| Kodu | Dersin Adı | Yarıyıl | Süresi(T+U) | Kredisi | AKTS Kredisi |
|---|---|---|---|---|---|
| ULT440 | LOJİSTİKTE DİJİTAL DÖNÜŞÜM VE YAPAY ZEKA UYGULAMALARI | 7 | 3 | 3 | 7 |
DERS BİLGİLERİ |
|
|---|---|
| Dersin Öğretim Dili : | Türkçe |
| Dersin Düzeyi | LİSANS, TYY: + 6.Düzey, EQF-LLL: 6.Düzey, QF-EHEA: 1.Düzey |
| Dersin Türü | Zorunlu |
| Dersin Veriliş Şekli | - |
| Dersin Koordinatörü | Dr.Öğr.Üyesi KADİR MERSİN |
| Dersi Veren Öğretim Üyesi/Öğretim Görevlisi | Dr.Öğr.Üyesi CAN BURAK NALBANTOĞLU |
| Ders Ön Koşulu | Yok |
AMAÇ VE İÇERİK |
|
|---|---|
| Amaç: | Bu ders, lojistik ve tedarik zinciri yönetiminde dijital dönüşüm ile yapay zeka (AI) teknolojilerinin entegrasyonunu sağlayarak öğrencilerin akıllı, veri odaklı ve sürdürülebilir lojistik sistemleri tasarlayabilmesini amaçlar. Öğrenciler, yapay zekanın temel prensiplerini (makine öğrenmesi, sinir ağları, veri odaklı karar alma) öğrenir; bu teknolojileri talep tahmini, envanter optimizasyonu, rota planlama ve depo otomasyonu gibi kritik lojistik süreçlerine uygular; gerçek dünya vaka analizleri ve kapsamlı grup projesi ile AI destekli lojistik çözümleri geliştirir. Ders, etik etkiler, sürdürülebilirlik, iş gücü dönüşümü ve veri gizliliği gibi konuları eleştirel olarak değerlendirmeyi vurgular. IoT, blockchain ve büyük veri analitiği gibi gelişen teknolojiler incelenerek, öğrenciler gelecek trendleri öngörebilir ve küresel tedarik zincirlerinde dijital inovasyonu yönetebilir hale gelir. |
| İçerik: | Ders, lojistik ekosistemine giriş ve gelenekselden dijitale tedarik zinciri dönüşümüyle başlar; teknolojinin dönüştürücü rolü vurgulanır. Ardından yapay zekanın temelleri ele alınır: makine öğrenmesi türleri, sinir ağları ve kural tabanlı otomasyondan uyarlanabilir, veri odaklı otomasyona geçiş incelenir. Modern tedarik zincirlerinde kullanılan büyük veri kaynakları ve analitik araçlar tanıtılır; ardından talep tahmini için zaman serisi modelleri ve tahmin algoritmalarıyla stok kesintisi ile fazla stok önleme konuları derinlemesine işlenir. Envanter yönetiminde yapay zeka uygulamaları, tam zamanında üretim, RFID entegrasyonu ve dinamik optimizasyon teknikleriyle sürdürülür. Taşımacılıkta rota optimizasyonu; genetik algoritmalar, pekiştirmeli öğrenme, gerçek zamanlı takip ve GPS entegrasyonuyla ele alınır. Depo otomasyonu; robotik sistemler, otomatik depolama/geri alma (AS/RS) ve AI destekli toplama verimliliği üzerinden incelenir. IoT ile gerçek zamanlı izleme ve blockchain ile güvenli, şeffaf tedarik zincirleri analiz edilir; AI’nin karbon verimli rotalama ve sürdürülebilirlik modellemesi yoluyla yeşil lojistikteki rolü tartışılır. Etik zorluklar —AI’da önyargı, iş kaybı, veri yönetimi— eleştirel olarak irdelenir. Ders, Amazon, UPS, DHL gibi sektör vaka çalışmaları, öğrencilerin gerçek bir lojistik sorununa AI çözümü tasarlayıp sunduğu kapsamlı grup projesi ve otonom araçlar, kuantum AI, tam entegre akıllı lojistik ağları gibi geleceğe yönelik trendlerin incelemesiyle tamamlanır. |
DERSİN ÖĞRENME ÇIKTILARI (Öğrenciler, bu dersi başarı ile tamamladıklarında aşağıda belirtilen bilgi, beceri ve/veya yetkinlikleri gösterirler.) |
|---|
| Dijital dönüşüm ve yapay zeka kavramlarını lojistik bağlamında tanımlar, bu teknolojilerin tedarik zinciri süreçleri üzerindeki dönüştürücü etkilerini açıklar. |
| Makine öğrenmesi, sinir ağları ve veri odaklı karar alma mekanizmalarını kavrar; geleneksel otomasyon ile yapay zeka destekli otomasyon arasındaki farkları analiz eder. |
| Talep tahmini, envanter optimizasyonu, rota planlama ve depo otomasyonu gibi kritik lojistik süreçlerinde yapay zeka algoritmalarını ve araçlarını etkili bir şekilde uygular. |
| Gerçek dünya vaka çalışmaları (Amazon, UPS, DHL vb.) üzerinden AI uygulamalarının iş sonuçlarına etkisini değerlendirir; başarı faktörleri ve uygulama zorluklarını belirler. |
| IoT, blockchain ve büyük veri analitiği gibi teknolojileri lojistik sistemlerine entegre eder; gerçek zamanlı izleme, izlenebilirlik ve güvenlik çözümleri tasarlar. |
HAFTALIK DERS KONULARI VE ÖNGÖRÜLEN HAZIRLIK ÇALIŞMALARI |
|||
|---|---|---|---|
| Hafta | Ön Hazırlık | Konular | Yöntem |
| 1 | Lojistikte Dijital Dönüşüm Giriş | Lojistik ekosistemi, geleneksel → dijital geçiş, teknolojinin dönüştürücü rolü | - |
| 2 | Yapay Zeka Temelleri | Makine öğrenmesi, sinir ağları, veri odaklı karar; AI vs. geleneksel otomasyon | - |
| 3 | Büyük Veri ve Analitik | Veri kaynakları, analitik araçlar, veri görselleştirme | - |
| 4 | Talep Tahmini için AI | Zaman serisi, tahmin algoritmaları, stok yönetimi | - |
| 5 | Envanter Yönetiminde AI | Just-in-time, RFID, dinamik optimizasyon | - |
| 6 | Rota Optimizasyonu ve Taşımacılık | Genetik algoritma, pekiştirmeli öğrenme, UPS ORION | - |
| 7 | Depo Otomasyonu ve Robotik | AS/RS, robotik toplama, AI verimliliği | - |
| 8 | IoT ve AI Entegrasyonu | Gerçek zamanlı izleme, sensör verisi işleme | - |
| 9 | Blockchain ve Güvenli Tedarik Zinciri | Akıllı sözleşmeler, izlenebilirlik, Maersk TradeLens | - |
| 10 | - | ARA SINAV | - |
| 11 | Yeşil Lojistik ve Sürdürülebilirlik | Karbon azaltımı, AI destekli sürdürülebilir rota | - |
| 12 | Etik, Veri Gizliliği ve AI Zorlukları | Algoritmik önyargı, iş kaybı, yasal çerçeve | - |
| 13 | Vaka Çalışmaları ve Gerçek Dünya Uygulamaları | Amazon, DHL, FedEx, Alibaba AI uygulamaları | - |
| 14 | Gelecek Trendleri | Otonom araçlar, kuantum AI, akıllı ağlar | - |
| 15 | - | Gelecekteki Eğilimler ve Ders Özeti | - |
| 16 | - | FİNAL | - |
| 17 | - | FİNAL | - |
KAYNAKLAR |
|---|
| Dr. Gökhan EĞİLMEZ (2024), Sürdürülebilir Akıllı Lojistik Sürdürülebilirlik ve Teknoloji Entegrasyonu. Duvar Yayınları |
| Endüstri 4.0, Lojistik 4.0, Yapay Zeka ve Kullanıcı Analitiği Perspektifinde Dijitalleşme Kriter Yayınları, Ed. Prof. Dr. Haluk Soyuer. Kriter Yayınları |
ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME |
||||
|---|---|---|---|---|
| Yarıyıl İçi Yapılan Çalışmaların Ölçme ve Değerlendirmesi | Etkinlik Sayısı | Katkı Yüzdesi | Açıklama | Sınav Yapılma Şekli |
| Ara Sınav (Vize) | 1 | 30 | Klasik Sınav | |
| Kısa Sınav | 1 | 20 | ||
| DÖNEM SONU- Sınavı (Final) | 1 | 50 | Klasik Sınav | |
| TOPLAM | 3 | 100 | ||
| (0) Etkisiz | (1) En Düşük | (2) Düşük | (3) Orta | (4) İyi | (5) Çok İyi |
|---|---|---|---|---|---|
| 0 | 1 | 2 | 3 | 4 | 5 |
| BİLGİ | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Kuramsal | |||||||
| Program Yeterlilikleri/Çıktıları | Katkı Düzeyi | ||||||
| 0 | 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | ||
| 1 |
Lojistik Yönetimi alanına ilişkin temel kavram ve kuramları açıklar.
|
5 | |||||
| BİLGİ | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Olgusal | |||||||
| Program Yeterlilikleri/Çıktıları | Katkı Düzeyi | ||||||
| 0 | 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | ||
| 1 |
Lojistik Yönetimi alanındaki kavram ve olguları, Sosyal Bilimlerin diğer alanları ile ilişkilendirir
|
3 | |||||
| 2 |
Alanındaki olgular hakkında bilimsel ve disiplinler arası araştırma yapabilir.
|
4 | |||||
| BECERİLER | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Bilişsel | |||||||
| Program Yeterlilikleri/Çıktıları | Katkı Düzeyi | ||||||
| 0 | 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | ||
| 1 |
Geçmişten günümüze ticaret ve lojistik – taşımacılık yönetimi arasında kavramsal ve kuramsal bağlantılar kurar ve geleceğe yönelik öngörüler geliştirir
|
4 | |||||
| BECERİLER | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Uygulamalı | |||||||
| Program Yeterlilikleri/Çıktıları | Katkı Düzeyi | ||||||
| 0 | 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | ||
| 1 |
Lojistik Yönetimi alanına ilişkin olguları incelemek için kaynak taraması yapabilir ve edindiği bilgileri çalışmalarında kullanabilir.
|
5 | |||||
| 2 |
Güncel teknolojiyi kullanarak alanındaki olgular hakkında betimsel ve keşifsel araştırmalar yapabilir ve edindiği bilgileri çalışmalarında kullanabilir.
|
5 | |||||
| YETKİNLİKLER | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Bağımsız Çalışabilme ve Sorumluluk Alabilme Yetkinliği | |||||||
| Program Yeterlilikleri/Çıktıları | Katkı Düzeyi | ||||||
| 0 | 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | ||
| 1 |
Alanıyla ilgili bir çalışmayı disiplin ve sorumluluk çerçevesinde kendi başına üstlenir ve sonuçlandırır.
|
5 | |||||
| 2 |
Alanıyla ilgili bir ekip çalışmasında lider veya ekip üyesi olarak çeşitli görevler üstlenebilir ve bunları eksiksiz yerine getirir.
|
5 | |||||
| YETKİNLİKLER | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Öğrenme Yetkinliği | |||||||
| Program Yeterlilikleri/Çıktıları | Katkı Düzeyi | ||||||
| 0 | 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | ||
| 1 |
Lojistik Yönetimi alanına ilişkin bilgi ve bulguları sebep-sonuç ilişkisi ve eleştirel yaklaşım çerçevesinde analiz eder
|
5 | |||||
| 2 |
Lojistik Yönetimi alanına dair kuramsal veya uygulamadaki boşlukları tanımlar ve çözüm önerileri getirir.
|
5 | |||||
| 3 |
Lojistik Yönetimi alanına dair bilgileri hedeflediği meslekte nasıl kullanacağı hakkında fikirler üretir
|
4 | |||||
| YETKİNLİKLER | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| İletişim ve Sosyal Yetkinlik | |||||||
| Program Yeterlilikleri/Çıktıları | Katkı Düzeyi | ||||||
| 0 | 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | ||
| 1 |
Lojistik Yönetimi alanına dair bilgileri etkili sunum ve iletişim teknikleri kullanarak aktarır.
|
5 | |||||
| 2 |
Lojistik Yönetimi alanına ilişkin bilgileri proje, etkinlik ve sosyal sorumluluk faaliyetlerine yöneltebilir.
|
4 | |||||
| 3 |
Yabancı dilde kaynak taraması yapabilir, gündemi takip edebilir ve yazılı-sözlü çalışmalar üretebilir.
|
4 | |||||
| YETKİNLİKLER | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Alana Özgü Yetkinlik | |||||||
| Program Yeterlilikleri/Çıktıları | Katkı Düzeyi | ||||||
| 0 | 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | ||
| 1 |
Kaynaklardan edindiği bilginin işlenmesi ve aktarılmasında toplumsal, kültürel, bilimsel ve etik değerlere saygılı hareket eder.
|
5 | |||||
| 2 |
Yaşamboyu öğrenme ilkesi çerçevesinde alanla ilgili güncel gelişmeleri takip eder ve çalışmalarını yönlendirir.
|
5 | |||||
DERSİN İŞ YÜKÜ VE AKTS KREDİSİ |
|||
|---|---|---|---|
| Öğrenme-Öğretme Etkinlikleri İş Yükü | |||
| Öğrenme-Öğretme Etkinlikleri | Etkinlik(hafta sayısı) | Süresi(saat sayısı) | Toplam İş Yükü |
| Ders | 14 | 3 | 42 |
| Derse Ön Hazırlık ve Ders Sonrası Pekiştirme | 1 | 28 | 28 |
| Arazi Çalışması | 0 | 0 | 0 |
| Grup Çalışması / Ödevi | 0 | 0 | 0 |
| Laboratuvar | 0 | 0 | 0 |
| Okuma | 5 | 10 | 50 |
| Ödev | 0 | 0 | 0 |
| Proje Hazırlama | 0 | 0 | 0 |
| Seminer | 0 | 0 | 0 |
| Staj | 0 | 0 | 0 |
| Teknik Gezi | 0 | 0 | 0 |
| Web Tab. Öğrenme | 0 | 0 | 0 |
| Uygulama | 1 | 10 | 10 |
| Yerinde Uygulama | 0 | 0 | 0 |
| Mesleki Faaliyet | 0 | 0 | 0 |
| Sosyal Faaliyet | 0 | 0 | 0 |
| Tez Hazırlama | 0 | 0 | 0 |
| Alan Çalışması | 0 | 0 | 0 |
| Rapor Yazma | 0 | 0 | 0 |
| Final Sınavı | 1 | 1 | 1 |
| Final Sınavı Hazırlığı | 1 | 22 | 22 |
| Ara Sınav | 1 | 1 | 1 |
| Ara Sınav Hazırlığı | 1 | 20 | 20 |
| Kısa Sınav | 1 | 1 | 1 |
| Kısa Sınav Hazırlığı | 1 | 5 | 5 |
| TOPLAM | 27 | 0 | 180 |
| Genel Toplam | 180 | ||
| Toplam İş Yükü / 25.5 | 7,1 | ||
| Dersin AKTS(ECTS) Kredisi | 7,0 |