ORTA TÜRKÇE I DERS TANITIM VE UYGULAMA BİLGİLERİ

Kodu	Dersin Adı	Yarıyıl	Süresi(T+U)	Kredisi	AKTS Kredisi
TDE327	ORTA TÜRKÇE I	5	3	3	8

DERS BİLGİLERİ
Dersin Öğretim Dili :	Türkçe
Dersin Düzeyi	LİSANS, TYY: + 6.Düzey, EQF-LLL: 6.Düzey, QF-EHEA: 1.Düzey
Dersin Türü	Zorunlu
Dersin Veriliş Şekli	-
Dersin Koordinatörü	Doç.Dr. HACER GÜLŞEN
Dersi Veren Öğretim Üyesi/Öğretim Görevlisi	Dr.Öğr.Üyesi TÜRKAN KORKMAZ BULUT
Ders Ön Koşulu	Yok

AMAÇ VE İÇERİK
Amaç:	Dersin amacı; öğrenciye Karahanlı Türkçesinin ve Harezm Türkçesinin ses ve şekil özellikleri, Karahanlı Türkçesi ve Harezm Türkçesi devirlerinde kaleme alınmış edebî metinler, Karahanlı Türkçesinin ve Harezm Türkçesinin tarihî Türk lehçeleri içindeki yeri konularını kavratmaktır.
İçerik:	Ders; Karahanlı Türkçesinin ve Harezm Türkçesinin ses ve şekil özellikleri, Karahanlı Türkçesi ve Harezm Türkçesi devirlerinde kaleme alınmış edebî metinler, Karahanlı Türkçesi ve Harezm Türkçesinin tarihî Türk lehçeleri içindeki yeri konularını kapsamaktadır.

DERSİN ÖĞRENME ÇIKTILARI (Öğrenciler, bu dersi başarı ile tamamladıklarında aşağıda belirtilen bilgi, beceri ve/veya yetkinlikleri gösterirler.)
Karahanlı Türkçesinin ve Harezm Türkçesinin ses ve şekil özelliklerini hatırlar.
Karahanlı Türkçesi ve Harezm Türkçesi devrinde kaleme alınmış edebî metinleri listelerler.
Karahanlı Türkçesinin ve Harezm Türkçesinin sözvarlığını, metinler üzerinde morfolojik açıdan inceler.
Karahanlı Türkçesinin ve Harezm Türkçesinin ses ve şekil özelliklerini Türkçenin tarihi lehçelerinin ses ve şekil özellikleriyle karşılaştırırlar.
Karahanlı Türkçesinin ve Harezm Türkçesinin tarihî Türk lehçeleri arasındaki yerini değerlendirirler.

HAFTALIK DERS KONULARI VE ÖNGÖRÜLEN HAZIRLIK ÇALIŞMALARI
Hafta	Ön Hazırlık	Konular	Yöntem
1	Literatür Tarama, Kaynak Okuma	Karahanlı Türkçesinin mahiyeti.	Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma
2	Literatür Tarama, Kaynak Okuma	Karahanlı Türkçesinin Türk Dili Tarihi içerisindeki yeri.	Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma
3	Literatür Tarama, Kaynak Okuma	Karahanlı Türkçesinin sesbilgisi	Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma
4	Literatür Tarama, Kaynak Okuma	Karahanlı Türkçesinin biçimbilgisi	Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma
5	Literatür Tarama, Kaynak Okuma	Karahanlı Türkçesi metinleri: Kutadgu Bilig adlı eserin tanıtımı. Eserin Türk edebiyatındaki yeri ve önemi. Eserin Nüshalarının tanıtımı ve eser üzerine yapılan çalışmalar hakkında bilgi verilmesi.	Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma
6	Literatür Tarama, Kaynak Okuma	Karahanlı Türkçesi metinleri: Kitâbu Dîvânü Lûgati’t-Türk adlı eserin tanıtımı. Eserin Türk edebiyatındaki yeri ve önemi. Eserin Nüshalarının tanıtımı ve eser üzerine yapılan çalışmalar hakkında bilgi verilmesi.	Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma
7	Literatür Tarama, Kaynak Okuma	Karahanlı Türkçesi metinleri: Atebetü’l-Hakâyık adlı eserin tanıtımı. Eserin Türk edebiyatındaki yeri ve önemi. Eserin nüshalarının tanıtımı ve eser üzerinde yapılan çalışmalar hakkında bilgi verilmesi. Karahanlı Türkçesi ile yazılmış Kur’an tercümesi ve bu tercümenin nüshaları.	Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma
8	-	ARA SINAV	-
9	Literatür Tarama, Kaynak Okuma	Kutadgu Bilig’den alınan örnek cümlelerin incelenmesi ve kelimelerin morfolojik çözümlemesi.	Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma
10	Literatür Tarama, Kaynak Okuma	Dîvânü Lûgati’t-Türk’ten alınan örnek cümlelerin incelenmesi ve kelimelerin morfolojik çözümlemesi.	Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma
11	Literatür Tarama, Kaynak Okuma	Atebetü’l-Hakâyık’tan alınan örnek cümlelerin incelenmesi ve kelimelerin morfolojik çözümlemesi.	Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma
12	Literatür Tarama, Kaynak Okuma	Harezm Türkçesine giriş: Harezm Türkçesi hakkında genel bilgilerin verilmesi ve Harezm Türkçesi ile Karahanlı Türkçesi arasındaki önemli farklılıklar. ÖDEV TESLİMİ.	Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma
13	Literatür Tarama, Kaynak Okuma	Harezm Türkçesinin sesbilgisi	Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma
14	Literatür Tarama, Kaynak Okuma	Harezm Türkçesinin biçimbilgisi	Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma
15	Literatür Tarama, Kaynak Okuma	Harezm Türkçesi eserleri: Mukaddimetü’l Edeb, Kısasu’l-Enbiyâ...vd.	Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma
16	-	FİNAL	-
17	-	FİNAL	-

KAYNAKLAR
Arat, R. R. (2003), Kutadgu Bilig, Ankara: TTK.
Arat, R. R. (2006), Atebetü’l-Hakayık, Ankara: TDK.
Argunşah, M. & Sağol Yüksekkaya, G. (2019). Tarihi Türk Lehçeleri: Karahanlıca, Harezmce, Kıpçakça Dersleri. İstanbul: Kesit Yayınları.
Ata, A. (2014). Çağatay Türkçesinin İlk Devresi Harezm-Altın Ordu Türkçesi. Ankara: Ankara Üniversitesi Yayınevi.
Clauson, G. (1971), Etymological Dictionary of Pre-thirteenth-century Turkish, Oxford: Clarendon Press.
Ercilasun, A. B. & Akkoyunlu, Z. (2020). Kâşgarlı Mahmud, Dîvânu Lugâti’t-Türk, Giriş-Metin-Çeviri-Notlar-Dizin. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
Hacıeminoğlu, N. (2019). Karahanlı Türkçesi Grameri. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
Taş, İ. (2020). Kutadgu Bilig’de Söz Yapımı. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
Ünlü, S. (2012). Harezm-Altınordu Türkçesi Sözlüğü. Konya: Eğitim Yayınevi.
Ünlü, S. (2012). Karahanlı Türkçesi Sözlüğü. Konya: Eğitim Yayınevi.

ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME
Yarıyıl İçi Yapılan Çalışmaların Ölçme ve Değerlendirmesi	Etkinlik Sayısı	Katkı Yüzdesi	Açıklama

(0) Etkisiz	(1) En Düşük	(2) Düşük	(3) Orta	(4) İyi	(5) Çok İyi
0	1	2	3	4	5

BİLGİ
Kuramsal
	Program Yeterlilikleri/Çıktıları	Katkı Düzeyi
		0	1	2	3	4	5
1	Türklerin tarihî süreç içinde kullandıkları alfabeleri, özellikle Osmanlı Türkçesi alfabesini tanır.						5
2	Dünya Edebiyatının nazım ve nesirde seçkin örneklerini tanır.		1
3	Türk Dilinin ve Edebiyatının milli ve özgün bir kültür birikimi olduğu fikrini savunur				3

BİLGİ
Olgusal
	Program Yeterlilikleri/Çıktıları	Katkı Düzeyi
		0	1	2	3	4	5
1	Mesleki İngilizceyi alanıyla ilgili uluslararası akademik yayınlardan yararlanabilecek kadar kullanır.	0
2	Alanı ile ilgili her türlü çalışmada sosyal, bilimsel, kültürel ve etik değerlere uygun hareket eder						5
3	Türk Dili ve Edebiyatı üzerine yapılmış çalışmaların ülkeler ve ekollere göre kaynakçasını yazılı, basılı ve elektronik ortamlarda inceler.					4

BECERİLER
Bilişsel
	Program Yeterlilikleri/Çıktıları	Katkı Düzeyi
		0	1	2	3	4	5
1	Genel dil bilimi yöntem ve kuramlarından yararlanarak Türk dil bilgisini ses, şekil, söz dizimi, anlam bilgisi ve söz varlığı düzeylerinde tarihsel-karşılaştırmalı olarak inceler.						5
2	Türk Dili ve Edebiyatı Programında kullanılan ve güncel bilgileri içeren ders materyallerini, araştırma metotlarını, bilgi ve teorileri inceler.				3
3	Çağdaş Türk Edebiyatının tarihsel gelişimini; metinlerin kaleme alındıkları tarihî dönemi ve kültürel atmosferi dikkate alarak, metinler üzerinden tartışır.		1

BECERİLER
Uygulamalı
	Program Yeterlilikleri/Çıktıları	Katkı Düzeyi
		0	1	2	3	4	5
1	Türk dili ve edebiyatı alanında edindiği bilgi ve becerileri eleştirel bir yaklaşımla ve disiplinler arası bilgilerin yardımıyla değerlendirir.		1
2	Dil ve Edebiyat eserlerinin analizinde felsefe, sosyoloji, hukuk, iktisat vs. alanlarından faydalanarak disiplinlerarası mahiyette yorumlar yapar.		1
3	Çağdaş Türk Edebiyatları başta olmak üzere Dünya Edebiyatındaki yeni yönelişleri değerlendirir.	0

YETKİNLİKLER
Bağımsız Çalışabilme ve Sorumluluk Alabilme Yetkinliği
	Program Yeterlilikleri/Çıktıları	Katkı Düzeyi
		0	1	2	3	4	5
1	Alan içinde karşılaşılan problemlere bireysel çalışmalarıyla ve bir çalışma ekibi üyesi olarak çözümler üretir.						5

YETKİNLİKLER
Öğrenme Yetkinliği
	Program Yeterlilikleri/Çıktıları	Katkı Düzeyi
		0	1	2	3	4	5
1	Çağdaş Edebiyatın bilgi ve teorilerini, belirli akımlar ve kuramlar çerçevesinde, edebiyat ve dilbilim açısından değerlendirir.	0
2	Türk Dili ve Edebiyatının, içinde yer aldığı medeniyet dairelerinden hangi ölçüde etkilendiğini değerlendirir.						5

YETKİNLİKLER
İletişim ve Sosyal Yetkinlik
	Program Yeterlilikleri/Çıktıları	Katkı Düzeyi
		0	1	2	3	4	5
1	Türk Dili ve Edebiyatı alanında sürdürülebilirlik kavramının uygulanma sahalarını değerlendirir.			2
2	Akademik düzeyde araştırma ve çalışma yapar.			2

YETKİNLİKLER
Alana Özgü Yetkinlik
	Program Yeterlilikleri/Çıktıları	Katkı Düzeyi
		0	1	2	3	4	5
1	Türk Dili ve Edebiyatıyla ilgili her konuya “Türk Dili ve Edebiyatının Bütünlüğü” bağlamında değer biçer.						5

DERSİN İŞ YÜKÜ VE AKTS KREDİSİ
Öğrenme-Öğretme Etkinlikleri İş Yükü
Öğrenme-Öğretme Etkinlikleri	Etkinlik(hafta sayısı)	Süresi(saat sayısı)	Toplam İş Yükü
Ders	14	3	42
Derse Ön Hazırlık ve Ders Sonrası Pekiştirme	13	10	130
Arazi Çalışması	0	0	0
Grup Çalışması / Ödevi	0	0	0
Laboratuvar	0	0	0
Okuma	0	0	0
Ödev	0	0	0
Proje Hazırlama	0	0	0
Seminer	0	0	0
Staj	0	0	0
Teknik Gezi	0	0	0
Web Tab. Öğrenme	0	0	0
Uygulama	0	0	0
Yerinde Uygulama	0	0	0
Mesleki Faaliyet	0	0	0
Sosyal Faaliyet	0	0	0
Tez Hazırlama	0	0	0
Alan Çalışması	0	0	0
Rapor Yazma	0	0	0
Final Sınavı	1	1	1
Final Sınavı Hazırlığı	1	20	20
Ara Sınav	1	1	1
Ara Sınav Hazırlığı	1	10	10
Kısa Sınav	0	0	0
Kısa Sınav Hazırlığı	0	0	0
TOPLAM	31	0	204