SEZGİSEL YÖNTEMLER DERS TANITIM VE UYGULAMA BİLGİLERİ

Kodu	Dersin Adı	Yarıyıl	Süresi(T+U)	Kredisi	AKTS Kredisi
END356	SEZGİSEL YÖNTEMLER	5	3	3	6

DERS BİLGİLERİ
Dersin Öğretim Dili :	Türkçe
Dersin Düzeyi	LİSANS, TYY: + 6.Düzey, EQF-LLL: 6.Düzey, QF-EHEA: 1.Düzey
Dersin Türü	Seçmeli
Dersin Veriliş Şekli	-
Dersin Koordinatörü	Prof.Dr. TARIK ÇAKAR
Dersi Veren Öğretim Üyesi/Öğretim Görevlisi
Ders Ön Koşulu	Yok

AMAÇ VE İÇERİK
Amaç:	Bu dersin amacı, öğrencilere sezgisel yöntemlerin kullanım amacını, ne zaman kullanılması gerektiğini, sezgisel yöntemlerin birbirlerine ve matematiksel programlama gibi geleneksel yaklaşımlara olan üstünlüklerini anlatarak sezgisel yöntemlere ilişkin genel bilgiyi kazandırmaktır.
İçerik:	Dal-sınır yöntemi, tamsayılı programlama, Lagrange rahatlatma yöntemi, Tavlama benzetimi, genetik algoritmalar, genetik programlama, TABU arama algoritması, sinir ağları, deluge algoritması, diğer sezgisel yöntemler.

DERSİN ÖĞRENME ÇIKTILARI (Öğrenciler, bu dersi başarı ile tamamladıklarında aşağıda belirtilen bilgi, beceri ve/veya yetkinlikleri gösterirler.)
Yaygın olarak kullanılan çeşitli sezgisel metotlar hakkında temel bilgileri açıklar.
Yapay sinir ağları ve rastsal yöntemler gibi sezgisel yöntemleri uygular.
Yaygın sezgisel yöntemleri kullanarak analiz yapar.
Sezgisel yöntemleri kullanarak elde ettiği sonuçları yorumlar.
Sonuçları diğer doğrusal ve kesin çözüm teknikleriyle karşılaştırır.

HAFTALIK DERS KONULARI VE ÖNGÖRÜLEN HAZIRLIK ÇALIŞMALARI
Hafta	Ön Hazırlık	Konular	Yöntem
1	Yazılı kaynaklar	Dal-sınır yöntemi: dallandırma, sınırlama, nod geliştirme	Yüz yüze anlatım
2	Yazılı kaynaklar	Baskınlık, sınır sağlamak için rahatlatma, tamsayılı programlama	Yüz yüze anlatım
3	Yazılı kaynaklar	Lagrange rahatlatma yöntemi	Yüz yüze anlatım
4	Yazılı kaynaklar	Lagrange rahatlatma yöntemi	Yüz yüze anlatım
5	Yazılı kaynaklar	Yerel araştırma: komşuluklar, yerel ve global en iyilik, yapıcı ve iyileştirici sezgisel teknikler	Yüz yüze anlatım
6	Yazılı kaynaklar	Benzetimli tavlama, genel yaklaşım, soğuma çizelgeleri ve değişimleri	Yüz yüze anlatım
7	Yazılı kaynaklar	Genetik algoritmalar: popülasyonlar, üreme, çaprazlama	Yüz yüze anlatım
8	-	ARA SINAV	-
9	Yazılı kaynaklar	Genetik algoritmalar: popülasyonlar, üreme, çaprazlama	Yüz yüze anlatım
10	Yazılı kaynaklar	Mutasyon, dokular, rekabet ve genetik programlama	Yüz yüze anlatım
11	Yazılı kaynaklar	TABU araması: kısa süreli bellek, TABU durumu, hedefleme, kuvvetlendirme	Yüz yüze anlatım
12	Yazılı kaynaklar	Diğer yöntem ve teknikler: sinir ağları, rastsal yöntemler, melez yöntemler I	Yüz yüze anlatım
13	Yazılı kaynaklar	Diğer yöntem ve teknikler: sinir ağları, rastsal yöntemler, melez yöntemler II	Yüz yüze anlatım
14	Yazılı kaynaklar	Deluge algoritması	Yüz yüze anlatım
15	Yazılı kaynaklar	Proje Teslim ve Sunumu	Öğrenci sunumları
16	-	FİNAL	-
17	-	FİNAL	-

KAYNAKLAR
D. E. Goldberg, Genetic Algorithms in Search, Optimization and Machine Learning, Addison Wesley, 1989.
G. N. Vanderplaats, Numerical Optimization Techniques for Engineering Design, McGraw-Hill, New York, 1984.

ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME
Yarıyıl İçi Yapılan Çalışmaların Ölçme ve Değerlendirmesi	Etkinlik Sayısı	Katkı Yüzdesi	Açıklama

(0) Etkisiz	(1) En Düşük	(2) Düşük	(3) Orta	(4) İyi	(5) Çok İyi
0	1	2	3	4	5

BİLGİ
Kuramsal
	Program Yeterlilikleri/Çıktıları	Katkı Düzeyi
		0	1	2	3	4	5
1	1. Matematik, Fen bilimleri ve Endüstri Mühendisliği konularında yeterli bilgi birikimi elde eder				3

BİLGİ
Olgusal
	Program Yeterlilikleri/Çıktıları	Katkı Düzeyi
		0	1	2	3	4	5
1	Endüstri Mühendisliği alanında var olan uygulama alanlarını analiz eder, değerlendirir ve bunların çözümüne yönelik uygulama geliştirir.					4

BECERİLER
Bilişsel
	Program Yeterlilikleri/Çıktıları	Katkı Düzeyi
		0	1	2	3	4	5
1	Bir sistemi, o sistemin bileşenlerini, o sistemin sürecini analiz eder ve sistemi gerçekçi kısıtlar ve amaçlar doğrultusunda inceleyerek tasarlar						5
2	Mühendislik problemlerini modelleme ve çözme becerisi kazanır				3

BECERİLER
Uygulamalı
	Program Yeterlilikleri/Çıktıları	Katkı Düzeyi
		0	1	2	3	4	5
1	Endüstri mühendisliği alanında karşılaşılabilecek problemleri belirler ve bu amaçla problem çözümünde kullanılacak uygun metodu seçme ve uygulama becerisi kazanır				3
2	Endüstri mühendisliği uygulamaları için gerekli olan teknik araçları seçer ve kullanır; bilişim teknolojilerini etkin bir şekilde kullanır.						5
3	Endüstri mühendisliği alanındaki problemlerin incelenmesi için deney tasarlar, deney yapar, veri toplar, sonuçları analiz eder ve yorumlar			2

YETKİNLİKLER
Bağımsız Çalışabilme ve Sorumluluk Alabilme Yetkinliği
	Program Yeterlilikleri/Çıktıları	Katkı Düzeyi
		0	1	2	3	4	5
1	Bir ekip içerisinde etkin biçimde çalışabilme becerisi gösterir					4
2	Bireysel olarak etkin çalışır, sorumluluk alır						5

YETKİNLİKLER
Öğrenme Yetkinliği
	Program Yeterlilikleri/Çıktıları	Katkı Düzeyi
		0	1	2	3	4	5
1	Belirlenmiş bir problem için gerekli bilgilere ulaşır ve bu amaçla kaynak araştırması yapar					4
2	Endüstri mühendisliği alanındaki tüm gelişmeleri takip edebilme ve sürekli kendini yenileme becerisine sahiptir.					4

YETKİNLİKLER
İletişim ve Sosyal Yetkinlik
	Program Yeterlilikleri/Çıktıları	Katkı Düzeyi
		0	1	2	3	4	5
1	Sözlü ve yazılı iletişim kurma becerisi kazanır ve en az bir yabancı dil konuşur				3

YETKİNLİKLER
Alana Özgü Yetkinlik
	Program Yeterlilikleri/Çıktıları	Katkı Düzeyi
		0	1	2	3	4	5
1	Mesleki ve etik sorumluluk bilincine sahiptir					4
2	Endüstri mühendisliği uygulamalarının evrensel ve toplumsal boyutlardaki etkileri hakkında bilgi sahibidir ve mühendislik problemlerinin çözümlerinde yenilikçi yaklaşımın önemini farkında olarak çözüme gider.						5

DERSİN İŞ YÜKÜ VE AKTS KREDİSİ
Öğrenme-Öğretme Etkinlikleri İş Yükü
Öğrenme-Öğretme Etkinlikleri	Etkinlik(hafta sayısı)	Süresi(saat sayısı)	Toplam İş Yükü
Ders	14	3	42
Derse Ön Hazırlık ve Ders Sonrası Pekiştirme	14	3	42
Arazi Çalışması	0	0	0
Grup Çalışması / Ödevi	0	0	0
Laboratuvar	0	0	0
Okuma	0	0	0
Ödev	3	5	15
Proje Hazırlama	4	5	20
Seminer	0	0	0
Staj	0	0	0
Teknik Gezi	0	0	0
Web Tab. Öğrenme	0	0	0
Uygulama	0	0	0
Yerinde Uygulama	0	0	0
Mesleki Faaliyet	0	0	0
Sosyal Faaliyet	0	0	0
Tez Hazırlama	0	0	0
Alan Çalışması	0	0	0
Rapor Yazma	0	0	0
Final Sınavı	1	1	1
Final Sınavı Hazırlığı	4	5	20
Ara Sınav	1	1	1
Ara Sınav Hazırlığı	3	5	15
Kısa Sınav	0	0	0
Kısa Sınav Hazırlığı	0	0	0
TOPLAM	44	0	156