YER HİZMETLERİ DERS TANITIM VE UYGULAMA BİLGİLERİ

Kodu	Dersin Adı	Yarıyıl	Süresi(T+U)	Kredisi	AKTS Kredisi
HYM103	YER HİZMETLERİ	1	3	3	4

DERS BİLGİLERİ
Dersin Öğretim Dili :	Türkçe
Dersin Düzeyi	LİSANS, TYY: + 6.Düzey, EQF-LLL: 6.Düzey, QF-EHEA: 1.Düzey
Dersin Türü	Zorunlu
Dersin Veriliş Şekli	-
Dersin Koordinatörü	Dr.Öğr.Üyesi SEDA MUMLU KARANFİL
Dersi Veren Öğretim Üyesi/Öğretim Görevlisi	Dr.Öğr.Üyesi ECE ZEYBEK YILMAZ
Ders Ön Koşulu	Yok

AMAÇ VE İÇERİK
Amaç:	Bu ders, havacılık sektöründe yer hizmetleri faaliyetlerini bütüncül bir yaklaşımla ele almayı amaçlar. Öğrencilere; yer hizmetlerinin kapsamını, operasyonel süreçlerini, mevzuat altyapısını ve dijital dönüşüm dinamiklerini kavratmayı hedefler. Yolcu, bagaj, kargo, ramp, ikram ve güvenlik gibi temel yer hizmeti alanlarında operasyon yönetimi becerisi kazandırırken, kriz ve itibar yönetimi gibi stratejik alanlarda karar verme yetkinliğini geliştirir. Ayrıca, özel yolcu gruplarına yönelik hizmet sunumu, sürdürülebilirlik ve yeni nesil teknolojilerin entegrasyonu konularında farkındalık yaratır.
İçerik:	Ders kapsamında havalimanı operasyonlarında yer alan yer hizmetleri birimleri, süreçleri ve sorumluluk alanları ayrıntılı biçimde ele alınır. Öncelikle yer hizmetlerinin tanımı, kapsamı ve havacılık sektöründeki rolü incelenerek temel bir çerçeve oluşturulur. Ardından, bu faaliyetleri düzenleyen mevzuat yapısı ve çevresel düzenlemeler değerlendirilir. Yönetim, organizasyon ve dijital dönüşüm süreçleri üzerinden operasyonel yapının nasıl şekillendiği açıklanır. Temsil hizmetleri bağlamında kriz ve itibar yönetimi konuları, gerçek senaryolar üzerinden tartışılır. Yolcu hizmetleri ve özel yolcu gruplarına (engelli, VIP, refakatli çocuk vb.) yönelik uygulamalar, etik ve operasyonel boyutlarıyla ele alınır. Ramp, kargo, posta ve ikram hizmetleri gibi temel operasyon alanları süreç temelli olarak incelenirken, güvenlik, operasyon koordinasyonu ve mevzuat uyumu konuları da bütünsel bir yaklaşımla işlenir. Dijitalleşme, yapay zekâ ve otonom sistemlerin yer hizmetlerine etkileri tartışılarak öğrencilerin sektördeki dönüşüm dinamiklerini kavramaları sağlanır. Son olarak, sürdürülebilirlik ilkeleri ve gelecek senaryoları çerçevesinde yer hizmetlerinin geleceğine ilişkin stratejik bir bakış geliştirilir.

DERSİN ÖĞRENME ÇIKTILARI (Öğrenciler, bu dersi başarı ile tamamladıklarında aşağıda belirtilen bilgi, beceri ve/veya yetkinlikleri gösterirler.)
Yer hizmetlerinin kapsamını, bileşenlerini ve havacılık ekosistemindeki rolünü kavrar.
Yer hizmetleri süreçlerini düzenleyen mevzuatı ve sektör paydaşlarını analiz eder.
Operasyonel süreçlerde dijital dönüşüm ve sürdürülebilirlik kavramlarını ilişkilendirir.
Kriz, itibar ve risk yönetimi süreçlerinde temsil hizmetinin önemini değerlendirir.
Özel yolcu gruplarına yönelik hizmet sunumunda etik ve operasyonel farkındalık geliştirir.
Kargo, ramp, ikram ve güvenlik hizmetleri gibi operasyonel alanlarda senaryo temelli problem çözme becerisi kazanır.
Dijitalleşme, yapay zekâ ve otonom sistemler gibi yeni nesil teknolojilerin yer hizmetlerine etkisini yorumlar.
Grup çalışmaları, sunumlar ve vaka analizleri aracılığıyla takım çalışması, iletişim ve karar verme becerilerini güçlendirir.
Yer hizmetleri süreçlerini operasyonel adımlarıyla açıklar ve sektör içindeki konumunu tanımlar
İlgili uluslararası ve ulusal mevzuatı (örneğin ICAO, IATA, SHGM yönetmelikleri) kullanarak süreçlerin yasal çerçevesini çözümler.
Yolcu, bagaj, kargo ve rampa operasyonlarının iş akışını senaryo temelli olarak simüle eder.
Kriz senaryoları karşısında temsil hizmetini doğru yöntemlerle yürütür.
Engelli yolcu, VIP yolcu ve refakatli çocuk gibi özel yolcu profillerine uygun hizmet planı tasarlar.
Dijitalleşme uygulamalarını (ör. self check-in, biyometrik geçiş, otonom apron araçları) operasyonel süreçlere entegre eder.
Havacılık yer hizmetlerinde sürdürülebilirlik ilkelerini operasyonel planlama düzeyinde uygular.
Grup çalışmaları aracılığıyla vaka analizi, problem çözme ve karar verme yetkinliği sergiler.
Yer hizmetleri alanındaki gelişmeleri izleyerek geleceğe yönelik stratejik öngörüler geliştirebilir.

HAFTALIK DERS KONULARI VE ÖNGÖRÜLEN HAZIRLIK ÇALIŞMALARI
Hafta	Ön Hazırlık	Konular	Yöntem
1	Literatür taraması, sunum	Yer Hizmetlerinin Tanımı ve Kapsamı	Görsel destekli anlatım + soru-cevap
2	Literatür taraması, sunum	Yer Hizmetleri Kuruluşları Çevre İlişkisi ve Mevzuat	Anlatım, tartışma
3	Literatür taraması, sunum	Yönetim, Organizasyon & Dijital Dönüşüm	Anlatım, soru cevap
4	Literatür taraması, sunum	Meslek Grupları & Temsil Hizmeti	Anlatım, rol oynama
5	Literatür taraması, sunum	Temsil Hizmeti (Devam) & Kriz/İtibar Yönetimi	Anlatım, vaka analizi
6	Literatür taraması, sunum	Yolcu Hizmetleri & Dijitalleşme (Check-in, Boarding)	Anlatım, Video izleme
7	Literatür taraması, sunum	Özel Yolcu Grupları (Engelli, VIP, Refakatli Çocuk)	Anlatım, grup senaryosu
8	Literatür taraması, sunum	Ramp Hizmetleri & Sürdürülebilir Yer Araçları	Anlatım, problem çözme
9	Literatür taraması, sunum	Ramp Hizmetleri & Sürdürülebilir Yer Araçları	Anlatım, problem çözme
10	Sınav	ARA SINAV	Sınav
11	Literatür taraması, sunum	Kargo & Posta, E-ticaret Lojistiği	Anlatım, vaka analizi
12	Literatür taraması, sunum	Hat Bakım, Uçuş Operasyon & Yer Hizmet Koordinasyonu	Anlatım, tartışma
13	Literatür taraması, sunum	İkram Hizmetleri, Güvenlik Denetimi & Uyum	Anlatım, verilen öğelere göre senaryo analizi
14	Literatür taraması, sunum	Geleceğin Yer Hizmetleri (AI, Otonom, Sürdürülebilirlik)	Anlatım, beyin fırtınası
15	Literatür taraması, sunum	Genel Değerlendirme & Proje Sunumları	Soru, cevap
16	-	FİNAL	-
17	-	FİNAL	-

KAYNAKLAR
Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü. (t.y.). Havalimanı yer hizmetleri el kitabı. [PDF dosyası]. Erişim adresi: https://web.shgm.gov.tr/documents/sivilhavacilik/files/pdf/kurumsal/yayinlar/havalaniyerhizmetleri.pd
Bahar, E. (2020). Hava yolu endüstrisinde yer hizmetleri yönetimi (Ground Handling). Nobel Akademik Yayıncılık.
Şen, G. (2022). Yolcu hizmetleri yönetimi - I: Havalimanı stratejik operasyonu. Nobel Akademik Yayıncılık.
Kınalı, S. (2023). Havacılık yer hizmetleri ve insan kaynakları uygulamaları. Eğitim Yayınevi.
Koçak, D., & Polater, A. (2023). Havayolu taşımacılığına güncel bir bakış. Eğitim Yayınevi.
Rodoplu Şahin, D., & Dördüncü, H. (2023). Hava taşımacılığı yönetimi: Uluslararası bir perspektif. Nobel Akademik Yayıncılık.
Rodoplu Şahin, D. (2020). Hava taşımacılığı yönetiminin temelleri. Nobel Akademik Yayıncılık.
Kiracı, K., & Tanrıverdi, G. (t.y.). Hava taşımacılığı yönetimi: Teori ve uygulama. Detay Yayıncılık.
Kiracı, K. (2022). Hava taşımacılığında güncel araştırmalar. Detay Yayıncılık.
Ferhan Kuyucak Şengör, F. (2021). 21. yüzyılda havaalanı işletmeciliği. Nobel Akademik Yayıncılık.
Macit, A. (2023). Havacılık işletmeleri: Yönetim ve organizasyon perspektifinden araştırmalar. Nobel Akademik Yayıncılık.

ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME
Yarıyıl İçi Yapılan Çalışmaların Ölçme ve Değerlendirmesi	Etkinlik Sayısı	Katkı Yüzdesi	Açıklama	Sınav Yapılma Şekli
Ara Sınav (Vize)	1	30		Klasik Sınav
Ödev Değerlendirme	1	10
Kısa Sınav	1	10
DÖNEM SONU- Sınavı (Final)	1	50		Klasik Sınav
TOPLAM	4	100

(0) Etkisiz	(1) En Düşük	(2) Düşük	(3) Orta	(4) İyi	(5) Çok İyi
0	1	2	3	4	5

BİLGİ
Kuramsal
	Program Yeterlilikleri/Çıktıları	Katkı Düzeyi
		0	1	2	3	4	5
1	Havacılık Yönetiminin tarihsel gelişim sürecini açıklar.		1
2	Havayolu Taşımacılığı ile ilgili bilgisayar programlarını kullanır.	0
3	Havacılık yönetimi ile ilgili temel kavramları tanımlar.				3

BİLGİ
Olgusal
	Program Yeterlilikleri/Çıktıları	Katkı Düzeyi
		0	1	2	3	4	5
1	Alanındaki bilgi ve olguları sosyal bilimlerin hukuk, sosyoloji, felsefe ve tarih gibi alanlarıyla ilişkilendirir.				3
2	İşletmenin temel fonksiyonları arasındaki ilişkileri ve bu fonksiyonlar arasındaki etkileşimleri sınıflandırır.					4
3	Alanıyla ilgili bilgi ve becerilerini iş sağlığı ve güvenliğinin hukuki boyutunu göz önünde tutarak uygular.					4
4	Girişimcilik ve yenilikçilik kavramlarını alanıyla ilişkilendirir.		1

BECERİLER
Bilişsel
	Program Yeterlilikleri/Çıktıları	Katkı Düzeyi
		0	1	2	3	4	5
1	Havayoluyla ilgili operasyonel faaliyetleri yönetir.					4
2	Yaşam boyu öğrenme becerileri kazanarak, alanı ile ilgili bilgilerini, toplumsal sorumluluk bilinciyle iş yaşamında kullanır.					4

BECERİLER
Uygulamalı
	Program Yeterlilikleri/Çıktıları	Katkı Düzeyi
		0	1	2	3	4	5
1	Alanında, ilgili kurumlarla mevzuata uygun yazılı anlaşmaları hazırlar.					4
2	Alanıyla ilgili kuramsal ve uygulamalı bilgileri uygun analitik yöntemler ve modelleme tekniklerini seçerek iş yaşamında sergiler.					4
3	Hava taşımacılığı ile ilgili paydaşları ile işbirliği yapar.					4
4	Alanıyla ilgili uygulamalar için gerekli olan modern teknik ve araçları geliştirir.					4
5	Ekip üyesi olarak havacılık faaliyetlerinin planlanmasından uygulanmasına kadar tüm aşamaları yönetir. (manage) (Bloom 3)				3

YETKİNLİKLER
Bağımsız Çalışabilme ve Sorumluluk Alabilme Yetkinliği
	Program Yeterlilikleri/Çıktıları	Katkı Düzeyi
		0	1	2	3	4	5
1	Alanı ile ilgili bir çalışmayı bağımsız olarak yürütür.					4
2	Alanı ile ilgili uygulamalarda karşılaşılan sorunların çözümü için bireysel ya da ekip üyesi olarak karar verir.					4

YETKİNLİKLER
Öğrenme Yetkinliği
	Program Yeterlilikleri/Çıktıları	Katkı Düzeyi
		0	1	2	3	4	5
1	Alanında edindiği bilgi ve becerileri eleştirel bir yaklaşımla değerlendirir.				3
2	Öğrenme gereksinimlerini belirleyerek öğrenme hedefleri doğrultusunda kendisinin ve sorumluluğu altındaki kişilerin performanslarının geliştirilmesine yönelik faaliyetleri uygular.				3

YETKİNLİKLER
İletişim ve Sosyal Yetkinlik
	Program Yeterlilikleri/Çıktıları	Katkı Düzeyi
		0	1	2	3	4	5
1	Alanı ile ilgili kişi ve kurumlarla yazılı ve sözlü olarak iletişim kurar.					4
2	Alanı ile ilgili konularda düşüncelerini ve sorunlara ilişkin çözüm önerilerini nicel ve nitel verilerle destekleyerek ilgili birimlere açıklar.					4
3	Toplumsal sorumluluk bilinci ile yaşadığı sosyal çevre için proje ve etkinlikler düzenler.					4

YETKİNLİKLER
Alana Özgü Yetkinlik
	Program Yeterlilikleri/Çıktıları	Katkı Düzeyi
		0	1	2	3	4	5
1	Havacılık ve işletme bilgilerini kullanarak havayolu operasyonlarını etkin bir biçimde yönetir.					4

DERSİN İŞ YÜKÜ VE AKTS KREDİSİ
Öğrenme-Öğretme Etkinlikleri İş Yükü
Öğrenme-Öğretme Etkinlikleri	Etkinlik(hafta sayısı)	Süresi(saat sayısı)	Toplam İş Yükü
Ders	14	3	42
Derse Ön Hazırlık ve Ders Sonrası Pekiştirme	1	5	5
Arazi Çalışması	0	0	0
Grup Çalışması / Ödevi	1	1	1
Laboratuvar	0	0	0
Okuma	10	5	50
Ödev	0	0	0
Proje Hazırlama	1	1	1
Seminer	0	0	0
Staj	0	0	0
Teknik Gezi	0	0	0
Web Tab. Öğrenme	0	0	0
Uygulama	0	0	0
Yerinde Uygulama	0	0	0
Mesleki Faaliyet	0	0	0
Sosyal Faaliyet	0	0	0
Tez Hazırlama	0	0	0
Alan Çalışması	0	0	0
Rapor Yazma	1	1	1
Final Sınavı	1	1	1
Final Sınavı Hazırlığı	1	1	1
Ara Sınav	1	1	1
Ara Sınav Hazırlığı	1	1	1
Kısa Sınav	1	1	1
Kısa Sınav Hazırlığı	1	1	1
TOPLAM	34	0	106