kavramalarını sağlamaktır. Dersin temel sorunsalı dilbilimin sses bilgisi alanıın tanıtılmasıdır. Bu ders ile öğrenciler Türkçenin ünlüleri ve ünsüzleri, ses değişmeleri, ses olayları, yazı dili ve konuşma dili, vurgu, ünlü ve ünsüz uyumları, ön ve son sesler ile Türkçede bulunmayan sesler konularını kavrayacaktır.
İçerik:	Ders; dünya dillerinin tasnifi, Altay dil teorisi, ses ve ses bilgisi, Türkçenin ünlüleri ve ünsüzleri, ses değişmeleri, ses olayları, yazı dili ve konuşma dili, vurgu, ünlü ve ünsüz uyumları, ön ve son sesler ile Türkçede bulunmayan sesler konularını kapsamaktadır.

DERSİN ÖĞRENME ÇIKTILARI (Öğrenciler, bu dersi başarı ile tamamladıklarında aşağıda belirtilen bilgi, beceri ve/veya yetkinlikleri gösterirler.)
Dünya dillerini sınıflandırır.
Altay dil teorisini açıklar ve değerlendirir.
Türkiye Türkçesinin ses özelliklerini tanımlar.
Bir metni kaleme alırken yahut bir konuşma yaparken, söyleyiş ve yazım kurallarını uygular.
Türkçe sözcüklerde vurgunun yerini belirler.
Yazılı bir metni kaleme alırken yahut okurken Türkçedeki ses olaylarını inceler.
Türkçe dilbilgisi kitaplarını belirtilen çıktılara göre değerlendirir.

HAFTALIK DERS KONULARI VE ÖNGÖRÜLEN HAZIRLIK ÇALIŞMALARI
Hafta	Ön Hazırlık	Konular	Yöntem
1	Litaratür Tarama, Kaynak Okuma	Dil nedir? Dilin türeyişi hakkında çeşitli görüşler: İlahiyatçı görüş, doğuştancı görüş, deneyimci görüş, antropolojik görüş.	Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma
2	Literatür Tarama, Kaynak Okuma	Dilin Türleri. Dünya Dil Aileleri: Kaynakları bakımından dünya dilleri: Hint-Avrupa dilleri, Çin-Tibet dilleri, Hami-Sami dilleri, Altay dilleri...vd.	Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma
3	Literatür Tarama, Kaynak Okuma	Yapıları bakımından dünya dilleri: Eklemeli diller, çekimli diller, tek heceli diller. Söz dizimi bakımından dünya dillerinin tanıtımı.	Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma
4	Literatür Tarama, Kaynak Okuma	Kısaca Türkçenin gelişimi. Türkiye Türkçesi ile ilgili önemli gramerlerin tanıtımı.	Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma
5	Literatür Tarama, Kaynak Okuma	Dilbilimin dalları. Temel kavramların, sembollerin ve kısaltmaların tanıtılması.	Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma
6	Literatür Tarama, Kaynak Okuma	Fonoloji ve fonetik. Terim tartışmaları. Fonolojinin alt dalları hakkında genel bilgi.	Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma
7	Literatür Tarama, Kaynak Okuma	Türkçedeki sesler: Ünlüler, ünsüzler. Ses dizimi. Ses Uyumları: Ünlü ve ünsüz uyumlarının gösterilmesi.	Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma
8	-	ARA SINAV	-
9	Literatür Tarama, Kaynak Okuma	Hece ve ses ilişkisi. Türkçenin ses özellikleri.	Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma
10	Literatür Tarama, Kaynak Okuma	Tamamlanmış ses olayları: ünlü daralması, ünlü genişlemesi, öndamaksıllaşma, artdamaksıllaşma...vb. ses olaylarının tanıtılması.	Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma
11	Literatür Tarama, Kaynak Okuma	Ünsüzlerde görülen ses olayları: Ünsüz tekleşmesi, ünsüz ikizleşmesi, ünsüz düşmesi, ünsüz türemesi...vb. ses olaylarının tanıtılması.	Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma
12	Literatür Tarama, Kaynak Okuma	Biçimsel Ses Bilgisi: Nöbetleşmeler.	Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma
13	Literatür Tarama, Kaynak Okuma	Biçimsel Ses Bilgisi: Nöbetleşmeler.	Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma
14	Literatür Tarama, Kaynak Okuma	Çağdaş Türkçede eğilimler ve yabancı dillerin Türkçenin fonetik yapısına etkisinin incelenmesi.	Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma
15	Literatür Tarama, Kaynak Okuma	Standart alfabede bulunmayan seslerin ve Türkçe sözcüklerde bulunmayan ses birimlerinin tanıtılması.	Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma
16	-	FİNAL	-
17	-	FİNAL	-

KAYNAKLAR
Karaağaç, G. (2010) Türkçenin Ses Bilgisi, İstanbul: Kesit Yayınları.
Ergin, M. (Gen. 2 bs. 1962), Türk Dil Bilgisi, İstanbul: Bayrak Basım Yayım Tanıtım.
Bozkurt, F. (2017), Türkiye Türkçesi, Ankara: Eğitim Kitabevi.
Demir, N. & Yılmaz, E. (2011), Türkçe Ses Bilgisi,(AÖF)
Coşkun, M. V. (2015), Türkçenin Ses Bilgisi, İstanbul: Bilge Kültür Sanat

ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME
Yarıyıl İçi Yapılan Çalışmaların Ölçme ve Değerlendirmesi	Etkinlik Sayısı	Katkı Yüzdesi	Açıklama

(0) Etkisiz	(1) En Düşük	(2) Düşük	(3) Orta	(4) İyi	(5) Çok İyi
0	1	2	3	4	5

BİLGİ
Kuramsal
	Program Yeterlilikleri/Çıktıları	Katkı Düzeyi
		0	1	2	3	4	5
1	Türklerin tarihî süreç içinde kullandıkları alfabeleri, özellikle Osmanlı Türkçesi alfabesini tanır.	0
2	Dünya Edebiyatının nazım ve nesirde seçkin örneklerini tanır.			2
3	Türk Dilinin ve Edebiyatının milli ve özgün bir kültür birikimi olduğu fikrini savunur				3

BİLGİ
Olgusal
	Program Yeterlilikleri/Çıktıları	Katkı Düzeyi
		0	1	2	3	4	5
1	Mesleki İngilizceyi alanıyla ilgili uluslararası akademik yayınlardan yararlanabilecek kadar kullanır.	0
2	Alanı ile ilgili her türlü çalışmada sosyal, bilimsel, kültürel ve etik değerlere uygun hareket eder						5
3	Türk Dili ve Edebiyatı üzerine yapılmış çalışmaların ülkeler ve ekollere göre kaynakçasını yazılı, basılı ve elektronik ortamlarda inceler.					4

BECERİLER
Bilişsel
	Program Yeterlilikleri/Çıktıları	Katkı Düzeyi
		0	1	2	3	4	5
1	Genel dil bilimi yöntem ve kuramlarından yararlanarak Türk dil bilgisini ses, şekil, söz dizimi, anlam bilgisi ve söz varlığı düzeylerinde tarihsel-karşılaştırmalı olarak inceler.						5
2	Türk Dili ve Edebiyatı Programında kullanılan ve güncel bilgileri içeren ders materyallerini, araştırma metotlarını, bilgi ve teorileri inceler.				3
3	Çağdaş Türk Edebiyatının tarihsel gelişimini; metinlerin kaleme alındıkları tarihî dönemi ve kültürel atmosferi dikkate alarak, metinler üzerinden tartışır.		1

BECERİLER
Uygulamalı
	Program Yeterlilikleri/Çıktıları	Katkı Düzeyi
		0	1	2	3	4	5
1	Türk dili ve edebiyatı alanında edindiği bilgi ve becerileri eleştirel bir yaklaşımla ve disiplinler arası bilgilerin yardımıyla değerlendirir.		1
2	Dil ve Edebiyat eserlerinin analizinde felsefe, sosyoloji, hukuk, iktisat vs. alanlarından faydalanarak disiplinlerarası mahiyette yorumlar yapar.		1
3	Çağdaş Türk Edebiyatları başta olmak üzere Dünya Edebiyatındaki yeni yönelişleri değerlendirir.	0

YETKİNLİKLER
Bağımsız Çalışabilme ve Sorumluluk Alabilme Yetkinliği
	Program Yeterlilikleri/Çıktıları	Katkı Düzeyi
		0	1	2	3	4	5
1	Alan içinde karşılaşılan problemlere bireysel çalışmalarıyla ve bir çalışma ekibi üyesi olarak çözümler üretir.				3

YETKİNLİKLER
Öğrenme Yetkinliği
	Program Yeterlilikleri/Çıktıları	Katkı Düzeyi
		0	1	2	3	4	5
1	Çağdaş Edebiyatın bilgi ve teorilerini, belirli akımlar ve kuramlar çerçevesinde, edebiyat ve dilbilim açısından değerlendirir.	0
2	Türk Dili ve Edebiyatının, içinde yer aldığı medeniyet dairelerinden hangi ölçüde etkilendiğini değerlendirir.	0

YETKİNLİKLER
İletişim ve Sosyal Yetkinlik
	Program Yeterlilikleri/Çıktıları	Katkı Düzeyi
		0	1	2	3	4	5
1	Türk Dili ve Edebiyatı alanında sürdürülebilirlik kavramının uygulanma sahalarını değerlendirir.		1
2	Akademik düzeyde araştırma ve çalışma yapar.				3

YETKİNLİKLER
Alana Özgü Yetkinlik
	Program Yeterlilikleri/Çıktıları	Katkı Düzeyi
		0	1	2	3	4	5
1	Türk Dili ve Edebiyatıyla ilgili her konuya “Türk Dili ve Edebiyatının Bütünlüğü” bağlamında değer biçer.				3

DERSİN İŞ YÜKÜ VE AKTS KREDİSİ
Öğrenme-Öğretme Etkinlikleri İş Yükü
Öğrenme-Öğretme Etkinlikleri	Etkinlik(hafta sayısı)	Süresi(saat sayısı)	Toplam İş Yükü
Ders	14	3	42
Derse Ön Hazırlık ve Ders Sonrası Pekiştirme	13	8	104
Arazi Çalışması	0	0	0
Grup Çalışması / Ödevi	0	0	0
Laboratuvar	0	0	0
Okuma	0	0	0
Ödev	0	0	0
Proje Hazırlama	0	0	0
Seminer	0	0	0
Staj	0	0	0
Teknik Gezi	0	0	0
Web Tab. Öğrenme	0	0	0
Uygulama	0	0	0
Yerinde Uygulama	0	0	0
Mesleki Faaliyet	0	0	0
Sosyal Faaliyet	0	0	0
Tez Hazırlama	0	0	0
Alan Çalışması	0	0	0
Rapor Yazma	0	0	0
Final Sınavı	1	1	1
Final Sınavı Hazırlığı	1	15	15
Ara Sınav	1	1	1
Ara Sınav Hazırlığı	1	12	12
Kısa Sınav	0	0	0
Kısa Sınav Hazırlığı	0	0	0
TOPLAM	31	0	175